دانشنامه شهرستان خمینی شهر

به نقل ازپایگاه شخصی دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی، 

* ورود به حوزه علميه قم در سال 1355
* تحصيل در حوزه‌هاى علميه شهرهاى: اصفهان و قم؛
- 9 سال درس خارج آیات عظام آقایان: مؤمن، اسماعیل‌پور، وحید خراسانی، مکارم شیرازی و جوادی آملی.

تحصیلات دانشگاهی

* كارشناسى ارشد (M.S) رشته الهيات و معارف اسلامی از دانشگاه تربيت مدرس قم؛
- عنوان پايان نامه: «غاليان؛ كاوشى در جریان‌ها و برآیندها تا قرن چهارم هجرى»، تاریخ دفاع: 1374؛
* دكترى (Ph.D) رشته تاريخ و تمدن ملل اسلامى از دانشكده الهيات دانشگاه تهران؛
- عنوان رساله: «ارزيابى منابع مكتوب اماميه درباره زندگانى ائمه از آغاز تا پايان نيمه اول قرن پنجم هجرى»، تاريخ دفاع: 1385.

* کارشناسی ارشد:

1. تاریخ تمدن اسلامی؛
2. تاریخ فرق و مذاهب اسلامى؛
3. تاريخ اسلام؛
4. تاريخ حديث؛
5. تاريخ عصر غيبت صغرى؛
6. تاريخ علم و تمدن در اسلام؛
7. تاريخ علوم اسلامی؛
8. تاريخ فرق شيعى؛
9. تاريخ و سيره ائمه اطهار (ع)؛
10. تاريخ­‌نگارى تشيع:
11. جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی؛
12. راويان فريقين؛
13. روش پژوهش در تاریخ و سیره ائمه (ع)؛
14. شناخت مأخذ تاریخ تشیع؛
15. مأخذشناسی ائمه (ع)؛
16. مأخذشناسی تمدن اسلامی؛
17. معارف اسلامى.

* دکتری:

1. تاریخ امامیه؛
2. تاريخ تشيع؛
3. تاریخ تمدن اسلامی؛
4. تحلیل تاریخ اهلبیت (ع)؛
5. نقد منابع تاریخ اهلبیت (ع)؛
6. نقد منابع تاریخ امامیه؛
7. نقد منابع تاریخ پیامبر (ص)؛
8. نقد منابع تاریخ تشیع؛
9. نقد منابع تاریخ تمدن اسلامی.

محل تدریس

1. دانشكده الهيات دانشگاه تهران؛
2. دانشگاه مفيد قم؛
3. جامعه الزهراء؛
4. مركز تخصصى مهدويت؛
5. دفتر تبليغات اسلامى، بخش خواهران؛
6. مجتمع آموزش عالی امام خمينى (ره)؛
7. مؤسسه­ آموزشى و پژوهشى امام خمينى (ره)؛
8. مجمع جهانى اهل‌بيت (ع)؛
9. مركز تخصصى تاريخ حوزه علميه قم؛
10. دانشگاه معارف اسلامی؛
11. مجتمع آموزش عالی فقه و معارف اسلامی؛
12. دانشگاه ادیان و مذاهب؛
13. دانشگاه تهران - پردیس فارابی قم؛
14. مرکز تخصصی فرق و مذاهب اسلامی.

برگزاری کارگاه‌های آموزشی:

1. کارگاه ضیافت اندیشه، اساتید دانشگاه ملایر، سال 1392؛
2. کارگاه ضیافت اندیشه، اساتید دانشگاه پیام نور استان گیلان، سال 1394؛
3. کارگاه‌های متعدد روش تحقیق، مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره)؛
4. برگزاری و اجرای 32 جلسه سیره‌پژوهشی، مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره).

