دانشنامه شهرستان خمینی شهر

ازهم رنگ لاجوردی گنبدها و هماهنگی اش با اسمان آبی شهر . آسمان همچنان آبی و مسجد همچنان پابرجا . آسمان آرام و مسجد ساكت با وجود تمام طغیانها . شاید خواسته است كه بماند تا بگوید. روز پایان می پذیرد و تاریكی را به آسمان می بخشد و مسجد باوجود تمام تاریكیهای تاریخ همچنان آبی و سرافراز باقی می ماند . بنای تاریخی «مسجد آقاعلی اکبر» واقع در محله گاردر سده ، با فاصله ای بسیار کم در کنار نهر گاردر و در جهت مخالف مسجد جامع گاردر قرار گرفته است . این مسجد ، نسبت به مسجد جامع ، فضای بزرگتری دارد و عمارت گنبدخانه آن مرتفع تر و وسیع تر است . در ورودی بنا ، سنگ کتیبه ای نصب شده که تاریخ ساخت بنا و نام واقف و املاک وقف بر آن را نشان می دهد . نام واقف : "علی اکبر فرزند محمد ورنوسفادرانی " است . که تمامت بنای مسجد به انضمام چند باب مغازه و یک باب کارخانه و چند قطعه زمین وقف نموده است . اتمام ساخت مسجد ، دوازدهم ماه رجب سال 1242هجری قمری (20بهمن 1205 )است . پس بنای مسجد در اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده و از این رو یکی از قدیمی ترین مساجد این شهرستان است . دوره سلطنت طولانی فتحعلی شاه قاجار از سال 1212 تا1250 ادامه داشته است. مسجد به جز در ورودی درسه سمت دارای عمارت و فضای مسکونی می باشد و عمارت گنبدخانه آن در جبهه غربی قرار گرفته است. متاسفانه جبهه های دیگر و شبستان مسجد در سالهای اخیر به طور کلی تخریب و مورد بازسازی قرار گرفته است . عمارت گنبد خانه در جبهه غربی بنا ، چهار طاقی ای است نسبتا بلند که بر روی پوسته بیرونی آن موتیف های تزیینی با ترکیبی از آجر و کاشی وجود دارد . گره چینی های جناح بالایی ورودی ، به نحوی بسیار زیبا با تک ستاره ای از کاشی آبی فیروزه ای به یکدیگر متصل شده است . در دو سوی راست و چپ ایوان گنبدخانه ، ترکیبهای تزیینی اسلیمی از کاشی هایی با رنگ فیروزه ای لاجوردی و خط دوری کادر سیاه به همراه آجرهای کرمی است که به بنا شکوه و زیبایی خاصی بخشیده است . بر سر در فرو رفته داخل ایوان نیز پنجره مشبک گچی تعبیه شده است. صحن مسجد آقاعلی اکبر نسبت به مسجد جامع ، بسیار بزرگتر است و شبستان کنونی ، که در همین سالهای اخیر ساخته شده ، ارتفاع بیشتری نسبت به صحن دارد و ورودی مسجد به صورت مستقیم با دالان رواقی بلندی به صحن باز می شود و در ابتدای دالان فضای هشتی وجود دارد . گنبد مسجد آقا علی اکبر ، کاسه ای است مدور و همچنین با ارتفاع کم با بام پوش آجری بدون تزیین که مسجد را از نمای بیرونی ساده و غیر مشخص ساخته است. بر دیوارهای جبهه جنوبی گنبد خانه نیز پنجره هایی به عنوان نور گیر تعبیه شده است . آنچه از این مسجد قدیمی قاجاری به صورت اصلی باقیمانده است .قسمت ورودی ، هشتی و عمارت گنبد خانه و ضلع شرق آن است که ورودی عمارت گنبد خانه یکی از ممتازترین ورودی های مساجد شهرستان است و اگر ساخته دست معماران خمینی شهری باشد می توان گفت که در آن زمان سده از استادکاران بر جسته برخوردار بوده است.