سه شنبه, 11 ارديبهشت 1403 Tuesday 30 April 2024 00:00

چاپول کردن

Čpul - kardan

دست - کف زدن

چاخان کردن

Čxn kardan

چاپلوسی کردن - حرف بگزاف زدن

چاخ چاخو

Čx Čxu

نوعی بازی با مسابقه بین دو گروه کودکان و نیز سنگ چخماخ - سنگ آتش زنه

چار

Čr

چرخ

چاروادار

Čr vdr

کسیکه اسب و گاری کرایه می دهد یا به وسیله آن نفر و بار بین شهرها جابجا می کند

چارو

Čru

محل عبور دو جوی از روی همدیگر

چاره

Čre

وسیله ای که در بقالی از آن استفاده کنند برای برداشت حبوبات و غیره

چاشته بندی

ČŠtebandi

سفره نان - چاشته بندی زما = سفره نان داماد

چاشه

ČŠe

چادر کرباسی مخصوص زنان قدیم

چپه

Čape / y Čape

کف دست - یک چپه - یک مقدار

چخ لو - پاخلو

Čaxlu

وسیله ای که با آن دانه پنبه دانسه را از آن بیرون آورند- معنی پاخلو نامعلوم است - این دو وازه در بازی با سنگ استعمال می شود

چدو

Čedu

چطور هستی - ترا چه شده

چزو - چِزی

Čezu / Čezi

چرا

چزیدن

Čezidan

کسی را گول زدن - کسی را گزیدن

چفت

Čeft

زنجیری که بوسیله ریزه و قفل درب را می بستند

چفتک

Čeftak

گره زدن دو دست به یکدیگر به نحوی که کسی بتواند پای خود را روی آن بگذارد و بالا برود

چلاسی

Čelsi

هر چیز چندری - پلاسیده معمولا با پلاس می آید : چلاس و پلاس

چندر

Čender

هر چیز کم ارزش

چندری

Čenderi

گوشت سینه که به صورت لخم نباشد

چندر قاز - پیرچندری

Čender / qaz - pire Čenderi

پول خیلی کم - پیرمرد مرتوت

چو

Ču / Čw

چوب

چوجی

Čuǰi

گنجشک

چور

Čor

بشرح فوق

چوری

Čuri

جوجه کوچک

چولوفتی

Čolofti

چوب خشک نازک - دست و پا چلفتی کسی که زرنگ نیست - بی عرضه

چِ لالی

Čelali

مجموعه = سبد ، وسیله ای که به وسیله 3 یا 4 رشته نخ از سقف آویزان کنند و درآن مواد غذایی می نهادند تا هم خنک بماند و هم از دست حیوانات خانگی مثل گربه در امان باشد.

چوله- چولالی- چک و چوله

Čole / Čolali / Čakočole

کج

چولِ

Čole

پنبه زده شده قبل از تبدیل شدن به نخ

چون یا چوم

Čun / Čum

به نوعی سرما یا باد سرد که در اثر وزش آن میوه های نارس درختان از بین می رود (امسال آلوچه ها را چوم (چون) زده است.)

چون یا چوم

Čun / Čum

وسیله ای که گندم را از کاه جدا می کند و این کار به وسیله الاغ یا اسب انجام می شود؛ کار کمپاین یا تراکتور را انجام می دهد.

چون - چون تا

Čon /Čon t /Čondi

چند - چند تا- چقدر

چون در

Čundar / Čunder

چغندر

چه زی- چه زو

Čezi / Čezu

چرا؟ از حروف استفهام و نیز به معنی بله در پاسخ سوال

چی

Či

چاه

چینه

Čine

دیوار گلی- اغلب اطراف باغ

مثال: برای آشنایی بیشتر با زبان ولاتی چند بیت از اشعار مرحوم خاسته با ترجمه آورده شده است.

شُو بیشو وُ صَحب اِسّا و اُوفتو را نموندی
اورِاسّا و وارون اومَه و اُو را نَموندی

مَسّی از اونا بو و خوماری از آما بو
از ساقی بیرحم یه بار توُ را نموندی

ترجمه:
شب رفت و صبح آمد و آفتاب را ندیدیم
ابر شد، باران بارید آب را ندیدیم

مستی از آن ها بود خماری از ما
از ساقی بی رحم دور زدن را ندیدیم

معنی لغات:
شُو: شب
بیشو: پایان یافت
صَحب: صبح
اِسّا: شد
اَوفتو: آفتاب
اور: ابر
ارون: بارون
نِموندی: ندیدیم