______________________________________________________________________________________________

سوابق اجرایی

1. مدير گروه تاريخ اسلام، مجتمع آموزش عالی امام خمينى (ره)، 1379-1393؛
2. مدیر دانشنامه اهل‌بیت (ع)، از سال 1392 تا کنون؛
2. مدير گروه تاريخ اسلام، پژوهشكده تاريخ و سيره اهل‌بیت (ع)، 1382ـ1381؛
3. مدیر مسئول و سردبیر مجله سخن تاریخ، از سال 1385 تاکنون؛
4. مدیر بخش تاریخ دائره‌المعارف حرمین شریفین، 1387-1388؛
5. عضو شورای پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع)، از سال 1381 تا کنون؛
6. عضو شورای علمی مرکز تخصصی تاریخ (وابسته به حوزه علمیه قم)، 1384-1388؛
7. عضو هیئت تحریریه مجله طلوع، مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره)، 1384-1391؛
8. عضو هیئت تحریریه مجله نامه تاریخ‌پژوهان (وابسته به معاونت پژوهش حوزه علمیه قم)، از سال 1382؛
9. عضو شورای سیاست‌گذاری و هیئت علمی همایش بین‌المللی تشیع و خاورشناسان، 1385-1387؛
10. مشاور پژوهشی ریاست جامعه الزهرا (س)؛
11. مدیرمسئول و سردبیر مجله مطالعات تاریخ جهان اسلام، از سال 1392 تاکنون؛
12. عضو هیئت تحریریه مجله شیعهپژوهی، از سال 1394؛
13. راهاندازی و مدیریت سایت سخن تاریخ؛
14. راهاندازی و مدیریت سایت دانشنامه اهلبیت (ع)؛
15. عضویت در هیئات علمی همایش‌های ملی و بین‌المللی.

______________________________________________________________________________________________

سوابق پژوهشی

همکاری با مراکز پژوهشی

1. مركز تحقيقات استراتژيك وابسته به مجمع تشخيص مصلحت نظام؛
2. سازمان اوقاف؛
3. صدا و سيما؛
4. مركز تحقيقات دارالحديث؛
5. مركز معجم فقهى؛
6. معاونت پژوهشى جامعه­ المصطفی العالمیه؛
7. معاونت پژوهشى حوزه علميه خواهران؛
8. پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامى، پژوهشكده تاريخ و سيره، پژوهشكده فقه وحقوق و دانشنامه اهلبیت (ع)؛
9. پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامى، دانش­نامه فاطمى؛
10. جامعه الزهرا (س)؛
11. پژوهشکده حج.

مشارکت در پژوهش‌ها

1. احكام حكومتى و مصلحت، به مديريت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سيف الله صرامى، پژوهش فرهنگى برگزيده، 1376؛
2. حكومت اسلامى در انديشه فقهيان شيعه، به مديريت حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدكاظم رحمان ستايش، پژوهش فرهنگى برگزيده 1376؛
3. كتاب‌شناسى فقاهت، به مديريت آقاى محمد نورى (چاپ نشده)؛
4. پرسش‌ها و پاسخ‌ها، بخش فرهنگى نهاد رهبرى در دانشگاه‌ها، رمضان 1382؛
5. پرسش‌ها و پاسخ‌ها، بخش فرهنگى نهاد رهبرى در دانشگاه‌ها، محرم 1382؛
6. فرق تشیع (بخش غالیان)، انجمن ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم، سال 1387؛
7. فرق تسنن( بخش راهنمای مطالعات فرقه‌شناسی)، دانشگاه ادیان و مذاهب، سال 1386؛
8. تاریخ در گذرگاه نقد، انجمن تاریخ‌پژوهان، سال 1388.

