چهارشنبه, 17 بهمن 1403 Wednesday 5 February 2025 00:00

فعالیت رسمی تعاونی در کشور به سال ۱۳۱۴ با تاسیس نخستین شرکت تعاونی روستائی توسط دولت بر می‏‏گردد. در سال ۱۳۳۲ اولین قانون تعاونی ایران به تصویب رسید. درسال ۱۳۴۱ براساس تبصره ۲ ماده ۱۶۵ قانون مربوط به اصلاحات ارضی، کشاورزانی که زمین دریافت می‌داشتند ناچار بودند قبلاً عضویت شرکت تعاونی روستایی را بپذیرند. به این ترتیب در مدت کوتاهی بیش از ۸ هزار شرکت تعاونی روستائی تشکیل گردید. در سال ۱۳۵۰ قانون شرکت‌های تعاونی با مطالعه قوانین سایر کشور‌ها تهیه و تصویب شد.
پس از پیروزی انقلاب و تصویب قانون اساسی جدید در اصول 43 و 44 آن، نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی تقسیم شد. به این ترتیب تعاون جایگاه ویژه‏ای در کشور پیدا کرد.
در پیشینه شهر قبل از انقلاب شركتی با عنوان شرکت تعاوني پيام در روستا‏های دستگرد، هرستان، آدريان، کرتمان و قلعه اميریه تاسیس شد. پیام در هر کدام از آبادی‏های ذکر شده فروشگاهي داشت و ارزاق عمومی را عرضه می‏کرد. در مقطعی تعداد اعضای آن به حدود 5000 نفر رسید. در كرتمان تعاوني مذکور، بعد از انقلاب فروشگاهي در محل دایر کرد. سازمان تعاوني روستایی همه كاره شركت بود و هيئت مديره از هر پنج آبادی انتخاب شده بودند. بعد از انقلاب ارزاق عمومي چه خوراكي و چه غير خوركي كمياب شد و در كشور بنا شد اجناس و ارزاق مردم به صورت دفترچه و از طرف شورا و تعاوني‏ها به مردم داده شود. در این دوران، فروشگاه‏ های تعاونی پیام نقش مهمی در رساندن ارزاق به دست مردم داشتند. پیام پس ‏از مدتی دچار مشکلاتی شد و از رونق افتاد و عملا تعطيل گردید. پیشینه دیگر تعاونی در منطقه مربوط به سال 1356 است. در این سال چند نفر از فعالان موزائیک سازی یک تعاونی تشکیل دادند(سال ‏‫1356 / آرشيو ملي ايران). در همین دهه شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان هم تاسیس شد.‬
تحول در تشکیل شرکت‏ها‏ی تعاونی از سال 1358 در منطقه به دلیل دو نرخی شدن اغلب کالاها و اعطای تسهیلات دولتی به تعاونی ‏ها‏ اتفاق افتاد. در این دوران شرکت‏ها‏ی تعاونی یکی پس از دیگری تاسیس شدند. تعداد این شرکتها در شهرستان تا اوایل دهه 1360 به حدود 75 تعاونی رسید.
شرکت‏ها‏ی تعاونی خواربار فروشان برای تامین ارزاق عمومی ‏‏به نرخ دولتی بر اساس روش کالابرگ، شرکت تعاونی خبازان برای تامین سهمیه آرد دولتی و شرکت تعاونی فروشندگان لوازم خانگی از جمله آنها بودند. گاهی این گونه تعاونی‏ها‏، فقط برای برخورداری از سهمیه مواد اولیه مصرفی تشکیل می‏شد.
پیش شرط عضویت در شرکت تعاونی هر صنف داشتن پروانه کسب از اتحادیه همان شغل بود(ها‏وش، مهدی‏).
در زمان تاسیس اداره تعاون شهرستان 84 تعاونی وجود داشت که 71 تعاونی فعال بودند. تعاونی مصرف فرهنگیان، تعاونی چند منظوره فرهنگیان، تعاونی‏های حوله‏بافان، گز و شیرینی، پولک و نبات، نخ و پوشاک از تعاونی‏های برجسته در این دوره به حساب می‏آمدند (شهر و شهروند، سال اول، شماره 7، آذر 1380 و شماره 9 بهمن 1380). در سال 1403 بعضی تعاونی های قدیمی همچنان فعال بوده و تعدادی تعاونی جدید به ویژه در زمینه مسکن ایجاد شده ‏اند.

موارد بیشتر

اشکال یابی پرتال ترنیان

جلسه

اطلاعات مشخصات

حافظه استفاده شده

پرس و جو پایگاه داده

news-inner