دانشنامه شهرستان خمینی شهر

کشت و تجارت تنباکو در آبادی‏ های ماربین قدمت طولانی داشته است و محصول مرغوب و صادراتی از آن به عمل ‏آمده و صادر می شده است. این امر سبب سرمایه گذاری در کشت و تجارت آن گردید در نتیجه تجار سرشناسی همچون خاندان مجیر و سدهی به کشت، خرید و فروش و صادرات آن مشغول بودند، این شکوفایی تا واگذاری امتیاز تجارت توتون و تنباکوی ایران به خارجی ها ادامه داشت. در 28 رجب 1307 ه.ق(۲9 اسفند ۱۲۶۸) امتیاز تجارت توتون و تنباکوی ایران توسط ناصرالدین شاه قاجار به مدت 50 سال به شرکت انگلیسی رژی واگذار شد. این تصمیم سبب واکنش در مملکت و شکل‏ گیری جنبش تحریم تنباکو شد. در اصفهان آقا نجفي و برادرش شيخ محمدعلي به مخالفت با تصمیم شاه برخاسته و دخانيات را تحريم كردند. این تصمیم در اصفهان بسيار كارگر افتاد و تجمع‏ ها و اعتراضات متعددی را به همراه داشت. خارجیان نجس شمرده شدند و در و دیوار پر از اعلان‏ های تحریم شد. یکی از تجار با شرکت رژی معامله نکرد و تنباکوهای خود را آتش زد. در ماربین و سده نظر مجتهدین، توسط علمایی که با آن دو ارتباط داشتند انتشار یافت و واکنش ‏های مشابه ‏ای انجام گرفت. با صدور فتوای تحریم تنباکوی میرزای شیرازی در ربیع الثانی 1309 ه.ق مخالفت‏ ها وسعت بیشتری پیدا کرد. در مقابل وضع پیش ‏آمده ظل‏ السلطان به کلیه عوامل خود در اصفهان و ماربین همچون فرمانده فوج جلالی کریم خان میرپنج و دیگران دستور سرکوب مخالفان شرکت رژی را صادر نمود ولی در نهایت نتوانست مخالفت‏ ها را سرکوب کند لذا موضوع را به اطلاع شاه رساند. از تجار اصفهانی و سدهی تنباکو عده‏ ای به مخالفت با انحصار پرداخته و عده کمتری همکاری با انگلیسی‏ ها را پذیرفتند از جمله حاج محمدعلی سدهی از کسبه و بازرگانان تنباکو به همکاری با شرکت رژی پرداخت. اما همچنان مخالفت‏ های مردمی ادامه یافت و در نهايت، اعتراض نتيجه بخش واقع شد و انحصار چند ماه بعد لغو گردید. در همین دوران یکی از تجار تنباکوی از خاندان سدهی ها به انگلیس و سپس آمریکا برای تجارت رفت و در نهایت مقیم آمریکا شد.