به نقل ازپایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران،
با کتاب جواهر نام و یادش جاودانه شد
محمد حسن نجفی معروف به صاحب جواهر همان آیت الله شیخ محمد حسن بن شیخ باقر بن شیخ عبد الرحیم بن آقامحمد بن ملا عبد الرحیم شریف اصفهانی متولد 1166 و رحلت نموده در 1228 هجری خورشیدی از فقهای برجسته و بی بدیل شیعه و صاحب کتاب «جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام» است که نام و یاد او همراه و همردیف عنوان زیبا و جانانه این کتاب شریف و سترگ و شگرف است و شخصیت والاتبار او را بیشتر با عنوان «صاحب جواهر» می‌شناسند.
این عالم ربانی با شخصیتی متواضع و رئوف و پدرانه نسبت به شاگردان و ملازمانش چهره ای واقعی و حقیقت مدار از یک «روحانی» به نمایش گذاشت.
نسب ایشان از طرف پدر به خانواده ای مذهبی و ایرانی و از مادر به ابوالحسن فتونی از علمای حومه حله می‌رسد.
از ایشان هشت پسر و چند دختر باقی ماند و تنی چند از آنان برجستگانی در عرصه معرفت و ادب شدند و باقیات الصالحاتی برای آن عالم ربانی و از آن جمله باید اشاره کرد به شیخ محمد، معروف به «حُمیّد» بزرگترین و برجسته‌ترین فرزندان، که مدرس و امام جماعت بود و در زمان حیات پدر در سال ۱۲۱۳ هجری خورشیدی درگذشت. شیخ عبدالحسین، فقیه بزرگوار و مشهور به علامه شیخ حسین، ادیب و شاعری ماهر و فاضل، شیخ حسن، از علماء و فقهای برجسته و بزرگوار زمان و زمانه خویش بود.
آثار علمی صاحب جواهر
از جمله آثار و تألیفات ایشان می توان به الرسالة العملیة، رساله فی الزکاة والخمس، نجاة العباد فی یوم المعاد، رساله عملیه و فتواهای فقهی، هدایة الناسکین رساله‌ای درباره حج، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام و آثار الشیعة الامامیة اشاره نمود.
این واقعه گویا و جویای این نکته مهم، خطیر و سترگ و حیاتی است که مردان خدا از هر موقعیتی که شائبه آلودگی به مادیات و دوری و گریز از معنویات را داشته باشد گریزانند. هرگز خود را به دام شهوت قدرت و ثروت و مقام و مکنت فانی دنیای دنی نمی اندازند.
این عالم ربانی و طبیب عرفانی از سال1266 تا 1281 ه.ق، پانزده سال تمام ریاست و زعامتعلمى حوزه علمیه نجف را در اختیار داشت و از برترین و والاترین و نامدارترین و فراگیرترین زعما و مراجع شیعی در اقصی نقاط عالم بود و کتابهای تألیف شده به قلم مبارکش هنوز که هنوز است پس از قرنها، جرعه های نوشین و زلال معرفت آتشین برای اهل عشق و یقین است.
از جمله باقیات الصالحات صاحب جواهر علاوه بر فعالیتهای علمی و یادگارهای معرفتیش می توان به اقدامات عمرانی ایشان برای عموم مردم اشاره کرد. آبیارى نجف اشرف و حفر کانال معروف،به نام«نهر صاحب جواهر» که از فرات تا نجف کانال بسیاروسیع و عمیقى باز گشوده شد و با هزینههاى بسیار راهی فراهم گشت تا مردم از بىآبىنجات یابند.
اجراى این تصمیم با همت جمعى از مردم نیکوکار و به هدایت و حمایت و پیشروی این عالم اهل عمل بود و ایشان در جواب افرادی که آن ولی الهی را از اقدام به چنین عمل بزرگ و پرهزینه ای نهی می کردند،گفته بود:
«اگر به اندازه ریگهایى که از این نهر بیرون مىآید.احتیاج به صرف طلا و نقرهباشد،باز هم صرف خواهم کرد و دست از این اقدام نخواهم برنداشت.»
و این نماد و نشانه ای است از عزم راسخ و ایمان جدی و جهاد حقیقی مردان الهی که در مسیر روشن و زلال فکر و عمل خویش از هیچ نمی ترسند و از کوه استوارترند.
این نهر دو سال قبل از فوت صاحب جواهر به اتمام رسید و نجف را سیراب نمود،ولى در اثر سهل انگارى مردم رو به خرابى نهاد ودر اثر ضعف صنعت آن روز، ریگها و شنها آن را پر ساخت،تا شاگرد بزرگوارش آیة اللهسید اسد الله اصفهانى به تعمیر و مرمت آن پرداخت و شش سال تمام در تعمیر وآبادانى آن وقت و مال صرف نمود،تا در سال 1288 مجددا به حالت نخستین خودبازگشت.سپس باز در اثر کوتاهى مردم،باد و طوفان آن را پرساخت و نجف مجددا بهحال عطش خویش بازگشت.
از دیگر باقیات الصالحات ایشان تاسیس ساختمانهاى مجاور مسجدکوفه است.
علاقه به مسجد سهله
آن‌طور که در تاریخ آمده ایشان به مسجد سهله علاقه فراوان داشت و حرکت به سوى مسجدسهله را چهارشنبه شب‌ها، پایهگذارى نمود و جمعى از شاگردانش با او حرکت مىکردند و شب را در آنجا بیتوته و عبادت مىکردند و احداث این ساختمان از برکات و نتایج ارزشمند و عام المنفعه این حرکت های معنوی و عبادی بود.
مرحوم محدث نورى درباره صاحب جواهر می‌گوید: «شیخ محمد حسن صاحب جواهر،شخصیتى است که ریاست امامیه در عصرخویش به او منتهى گردید و کتاب او نظیر و همانند ندارد و در اسلام کتابى همانند آندر حلال و حرام نوشته نشده است.»
مرحوم شیخ عبد الحسین تهرانى،استاد نورى(ره) گفته است:«اگر مورخ زمانصاحب جواهر، تصمیم گیرد که حوادث عجیبه آن زمان را ثبت اوراق نماید،هر آینهعجیبتر از تصنیف کتاب«جواهر الکلام»چیز دیگرى را سراغ نتواند کرد.»
صاحب جواهر،در اول شعبان سال1299 هجرى قمرى در نجف اشرف دار فانی را وداع گفت و به دیدار یار شتافت.