مقالات

مقالات علمی - پژوهشی

1. الارشاد و تاریخ‌نگاری زندگانی ائمه (ع)، شیعهشناسی، تابستان 1387، شماره 22. (دریافت مقاله)
2. بازشناسي مفهومي شرطه الخميس در زمان حكومت امام علي (ع)، با همکاری: عباس میرزایی، پژوهش‌نامه تاريخ اسلام، تابستان 1391، شماره 6. (دریافت
مقاله)
3. بررسی رجالی شرطة الخمیس، با همکاری: عباس میرزایی، شیعه شناسی، تابستان 1390، شماره 34. (دریافت مقاله)
4. بررسی علل تداوم غیبت امام زمان (عج) در دوران شکوفایی دولت‌های شیعی، با همکاری: مجید احمدی کچایی، مشرق موعود، پاییز 1392، شماره 27.
(دریافت مقاله)
5. بررسی مدیریت تعارض در سازمان وکالت، با همکاری: حسین آقاخانی، مشرق موعود، بهار 1394، شماره 33، (دریافت مقاله)
6. تبیین معنایی اصطلاح «علمای ابرار» با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه (ع)، با همکاری: محمدجعفر رضایی، اندیشه نوین دینی، زمستان 1391، شماره
31. (دریافت مقاله)
7. تحلیلی بر قیام‌های علویان در دوران امام رضا (ع) و ارتباط آن با ولایتعهدی، شیعه شناسی، تابستان 1388، شماره 26. (دریافت مقاله)
8. تعامل امام رضا (ع) با فرقه زیدیه، با همکاری: زهرا بختیاری، تاریخ اسلام، تابستان 1391، شماره 50. (دریافت مقاله)
9. تعامل امام رضا (ع) با فرقه واقفیه، با همکاری: زهرا بختیاری، پژوهش‌های تاریخی، تابستان 1391، شماره 14. (دریافت مقاله)
10. تعاملات فکری – فرهنگی زیدیه و امامیه در عصر صادقین (ع)، با همکاری: روح الله توحیدی‌نیا، تاریخ و تمدن اسلامی، پاییز و زمستان 1393، شماره 20.
(دریافت مقاله)
11. توصیف و تبیین یهودی‌سازی تاریخ اسلام (با تاکید بر دایره المعارف اسلام)، نگارش گروهی، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، تابستان 1392، شماره
55. (دریافت مقاله)
12. جایگاه آثار اندیشمندان امامی مکی در گسترش فضای علمی در مکه قرن 11 و 12 هجری، با همکاری: عمار ابوطالبی، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، بهار
1394، شماره 18. (دریافت مقاله)
13. چگونگی طرح وکلا در منابع امامی دورۀ غیبت صغری، با همکاری: مجید احمدی کچایی، مشرق موعود، زمستان 1391، شماره 24. (دریافت مقاله)
14. حسین بن عبدالوهاب و عیون المعجزات، علوم حدیث، زمستان 1385، شماره 42. (دریافت مقاله)
15. رسول خدا (ص) و مديريت چالش جانشيني، با همکاری: حسین قاضی خانی، مطالعات تاريخ اسلام، زمستان 1392، شماره 19. (دریافت مقاله)
16. رفتارشناسی امام رضا (ع) در جریان غلو، با همکاری: زهرا بختیاری، تاریخ اسلام، زمستان 1391، شماره 52. (دریافت مقاله)
17. ریشه‌ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه (ع)، نگارش گروهی، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، پاییز 1392، شماره 12. (دریافت مقاله)
18. سیره ائمه در مراسم و موسم دینی؛ بررسی سبک زندگی امیرالمومنین حضرت علی (ع) در رمضان، با همکاری: حامد قرائتی، تاریخ اسلام، تابستان 1393،
شماره 58؛ (دریافت مقاله)
19. علم انساب‌نگاری و جایگاه آن در طبقه‌بندی علوم، با همکاری: سیدمحمدرضا عالمی، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، تابستان 1391، شماره 7. (دریافت مقاله)
20. عوامل رشد انساب‌نگاری اسلامی و کارکردهای آن، با همکاری: سیدمحمدرضا عالمی، مطالعات تاریخی جهان اسلام، بهار و تابستان 1392، شماره
1. (دریافت مقاله)
21. گونه‌شناسی مدعیان دروغین مهدویت، با همکاری: امیرمحسن عرفان، مشرق موعود، تابستان 1393، شماره 30. (دریافت مقاله)
22. گونه‌شناسی مدعیان دروغین وکالت امام زمان (عج) در عصر غیبت صغری با رویکردی نقادانه بر نظر احمد الکاتب، با همکاری: حسین قاضی خانی، مشرق
موعود، پاییز 1390، شماره 19. (دریافت مقاله)
23. نقدی بر کتاب ژئوپلیتیک شیعه، با همکاری: سیدعلیرضا عالمی، شیعه شناسی، بهار 1393، شماره 45. (دریافت مقاله)
24. نقش شیعیان در نسب‌نگاری عمومی، با همکاری: سیدمحمدرضا عالمی، پژوهش‌نامه تاریخ تمدن اسلامی، پاییز و زمستان 1390، شماره 3. (دریافت مقاله)

