ШЇШ�Щ�ШґЩ�Ш�Щ� Ш�Щ�ЫЊЩ�ЫЊ ШґЩ�Ш�

نویسنده :محمدعلی پیمانی

سال 1325/ مکتبخانه آمیرزا واقع در خانه سید مصطفی (بلوار توحید محله لادره)
پسرها یکی یکی از راه می رسند، هر کس قالیچه خود را برمی دارد و پهن می کند گوشه ای از اتاق و می نشیند. هر بار که در چوبی اتاق با ناله باز می شود، سرما می دود داخل. بعضی بچه ها با نان تازه وارد می شوند. این یک رسم میان بچه های مکتبخانه است که هر روزی که در خانه نانوایی دارند چند تا نان برای میرزا معلم می آورند. حالا 60-50 تا پسربچه قبا پوشیده با کلاه های نمدی نشسته اند دورتادور اتاق. آمیرزا به گوشه ای از دیوار تکیه داده و اولین گروه گرداگردش نشسته اند و منقل آتش مثل گل میان مجلس، وسط این دایره می درخشد. آمیرزا آیات ابتدای سوره بقره را می خواند و بچه ها پشت سرش تکرار می کنند. این گروه، پنجلحم (جزو آخر قرآن) را به پایان برده اند و از امروز باید جزو اولرا تمرین کنند. گروه های دیگر نشسته اند تا نوبتشان بشود. هر بار که سر و صدای بچه ها بالا می رود، ترکه آمیرزا هم بالا می رود.

مکتبخانه های کوچه اطبا
نویسنده : آرمان محمدی
یکی از مناطق خمینی شهر که در آن مکتبخانه تشکیل می شده کوچه اطبا است که در اواسط دوشنبه بازار و متصل به آن قرار دارد. سید حسام ابطحی بازنشسته ذوب آهن که خود زمانی شاگرد مکتبخانه کوچه اطبا بوده، در این باره می گوید: در کوچه اطبا دو تا مکتبخانه بود و در هر دو، شخصی به نام سید حسین ابطحی معروف به معلم تدریس می کرد و برادرش سید جواد عریضه نویس بود. یکی از این مکتبخانه ها، خانه مکتبدار بود و زمان هایی که تعداد شاگردها کم می شد در همان خانه تدریس می کرد. شاگردها که زیاد می شدند کمی جلوتر در محلی که شبیه مغازه بود و هنوز هم باقی مانده بر کرسی تدریس می نشست. من هم یکی از این شاگردها بودم که در سال 1339 در آن درس می خواندم. این مغازه یک درب چوبی داشت که البته چند وقتی است دربش را کنده اند. مکتبدار در بالای جلسه می نشست و بچه ها دایره وار دورش حلقه می زدند. یک چوب بلند داشت و اگر کسی اذیت می کرد همانطور که نشسته بود با همان چوب می زدش!
وی ادامه می دهد: طاقچه های این مکتبخانه هنوز باقی مانده است. بچه ها کتاب هایشان را روی آن می گذاشتند. در زمستان، بخاری قدیمی مکتبخانه را روشن می کردیم، سوختش به جای گاز و نفت، هیزم بود.
ابطحی می گوید: در مورد اینکه اینجا چه مدتی مکتبخانه بوده نمی توان تاریخ دقیقی را گفت ولی به صورت تقریبی این مکتبخانه در فاصله سال های 1330 تا 1356 به مدت 26 سال فعال بود. معمولا مکتبخانه ها ادامه داشت تا اینکه با فوت مکتبدار یا بیماری او، تعطیل می شد.

مکتبخانه های دهه اول 1330 سده
محله ي باولگان : حاج اسماعيل حجازي
درب سيد : استاد محمدرضا و معلم مكتب خانه سيد علي ابطحي
ميانجوي :حسين آقا و مرحوم آخوند ملامحسن اونوسي معلم
اندان : آقا رضا مشايخي
درب محکمه: صدر آقا شريفيان و میرزاآقا
محله گاردر: آیت اله نورایی
مرحوم ملاعباس شيروي، مرحوم شعبانعلي معظمي، مرحوم سيد مصطفي ميرداماديان و مرحوم ميرزا محمد علي جبل عاملي از دیگر اساتيد اين مكتبخانه ها بودند.