به نقل ازپایگاه مجازی آیت الله حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملی،
زندگی نامه:
اشاره: جمعه است و مثل همیشه مدرسه فیضیه پذیرای مشتاقانی است که فوج فوج می آیند تا سخنان از جان برخاسته استادشان را با گوش جان بشنوند. مجلس گرم است و همه طلاب سراپا گوش نشسته اند. امام خمینی بر فراز کرسی، اخلاق می گوید. جمعی از علمای بزرگ وارد مجلس می شوند و در گوشه ای می نشینند. صدایی از کسی در نمی آید مگر نوای دل انگیز استاد که در فضا طنین می اندازد. شیخی از راه می رسد. امام از جا بلند می شود و او را به بالای مجلس فرا می خواند. حاج شیخ به خواست امام به بالای مجلس می رود و می نشیند. امام خمینی هم می نشیند و به صحبتهایش ادامه می دهد...
و این حاج شیخ مورد تکریم امام، کسی نیست جز فقیه زاهد حضرت آیت الله حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملی.
زندگی نامه:
آیت الله حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملی فرزند مرحوم ملا محمد ابوترابی درسال 1321 هجری قمری مطابق با ۱۲۸۳ هجری شمسی در خمینی شهر متولد گردید. پدر و اجداد وی همه جزو علما و روحانیون سرشناس بودند. نسبت ایشان از طرف مادر به عالم بزرگ شیعه مرحوم محقق کرکی صاحب کتاب «جامع المقاصد» یکی ازفقهای بزرگ زمان صفویه می رسد. وی تمام عمر خود را صرف تحصیل و تدریس کرد، در 27 سالگی به درجه اجتهاد رسید و شاگردان بسیاری تربیت نمود و سرانجام درتاریخ 22 اسفندماه سال1367 هجری شمسی برابر با 5 شعبان سال 1409 هجری قمری دار فانی را وداع گفت و اهل علم را در سوگ خود نشاند. مزار آن مرحوم هم اکنون جنب مصلای نمازجمعه خمینی شهر محل زیارت عاشقان و طالبان علم است.
تحصیلات در اصفهان:
وی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه مرحوم حاج شیخ محمدعلی نجفی به اتمام رساند وسپس برای فراگیری علوم مقدماتی وسطوح راهی اصفهان شد و از محضر اساتیدی چون حاج آقا رحیم ارباب، جلال الدین همایی، حاج میرزا علی آقا شیرازی، شیخ محمدرضا جرقویه ای، آقا سیدعلی نجف آبادی بهره برد. خود ایشان در این زمینه می گوید: «از زمانی که من ازسده به قصد تحصیل راهی اصفهان شدم، مرحوم آقا شیخ محمد باقر جبل عاملی دایی بنده درمدرسه مرحوم ثقـة الاسلام حاج شیخ محمدعلی نجفی حجره ای داشتند، خدمت ایشان رسیدم و با کمک و راهنمایی ایشان مشغول تحصیل شدم. هردوهفته یکبار به قصد دیدار والدین پیاده راه سده رادر پیش می گرفتم. دوفرسخ راه بود. دربازگشت یک بقچه نان به دوش داشتم که غذای دو هفته آینده ام بود. درآن سن وسال به این کیفیت زندگی کردن مشکل بوداما علاقه فراوان به تحصیل نمی گذاشت که ازسختی ها ناراحت شوم.»(1)
ورود به قم:
آیت الله جبل عاملی ادامه می دهد: آن وقت که تصمیم گرفتم برای ادامه تحصیل ازاصفهان به قم بیایم هیچ پولی نداشتم به همین علت یک سال نماز استیجاری به مبلغ 5 تومان قبول کردم واین 5 تومان را خرج سفر کرده و به قم آمدم. مدتی در مدرسه رضویه و حجره های نمناک مدرسه خان و مدتی هم در فیضیه به سر بردم و با شهریه مختصری که به طلبه ها تعلق می گرفت، به قناعت گذراندم.(2)
اقامت در فیضیه:
دکتر سید محمد باقر امامی می گوید: دهه 40 در زمان آیت ا... بروجردی بنده هشت سال در مدرسه فیضیه قم در حجره آقای جبل عاملی بودم. یک طلبه دیگر به نام آشیخ نادعلی و یک اصفهانی هم (جمعا چهار نفر) با ما بودند. اتاق ایشان در طبقه دوم فیضیه بود و آیت ا... اشرفی طبقه پایین بود. شب ها شام را با آقای اشرفی با هم می خوردیم. ایشان به من می گفتند برو حاج آقا عطاا... را بگو بیاید شام بخوریم. آشیخ نادعلی هم شام را تهیه می کرد. شام اعیانی مان نخودآب و رب انار بود. حاج شیخ بقیه مواقع بیشتر حاضری می خورد. غذایش نان و پنیر و خیار و مغزگردو و خرما و ماست بود.