 مقالات علمی ترویجی

1. بازخوانی تاریخ شیعیان بنگال هند از آغاز تا دوره حکومت مغولان، با همکاری: محمد زین العابدین، سخن تاریخ، تابستان93، شماره 20. (دریافت مقاله)
2. بررسی روابط دولت‌های شیعی در قرن چهارم هجری، با همکاری: ناصر انطیقه چی، تاریخ در آینه پژوهش، پاییز و زمستان 1390، شماره 31. (دریافت مقاله)
3. بررسی سیر تحول غیبت‌پژوهی امامیه از نوبختی تا شیخ طوسی، با همکاری: مجید احمدی کچایی، انتظار موعود، تابستان 1392، شماره 41. (دریافت مقاله)
4. بررسی کتاب نوالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (با تاکید بر نشانه های ظهور)، با همکاری: محمد شهبازیان، انتظار موعود، بهار 1393، شماره
44. (دریافت مقاله)
5. جایگاه هدایا در منابع مالی ائمه (ع)، با همکاری: سیده معصومه اخلاقی، تاریخ در آینه پژوهش، بهار و تابستان 1391. (دریافت مقاله)
6. نقد تاريخ‌نگاري ابن‌كثير در كتاب «البدايه و النهايه» در زمينة تاريخ تشيع، با همکاری: وحید میرجانی، تاریخ در آینه پژوهش، بهار و تابستان 1392، شماره
34. (دریافت مقاله)
7. واکاوی در هویت و زندگی مادر امام زمان (عج)، با همکاری: محمد شهبازیان، انتظار موعود، بهار و تابستان 1391، شماره 37. (دریافت مقاله)

