پنج شنبه, 01 آذر 1403 Thursday 21 November 2024 00:00

احمد بن‏موسی بن‏مردویه متولد 323 ه.ق یکی از مشهور‏ترین محدثان و حافظان حدیث و مفسران اهل سنت و مورخان بزرگ در اوایل قرن چهارم ه.ق است. این دانشمند در خانواده‏ای اهل علم و دانش به دنیا آمد و پدر و برادرش از محدثان بزرگ در اصفهان بودند. در منابع کهن، از محل سکونت ابن‏مردویه در اصفهان یادی نشده اما او با محدثان محله خوز ارتباط داشته است. خوز یا خوزیان همان محله خوزان فعلی است و این احتمال هست که ابن‏مردویه در این منطقه ساکن بوده باشد.
37 نفر از جمله ابوالقاسم عبدالرحمان بن محمد بن اسحاق اصفهانی، ابوالفضل احمد بن حسن جلودی مفسر قرآن و همچنین پسر ابن‏مردویه به نام محمد از وی نقل حدیث کرده‏اند.
ابن‏مردویه از محدثان پرتالیف در شاخه‌های مختلف علوم اسلامی مانند حدیث، تفسیر، رجال و تاریخ بوده است. هرچند متاسفانه اغلب آثار وی از بین رفته و به‌ جز اوراقی از کتاب معجم البلدان، سه مجلس از کتاب امالی و جزیی که در آن حدیث اهل بصره انتخاب شده بود، چیز دیگری به زمان ما نرسیده است، با این همه روایات منقول از او در کتاب‌های شیعه و سنّی به کثرت وجود دارد.
از جمله آثار او کتاب «المناقب» است. این کتاب مرجعی مهم برای روایات مربوط به حضرت علی بن ابی طالب (ع) بوده و مولفان شیعه به آن استناد بسیار کرده‏اند. ابن مردویه به لحاظ مقام بلند حدیثی‏اش به «ملک الحفاظ»، «طراز المحدثین»، «سند الخطاط» و... معروف است.
وی در اواخر عمر نابینا شد و در 87 سالگی در24 رمضان 410 هـ.ق از دنیا رفت. مخروبه مقبره او در منطقه معروف به «بابا دو مَرده» فروشان خمینی‏ شهر باقی است.
منابع:
سخنرانی‏های همایش یکروزه ابن‏مردویه در دانشگاه آزاد خمینی‏شهر در سال 1391.