دانشنامه شهرستان خمینی شهر

آچوچو یا اوچوچو
čw Ču / učuču
بی دست و پا - بی عرضه
آچی
či
نوزاد - کودک
آدق
deq
مواظب - نگهبان
آر
r
آسیاب
آرچی
rči
آسیاب دستی - دست آس
آراس متضاد نراس
rs / naras
دوست داشتن خیلی زیاد در حد عشق
آرو
ru
امروز
آقاچی
qči
برادر کوچک (برادر جانشین پدر)
آگین یا آگیم
gin / gim
ترکیب - مجموعه بدن انسان
آلّا - آلّا بمبری
ll / llbembery
الهی - الهی بمیری
آلخالق - آلوخالق
lxleq
نوعی لباس
آلمون - آلمون بدل
lmun / lmun be del
آرمان ؛ آرزو - حسرت به دل
آلولت
lolat
برادر زن
آله
le
خاله
آلی
ly
پسوند کثرت مانند خوشکالی - سفتالی - گوندالی
آمّا - اَمّا
mm / amm
هر کلام با عملی که نوع تزویر و حیله در آن باشد اما دارد یعنی مسأله دارد، حرف دارد.
آما
m
ما (ضمیر)
آمربی
mrebi
کوفته برنجی (2)
گوشه ای از داستان معروف " قلیه جیگر" به گویش ولاتی
زنی هفت دختر داشت، روزی مشغول تهیه جگر بود، یکی از دختران او را دید و گفت: "مونم جیگروم گووه" یعنی "من هم جگر می خواهم."
پیرزن گفت: "بشه یه پاله آشت باره تامون جیگرا بشورام اوخ جیگرود تانه، آمّا یه وخ خو، خوخادقا نگرییا."
یعنی "برو یک آش پالان بیار تا من جگرها را تمیز کنم بعد به تو جگر می دهم، به شرطی که نروی و با خواهرانت بگویی."
ozon-velati

پاورقی
1- تبدیل و حذف مصوت "خ" به "ا" از ویژگی های این زبان است.
2- کوفته برنجی، نوعی غذا.
3- این قسمت توسط دبیر صفحه به متن اصلی اضافه شده است.
4- از کتاب قصه های محلی تالیف زهرا داورپناه.