3 - 3 - 3. سایر مقالات

1. ‎آموزش زنان در صدر اسلام (1)، پیام زن، تیرماه 1381، شماره 124. (دریافت مقاله)
2. ‎آموزش زنان در صدر اسلام (2)، پیام زن، شهریور 1381، شماره 126. (دریافت مقاله)
3. احکام حکومتی و خمس، کنگره نقش زمان و مکان در اجتهاد، ج 11. (دریافت مقاله)
4. ‎امام حسن‌ (ع) در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، با همکاری: سیده معصومه اخلاقی، مقالات همایش بین‌المللی سبط النبی(ع)، جلد 3. (دریافت مقاله)
5. ‎امام حسن‌(ع) در کتاب طبقات الکبری، با همکاری: سیده معصومه اخلاقی، مقالات همایش بین‌المللی سبط النبی(ع)، جلد 3. (دریافت مقاله)
6. امام صادق (ع) در آستانة انتقال حکومت از امویان به عباسیان، آفاق مهر، بهمن و اسفند 1384، شماره 15. (دریافت مقاله)
7. انتصاب و انتخاب (بررسی دلایل دو نظریه)، (گزارشی از کمیسون‌های علمی مرکز تحقیقات علمی دبیرخانه مجلس خبرگان)، حکومت اسلامی،
زمستان 1376، شماره 6. (دریافت مقاله)
8. بررسی دو اثر تاریخ‌نگاری شیخ صدوق (ره)، نامه تاریخ پژوهان، تابستان 1386، شماره 10. (دریافت مقاله)
9. بررسی کتاب تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، با همکاری: محمدعلی توحیدی، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، تابستان 1389، شماره 26. (دریافت مقاله)
10. پیشینه طبقات‌نگاری در میان مسلمانان، کتاب ماه دین، ارديبهشت 1381، شماره 55. (دریافت مقاله)
11. تاریخ بنای مسجد جامع کوفه و مساجد مبارکه و ملعونه کوفه، مسجد، سال 1378، شماره 44و45؛
12. ‎تاریخ تشیع و پاسخی به سه سوال، پرسمان، آبان 1382، شماره 14. (دریافت مقاله)
13. ‎جایگاه غدیر در سقیفه، ‎کنگره بین‌المللی غدیر و انسجام اسلامی، مازندران، 1386؛ (مشاهده مقاله)
14. جریان‌شناسی غُلوّ (1)، علوم حدیث، پاييز 1375، شماره 1. (دریافت مقاله)
15. جریان‌شناسی غلوّ (2) (:ابن غضائری و متّهمان به غلوّ، در کتاب الضعفاء)، علوم حدیث، زمستان 1375، شماره 2. (دریافت مقاله)
16. حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری، طلوع، زمستان 1384، شماره 16. (دریافت مقاله)
17. درآمدی بر صلح‌نامه‌های مسلمانان با ایرانیان در آغاز فتح ایران، تاریخ اسلام، تابستان 1379، شماره 2. (دریافت مقاله)
18. راهنمای مطالعات فرقه‌شناسی اسلامی، هفت آسمان، بهار و تابستان 1380، شماره 9 و 10. (دریافت مقاله)
19. ‎رجعت در آثار علامه مجلسى (ره)، یادنامه علامه مجلسى (ره)، ج 2؛
20. رساله حق و حکم و شرح حال شیخ محمد هادی تهرانی، نامه مفید، زمستان 1374، شماره 4. (دریافت مقاله)
21. ‎روش‌شناسی حل تعارض در اندیشه امام خمینى (ره)، ‎اندیشه حکومت دینى، سال 1378، شماره 5. (مشاهده مقاله)
22. روند تاریخی آموزش از صدر اسلام تا پایان دوره امویان (1)، طلوع، بهار 1381، شماره 1. (دریافت مقاله)
23. روند تاریخی آموزش از صدر اسلام تا پایان دوره امویان (2)، طلوع، تابستان 1381، شماره 2. (دریافت مقاله)
24. سبک زندگی اقتصادی امام حسن‌ (ع)، با همکاری: سیده معصومه اخلاقی، مقالات همایش بین المللی سبط النبی(ع)، جلد 2. (دریافت مقاله)
25. شهربانو، پرسمان، فرودین 1384، شماره 31. (دریافت مقاله)
26. ‎شیخ مفید و تاریخ‌نگاری او در کتاب الارشاد با توجه به برخی مبانی کلامی و اصولی او، شیعه شناسی، تابستان 1386، شماره 18. (دریافت مقاله)
27. عزت‌طلبی در نهضت امام حسین (ع)، حکومت اسلامی، زمستان 1381، شماره 26. (دریافت مقاله)
28. فرقه‌های درون‌شیعی دوران امامت امام رضا (ع) (با تکیه بر فطحیه و واقفیه)، طلوع، تابستان 1388، شماره 28. (دریافت مقاله)
29. فصلی در تاریخ‌نگاری اسلامی؛ طبقات، تاریخ اسلام، زمستان 1379، شماره 4. (دریافت مقاله)
30. قیام‌های ایرانیان در عصر اول عباسی، تاریخ در آینه پژوهش، بهار 1382، شماره 2. (دریافت مقاله)
31. کاوشی در کتاب التکلیف شلمغانی بررسی جایگاه و سیر تاریخی آن، با همکاری: محمدتقی ذاکری، شیعه پژوهی، زمستان93، شماره 1. (دریافت مقاله)
32. کتاب‌شناسی انساب‌نگاری اسلامی تا پایان قرن هفتم، با همکاری: سیدمحمدرضا عالمی، سخن تاریخ، زمستان 1390، شماره 15. (دریافت مقاله)
33. ماجرای فدک، ‎پرسمان، مرداد 1382، شماره 11. (دریافت مقاله)
34. مبانی رجالی امام خمینی (ره)، علوم حدیث، زمستان 1378، شماره 14. (دریافت مقاله)
35. محمد بن جریر طبری آملی و دلائل الإمامة، علوم حدیث، پاییز و زمستان 1384، شماره 37 و 38. (دریافت مقاله)
36. مردم شناسی کوفه، مشکو‌ة، زمستان 1375، شماره 53. (دریافت مقاله)
37. نشست نقد کتاب مکتب در فرآیند تکامل (1)، نگارش گروهی، کتاب ماه دین، مرداد 1388، شماره 142. (دریافت مقاله)
38. نشست نقد کتاب مکتب در فرآیند تکامل (2)، نگارش گروهی، کتاب ماه دین، مرداد 1388، شماره 142. (دریافت مقاله)
39. نقد و ارزیابی کتاب «الفتوح» با رویکرد به حادثه کربلا، با همکاری: محمدعلی توحیدی، تاریخ در آینه پژوهش، پاییز 1388، شماره 23. (دریافت مقاله)
40. نقد و بررسی زندگی امام حسن (ع) از دیدگاه دونالدسن، با همکاری: سیده معصومه اخلاقی، طلوع، بهار 1391، شماره 39. (دریافت مقاله)
41. نقد و بررسى‌ مقاله امام جعفر صادق‌ (ع) در دایره‌المعارف اسلام، ‎کتاب تصویر امامان شیعه در دایره‌المعارف اسلام، 1385. (مشاهده مقاله)
42. وضعیت سیاسی و فرهنگی شیعیان در دوره امامت امام رضا (ع)، با همکاری: زهرا بختیاری، هفت آسمان، پائیز1392، شماره 59. (دریافت مقاله)
43. نگارش مدخل‌های: «تهرانی (شیخ هادی)»، «جعفی (خاندان)» و «جابر بن یزید جعفی» در دانشنامه جهان اسلام و «غلو» در دانشنامه امام علی (ع).