آیت ا... محمد یزدی در مصاحبه با مجله شاهد یاران می گوید: به حوزه قم که آمدم در يکي از حجراتي که متعلق به آقايان اصفهاني ها بود، به عنوان مهمان بيتوته کردم.اين حجره، بين فيضيه ودارالشفا بنا شده بود.- روي پله هاي بالايي راهرويي قرارداشت که مدرسه فيضيه را به مدرسه دارالشفا مرتبط مي کرد- درحقيقت، اين دوحجره متعلق به علما و فضلاي اصفهاني بود. مرحوم آيت ا... اشرفي اصفهاني، مرحوم حاج شيخ عبدالجواد اصفهاني- جبل عاملي-و مرحوم امام سدهي- درحقيقت همان خميني شهر امروز وسده سابق- هم دوره و رفيق بودند.
اساتید:
ایشان در محضر درس آیت ا.. عبدالکریم حائری شرکت جست و حدود 5 سال از محضر ایشان کسب فیض نمود و پس از فوت آیت ا... حائری، در محضر اساتیدی همچون آیت ا... بروجردی، حاج سید محمدتقی خوانساری، آیت ا... حجت، آیت ا... صدر، حاج سید احمد خوانساری و دیگر اساتید به ادامه تحصیل پرداخته و در سن 28-27 سالگی به درجه اجتهاد رسید.
شاگردان:
آیت ا... جبل عاملی چند دوره مطول، مغنی، رسائل، مكاسب و كفایه را در حوزه قم تدریس كرده و شاگردان فاضل بسیاری را تقدیم حوزه کرد كه از جمله آن ها می توان به آیات عظام امام موسی صدر، شهید مطهری، فاضل لنکرانی، جوادی آملی، مصباح یزدی، سید موسی شبیری زنجانی، جعفر سبحانی، مظاهری، شهید محلاتی، شهید مصطفی خمینی، جنتی، محمد یزدی، مومن، مهدوی کنی، عمیدزنجانی، شهید هاشمی نژاد، شب زنده دار، مقتدایی، ستوده، صادق خلخالی، سید محمدحسین تهرانی، طاهری خرم آبادی، امینی نجف آبادی، غیوری، یثربی، فقیه امامی و اساتیدی چون پروفسور دینانی، استاد سيدهادي خسروشاهي، استاد جلال الدین آشتیانی اشاره نمود .
سفر به کرمانشاه:
خبر انحرافات دینی و مذهبی شدیدی که در کرمانشاه جریان پیدا کرده بود به گوش آیت ا... بروجردی می رسید. ایشان برای سر و سامان دادن به این اوضاع تصمیم گرفت حوزه علمیه ای در این شهر تاسیس کند. پس از تاسیس از حاج آقا جبل عاملی خواست به همراه آیت ا... اشرفی و آیت ا... امام سدهی به کرمانشاه بروند و حوزه را راه بیندازند و رونق بدهند. شب عروسی دختر اولشان بود که این خبر به گوششان رسید، به خانواده پیغام داد که من عروسی را نمی آیم و مستقیم رفت کرمانشاه و عروسی بدون حضور ایشان برگزار شد.(3)
من هم جزو طلاب اعزامی به کرمانشاه بودم. به همراه 30 تن از طلاب در آذر سال 35 راهی کرمانشاه شدیم. ما سوار بر یک اتوبوس و اساتید هم با دو ماشین شخصی راهی شدیم. 9 صبح از قم راه افتادیم و حدود 30 ساعت بعد نزدیک اذان مغرب به کرمانشاه رسیدیم. در این سفر دو نفر همراه جمع بودند از جمله آقای فلسفی. آقای فلسفی ده روز منبر رفتند تا این موضوع برای کرمانشاهی ها جا افتاد. (4)
در کرمانشاه آقای جبل عاملی و سایر اساتید برای طلاب درس می گفتند. بعد از مدتی هم در مسجد حاج شهبازخان ظهر و شب نماز می خواندند. گاهی در همان مسجد منبر هم می رفتند. در مجموع ایشان سه سال آنجا ساکن بودند و بعد از آن به قم بازگشتند. (5)
****
(1) و (2): مصاحبه با مجله حوزه
(3): مهدی نعمتی
(4) و (5): حجت الاسلام حسین علمی نژاد