صاحب خبران
15 آبان 1402
از ساخت کوچک‌ترین قرآن مطلای جهان تا پنجره قتلگاه / ردپای هنرمندان نصف‌جهان در خانه پدری
قلم‌زنی از هنرهایی است که نمی‌توان آن را به ضربه قلم بر فلز خلاصه کرد بلکه مهم‌ترین عنصر آن ذوق هنرمند است که یکی از آن‌ها مهدی عسگری است که ساخت کوچک و بزرگ‌ترین قرآن مطلای جهان، درهای حرم امام‌حسین (ع)، پنجره قتلگاه،درِ مطلای ورودی ضریح اباعبدالله (ع) و باب‌الزهرا نجف اشرف را در کارنامه خود دارد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، در طول تاریخ پهناور ایران این سرزمین خاستگاه خلق هنرهای ناب، اصیل و معنوی در عین حال متناسب با زندگی مردم و آداب و رسوم جوامع و اقوام خود بوده است که می‌توان یکی از این هنرهای اصیل را «قلم‌زنی» معرفی کرد؛ تاریخچه قلم‌زنی و کاربرد فلزات طبق مستندات تاریخی موجود به بیش از هزار سال قبل از میلاد بازمی‌گردد و آثار به‌جا مانده در هر دوره و اعصار گوناگون خود نمایانگر حرکتی مداوم است که علاوه بر نمادهای عینی و مادی که در قالب ظروف و جام‌های قلم زده شده به وجود آمده است و نمایانگر فضای روح‌بخش و معنوی است که ریشه در باورها و اعتقادات حاکم بر دوره خود داشته است.
اگر بخواهیم تعریفی از قلم‌زنی داشته باشیم، باید آن را تزئین و کندن نقوش روی اشیای فلزی به‌ویژه مس، طلا، برنج و یل یا عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش روی اجسام فلزی بنامیم؛ قلم‌زنی هنری والا و ارزشمند در فرهنگ سنتی و هنرهای معنوی ایرانیان است و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که به کمک ذوق و اندیشه هنرمند ایرانی با تأثیر از آداب، سنن، فرهنگ و مذهب، در بیان آرا و عقاید ایرانیان بر زیباترین شیء فلزی نقش بسته و در در طول تاریخ رویدادها و تحولات گوناگون پشت سر گذاشته و ماندگاری آن را به نسل‌های بعد منتقل کرده است.
اصفهان مهد قلم‌زنی دنیا است
قلم‌زنی و هنرهایی از این دست را نمی‌توان در به کار بردن قلم و چکش روی قطعه یا ظرف فلزی خلاصه کرد، بلکه این هنر ریشه در شوق و ذوق هنرمندان دارد و یکی از این هنرمندان مهدی عسگری است که در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه تاریخچه قلم‌زنی به ۲۵۰۰ سال قبل و دوران هخامنشیان باز می‌شود، اظهار می‌کند: در حال حاضر اصفهان مهد قلم‌زنی دنیا بوده و بهترین آثار در این شهر تولید می‌شود.
وی در خصوص ورود خود به این عرصه می‌افزاید: با علاقه شخصی وارد این عرصه شدم و در این مسیر ساخت کوچک و بزرگ‌ترین قرآن مطلای جهان در ابعاد ۱۵ در ۲۵ سانتی‌متر و ۲ در ۳ متر انجام داده‌ام.
هنرمند قلم‌زن ادامه می‌دهد: همچنین در این مسیر درهای حرم امام‌حسین (ع)، پنجره قتلگاه، باب‌الشهدا، دو درِ طلا از ورودی بین‌الحرمین و درِ مطلای ورودی ضریح اباعبدالله (ع) را کار کرده‌ام.
از درهای باب‌القبله تا پنجره بالای سر علی ابن‌موسی‌الرضا (ع)
عسگری با بیان اینکه هم‌اکنون در حال ساخت درهای باب‌القبله حرم امام حسین (ع) هستم، خاطرنشان می‌کند: مرمت ایوان نجف، دو درِ باب‌الزهرای حرم امیرالمومنین (ع)، باب‌الحمیده حرم حضرت مسلم، درِ ورودی مرقد حضرت مسلم در مسجد کوفه و محراب حضرت علی (ع) از دیگر آثاری است که کار آن را انجام داده‌ام.
وی اضافه می‌کند: مرمت ورودی درهای حرم موسی‌بن‌جعفر (ع)، دو درِ مطلا پایین پای موسی‌بن‌جعفر (ع) و بالای سر امام جواد (ع)، پنجره بالای سر علی ابن‌موسی‌الرضا (ع) از سمت باب‌الرحمه و اثر قرآن مطلای ۷۰ در ۵۰ سانتی‌متر که در موزه حرم امام حسین (ع) قرار دارد، از دیگر آثار من در این سال‌ها است.
هنرمند قلم‌زن در خصوص دیگر آثار خود توضیح می‌دهد: دو سال قبل قرآنی به مبلغ ۱۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در گالری‌موزه‌ای در تهران به فروش رسید که آیت‌الله جوادی آملی و مکارم شیرازی از آن رونمایی کردند، همچنین قرآنی که در امارات نصب و قرآن دیگری توسط عمان خریداری شد.
عسگری تصریح می‌کند: قلم‌زنی چندین سبک از جمله برجسته، پلاک‌زنی، ریزه‌قلم و سیاه‌قلم دارد که من در کارهای قلم‌زنی از سبک برجسته و ریزه‌قلم بیشتر استفاده می‌کنم.
وی در خصوص استقبال مردم از آثار هنری در زمینه قلم‌زنی می‌گوید: استقبال مردم در سال‌های اخیر نسبت به گذشته بیشتر شده است، از سویی با تشکیل اتحادیه و انجام تبلیغات گسترده بازار این هنر رونق تازه‌ای گرفت و بسیاری از مشکلات این هنر رفع شد.
هنرمند قلم‌زن خاطرنشان در پایان می‌کند: گرانی بیش از حد نقره و مس و گرانی زیرساخت‌های کارهای قلم‌زنی، باعث شده است قلم‌زنان برای امرار معاش خویش از دستمزد خود بکاهند تا بتوانند مواد اولیه مورد نیاز را خریداری کنند.