كتاب‌ها

نگارش فردی

1. ‎خورشید شب: تحلیلی از اوضاع سیاسی زمان امامت امام رضا (ع)، آستان قدس رضوی، ‎1387؛
2. ‎غالیان؛ کاوشی در جریان‌ها و برآیندها تا پایان سده سوم، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی ، ‎1378؛
3. ‎کوفه؛ از پیدایش تا عاشورا، مؤسسه فرهنگی هنری مشعر،‎1391؛
4. ‎مکه در بستر تاریخ، مرکز جهانی علوم اسلامی، ‎1385؛
5. ‎نقش تقیه در استنباط، بوستان کتاب قم، ‎1381؛

نگارش گروهی

1. ‎احکام حکومتی و مصلحت، با همکاری: سیف الله صرامی، ‎1381؛
2. ‎پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی، نگارش گروهی، ج 13، ‎1382؛
3. ‎حکومت اسلامی در اندیشه فقیهان شیعه، با همکاری: محمدکاظم رحمان ستایش مجمع تشخیص مصلحت نظام، ‎1383؛
4. حیات اقتصادی امامان از صلح امام حسن (ع) تا پایان غیبت صغری، با همکاری: سیده معصومه اخلاقی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1393؛
5. رفتارشناسی امام رضا (ع) و فرقه‌های درون‌شیعی، با همکاری: زهرا بختیاری، مشهد، آستان قدس رضوی، 1391.