دانشنامه شهرستان خمینی شهر

موقعیت:
در کنارنهر(جوی) گاردرکه آب زاینده رود را از قدیم به شرق خمینی شهر و مناطقی مثل محمود آباد و دهنو و خوزوق و گز منتقل می کرد، در فاصله خیابان امام شمالی تابلوار شهید منتظری یعنی گاردر مرکزی مسجدآقا علی اکبردرست درگذر( بسته)قرار دارد.
بنای تاریخی «مسجد آقاعلی اکبر» واقع در محله گاردر سده ، در جهت مخالف مسجد جامع گاردر قرار گرفته است . این مسجد ، نسبت به مسجد جامع گاردر که از عهد صفویه است ، فضای بزرگتری دارد و عمارت گنبدخانه آن مرتفع تر و وسیع تر است .این مسجد در تاریخ ۶ اسفند 1385
باشماره 17483 به ثبت آثار ملی رسیده است.
زمان ساخت:
در ورودی بنا ، سنگ کتیبه ای نصب شده که تاریخ ساخت بنا و نام واقف و املاک وقف بر آن را نشان می دهد . اتمام ساخت مسجد ، دوازدهم ماه رجب سال 1242هجری قمری (20بهمن 1205 )است . پس مسجد در اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است . دوره سلطنت طولانی فتحعلی شاه قاجار از سال 1212 تا1250 ادامه داشته است.
مشخصات بنا:
مسجد با چهار ایوان عظیم به سبک مساجد دوره قاجار بنا گردیده است و هنر گره چینی،مقرنس کاری و کاشی کاری معلی بر روی در و دیوار این مسجدجلوه خاصی به آن داده است. مسجد به جز در ورودی درسه سمت دارای عمارت و فضای مسکونی می باشد و عمارت گنبدخانه آن در جبهه غربی قرار گرفته است. جبهه های دیگر و شبستان مسجد در سالهای اخیر به طور کلی تخریب و مورد بازسازی قرار گرفته است . عمارت گنبد خانه در جبهه غربی بنا ، چهار طاقی ای است نسبتا بلند که بر روی پوسته بیرونی آن موتیف های تزیینی با ترکیبی از آجر و کاشی وجود دارد . گره چینی های جناح بالایی ورودی ، به نحوی بسیار زیبا با تک ستاره ای از کاشی آبی فیروزه ای به یکدیگر متصل شده است . در دو سوی راست و چپ ایوان گنبدخانه ، ترکیبهای تزیینی اسلیمی از کاشی هایی با رنگ فیروزه ای لاجوردی و خط دوری کادر سیاه به همراه آجرهای کرمی است که به بنا شکوه و زیبایی خاصی بخشیده است . بر سر در فرو رفته داخل ایوان نیز پنجره مشبک گچی تعبیه شده است. صحن مسجد آقاعلی اکبر نسبت به مسجد جامع ، بسیار بزرگتر است و شبستان کنونی ، که در همین سالهای اخیر ساخته شده ، ارتفاع بیشتری نسبت به صحن دارد و ورودی مسجد به صورت مستقیم با دالان رواقی بلندی به صحن باز می شود و در ابتدای دالان فضای هشتی وجود دارد . گنبد مسجد آقا علی اکبر ، کاسه ای است مدور و همچنین با ارتفاع کم با بام پوش آجری بدون تزیین که مسجد را از نمای بیرونی ساده و غیر مشخص ساخته است. بر دیوارهای جبهه جنوبی گنبد خانه نیز پنجره هایی به عنوان نور گیر تعبیه شده است . آنچه از این مسجد قدیمی قاجاری به صورت اصلی باقیمانده است ،قسمت ورودی ، هشتی و عمارت گنبد خانه و ضلع شرق آن است که ورودی عمارت گنبد خانه یکی از ممتازترین ورودی های مساجد شهرستان است و اگر ساخته دست معماران خمینی شهری باشد می توان گفت که در آن زمان سده از استادکاران بر جسته برخوردار بوده است.
واقف
هنرمند و تاجر بزرگ عهد قاجار "علی اکبر فرزند محمد ورنوسفادرانی " بانی این مسجد است که تمامت بنای مسجد به انضمام چند باب مغازه و یک باب کارخانه و چند قطعه زمین را وقف این مسجد نموده است .کارخانه وقف شده صابون سازی بوده است .علی اکبر خانه ای مجلل در کوچه بسته مقابل مسجد داشته که جز یک عکس ازآن چیزی باقی نمانده است . این هنرمند،خطی زیبا داشته است.وی قرآن را باخط خود نگاشته که درموزه آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
حاج شیخ مهدی اشرفی معروفترین امامت جماعت مسجد
معروفترین امام جماعت مسجد که مسجد محله بسته هم نامیده می شود مرحوم حاج شیخ مهدی اشرفی است .او واعظی توانای بود ومخاطبان زیادی را جذب منبر خود دردهه های سی وچهل دراین مسجد ونیزمحلات دیگر شهر از جمله اندوان می کرد.