نویسنده :محمد علی شاهین
آوازه هنر و هنرمندی نوراله سروانی هنرمند گمنام و بی ادعای خمینی شهری تا قزوین و بم و... هم رفته در حالی که من و تو که همسایه دیوار به دیوارش هستیم از اوج هنر و هنرمندی اش بی خبریم.
این بی خبری هم از بی ادعایی او نشات می گیرد و هم از کوته بینی ما. سروانی ترومپت و نی را هنرمندانه می نوازد و ترومپت و شیپورهایی را که دچار نقص می شوند به بهترین نحو تعمیر می کند. علاوه بر این در نوازندگی ویلون مهارتی ناگفتنی دارد و بدون هیچ سررشته ای از سازندگی ویلون و حتی نجاری بهترین ویلون ها را با دست خود می سازد ناگفته نماند که نوراله سروانی فرزند مرحوم عزیزاله سروانی هنرمند بزرگ عاشورایی شهر ماست.
چه شد که به نوازندگی گرایش پیدا کردی؟
از بچگی، از وقتی یادم می آید به موسیقی علاقه شدید داشتم. مرحوم پدرم یک شیپور درب و داغان داشت که در تعزیه ها می نواخت، آن را برمی داشتم و در آن می دمیدم.
نزد چه اساتیدی شاگردی کرده ای؟
استاد اول و آخرم پدرم بود. هیچ وقت سر هیچ کلاسی ننشستم فقط گاهی دوستانم که به کلاس های مختلف می رفتند آنچه استاد به آنها آموخته بود را بازگو می کردند و من زود می گرفتم.
پس چطور در نوازندگی ترومپت به این حد رسیدی که خیلی ها معتقدند اگر در کشور اولی نباشی دوم هستی؟
نوارهای تعزیه را به سختی گیر می آوردم و با امکانات محدود آن زمان گوش می کردم و تمرین می نمودم.
مگر متولد چه سالی هستی؟
سال 52. در دوران کودکی و نوجوانی من چندان از وسایل صوتی تصویری خبری نبود. تنها وسایلی که در اختیار داشتیم نوار کاست بود و ضبط صوت در حالی که حالا با یک گوشی تلفن همراه می شود خیلی وقایع را به راحتی ضبط کرد.
فقط ترومپت می نوازی؟
نی و ویلون هم می نوازم.
این سه ساز که هر کدام دنیای خودشان را دارند، چرا دنبال سازهای نزدیک به هم نرفته ای؟
علاقه به موسیقی در خون من است، ترومپت و نی را برای تعزیه و ویلون را برای دلم یاد گرفتم و می نوازم.
نی را چگونه و در چند سالگی آموختی؟
هم نی و هم ترومپت را قبل از 20 سالگی آموختم و شروع به آموزش به دیگران کردم. یادگیری من تنها از طریق نگاه کردن و گوش سپردن به نوازندگی دیگران بود. گاهی دوستانم آنچه را از استاد فراگرفته بودند برایم بازگو می کردند و من خیلی راحت فرامی گرفتم و دوباره به همان ها آموزش می دادم.
شما آموزش هم می دهید؟
حالا دیگر خیلی حوصله ندارم ولی حدود 18-10 سال آموزش می دادم.
شیوه آموزش ات چگونه است؟
در آموزش شیوه خودم را دارم. مثلا برای آموزش یک دستگاه به افراد مختلف از یک الگو استفاده نمی کنم. به هر کس یک جور متفاوت آموزش می دهم. شیوه ام با اساتیدی که آموزشگاه دارند فرق می کند. طوری می آموزم که اگر فرد استعدادش را داشته باشد خیلی زود راه می افتد.
به یاد می آوری تاکنون چند هنر آموز تربیت کرده ای؟
خیلی زیاد بودند تعدادشان را نمی دانم.
برگردیم به خودتان، از هنرهایتان چه جاهایی استفاده می کنید؟
اساسا آنچه را بلد هستم در خدمت تعزیه قرار داده ام. چه درکودکی که در تعزیه های سر محل می نواختم و چه حالا که به سراسر ایران می روم.
به غیر از خمینی شهر در کجاها اجرا می کنید؟
بیشتر برنامه های من در شهرهای دیگر است. آنجاها بیشتر مرا می شناسند تا شهر خودمان. شیوه کار هم اینگونه است که
کسی در شهری بانی می شود که تعزیه بگیرد بعد به یک سرکرده مراجعه می کند و از او می خواهد که افراد متخصص در زمینه های مختلف تعزیه را دعوت نماید. او هم می رود سراغ آنها که می شناسد. مثلا من بیشتر با گروه آقای طاهری (اصفهان) کار می کنم.
این تعزیه ها محدود به ایام محرم و صفر است؟
خیر در همه ایام سال برنامه داریم.
کجاها؟
در شهرها و روستاهای سراسر ایران مثل قزوین، بم، شهرهای استان اصفهان و...
یعنی شما فقط در تعزیه ها از هنر خود استفاده می کنید؟
گاه در مولودی ها هم برنامه دارم.
ظاهرا در تعمیر ترومپت و شیپور هم دستی دارید؟
بله این سازها که تعدادشان هم کم نیست گاهی دچار نقص می شوند و احتیاج به تعمیر دارند که حوصله و ظرافت خودش را می طلبد چون اگرخوب تعمیر نشوند صدایشان خراب می شود. همین چند روز پیش یک ترومپت از ارتش آوردند که تعمیرکار خرابترش کرده بود، چند روز روی آن کار کردم تا درست شد.
با تشکر از آقای مجید سلیمی نژاد که ما را در تهیه این گزارش یاری کرد.