گفتگوی هفته نامه صبح اندیشه با نویسنده کتاب سرزمین مهر
صبح اندیشه: دهمین کتاب محقق و پژوهشگر تاریخ استاد محمدعلی شاهین اخیرا با عنوان سرزمین مهر در 270 صفحه توسط انتشارات گفتمان اندیشه منتشر شد. در این ارتباط گفتگویی با نویسنده کتاب داشتیم تا با محتوای کتاب و ضرورتهای تالیف آن آشنا شویم.
*به عنوان اولین سوال بفرمایید در نگارش کتاب سرزمین مهر چه اهدافی را مد نظر داشته اید؟
چندین هدف پشتوانه پدید آوردن این اثر است، اول اینکه گاه شبهاتی مطرح میشود که مسلمانان از جمله ایرانیان چندان به کارهای خیر نمیپردازند و دیگران سرآمد هستند. برای رد این ادعا احتیاج به مستندات است که مهمترین آن ثبت اقدامات خیرخواهانه در همه مناطق کشور از جمله شهرما میباشد.
دوم اینکه دائم در سخنرانیها و محافل گفته میشود خمینیشهر، شهر خیران است اما اثبات چنین ادعاهایی محتاج به اسناد است که این کتاب چنین امکانی را فراهم کرده است.
سوم اینکه لازم است در تمامی زمینه ها از جمله اقدامات خیرخواهانه در شهرمان تاریخ و پیشینه ها و اقدامات جاری مکتوب شود تا ساکنان فعلی و آیندگان امکان آشنایی با آنها را داشته باشند.
چهارم اینکه به سبب آشنایی که با فعالان خیریه های مختلف دارم همواره شاهد تلاشهای خستگی ناپذیر آنها در تحقق اهداف خیریه های بوده ام و چنین رفتارهایی این باور را در من تقویت کرد که مهرورزی باید در حافظه تاریخ ثبت شود تا هم سرمشق دیگران شود و هم دیگران را تشویق به تکرار اقدامات نیکوکارانه کند و هم در بین مردم نهادینه شود و از این طریق سطح فرهنگ شهر را ارتقاء دهد.
لازم است یادآور شوم که پیشنهاد و تشویق چند نفر از پیشرانان و کنشگران خیریه ها مشوق اینجانب در سرعت بخشیدن به نگارش کتاب شد.
*دلیل انتخاب عنوان «سرزمین مهر» برای کتاب چیست؟
این عنوان هم خوش آواست و هم براحتی پیام را به خواننده منتقل میکند، ضمن اینکه میتواند به یک برند با محتوای غنی فرهنگی، دینی و واقعی برای شهرمان تبدیل شود. که تا آنجا که من میدانم برای شهر دیگری استفاده نشده است.
*حالا که به شهرهای دیگر اشاره کردید نمونه این کتاب برای مناطق دیگر نگارش یافته است؟
بنیاد خیریه راهبری آلاء یکی از اهداف کلان خود را پژوهش و تولید علم نافع و نوآور و آموزش و ترویج دانش در عرصه امر خیر و همچنین انجام تعاملات سازنده با نهادهای علمی و پژوهشی در سطح ملی و بین المللی در حوزه امر خیر اعلام کرده است. این موسسه تا کنون چند کتاب در خصوص نیکوکاری ترجمه کرده و نشست های علمی چندی برگزار و نشریهای دارد که مقالات و اخبار مرتبط با خیریه ها را منتشر میکند. موضوع مقالات منتشر شده بیشتر در خصوص شاخه های کارهای خیر و تاریخچه های کلی است. دیگر مقالات پراکنده هم به همین شکل است. در مصاحب های که درمقدمه کتاب از فعالان این خیریه آورده ام آنها به صراحت به نبود کتاب در این زمینه به جز یکی دو کتاب در خصوص وقف اشاره کردهاند و تا آنجا که جستجو کرده ام کتابی با مشخصات سرزمین مهر ندیدم.
*بنابر این الگویی برای نگارش نداشته اید؟
خیر با چند بار نگارش نهایتا شکل موجود را انتخاب کردم.
*چه شکلی؟
کتاب دارای چهار فصل است. در فصل نخست آن پیشینه نیکوکاری ساکنان آبادیهای ماربین از دوران صفوی تا اوایل دهه 1350 آورده شده است.
در فصل دوم 158 خیریه ثبت شده بر اساس حوزه فعالیت به شش گروه تقسیم و بر حسب حروف الفبا مرتب شده است و شناسنامه و حوزه فعالیت و اقدامات هر خیریه معرفی گردیده است.
در فصل سوم 23 گفتگو با افراد مطلع در خصوص خیریه های فراگیر چاپ شده است تا تاریخچه خیریه، اهداف و اقدامات هر کدام روشن شود.
فصل چهارم به موقوفات اختصاص دارد، در این فصل 44 عنوان وقفنامه از منطقه ماربین از سال 1078 خورشیدی «دوران صفوی» تا زمان نگارش کتاب از قدیم به جدید آورده شده است.
*سوالی که مطرح است، این است که آیا از این کتاب برای تولید محصولات فرهنگی دیگر مانند فیلم مستند و.... میشود استفاده کرد؟
بله، نه تنها این کتاب بلکه بقیه کتابهای که نگارش کرده ام منابعی هستند که هنرمندان و نیز پژوهشگران میتوانند از آن بهره ببرند و اصولا هدف اصلی من از نگارش این کتابها مستند کردن تاریخ و هویت شهرمان و تولید منابع برای استفاده های متنوع از جمله ساخت مستند و... میباشد
* تاکنون ده کتاب در رابطه با تاریخ و پیشینه منطقه ماربین و خمینی شهر منتشر نموده اید، با این تالیفات به اهداف خود در زمینه مستند کردن تاریخ و پیشینه منطقه رسیده اید؟
تقریبا در میانه راه هستم.
*این پاسخ به این معنی است که حداقل به همین تعداد کتاب که تا کنون نگارش شده، قصد انتشار دارید.
بله همینطور است اگر عمری باقی باشد 25 کتاب.
* کتابی آماده چاپ دارید؟
بله دو کتاب در راه چاپخانه هستند.
*و کتابی در حال تالیف؟
بله این روزها مشغول نگارش تاریخچه غنی پزشکی منطقه هستم.
........
عناوین تالیفات محمدعلی شاهین در خصوص پیشینه و تاریخ خمینی شهر
1- راهنمای گردشگری و سفر به خمینیشهر: معرفی پیشینه، جاذبهها، مشاهیر، بناهای تاریخی و مشاغل خمینیشهر.
2- هزار سال خمینیشهر: رخدادهایی از هزارسال تاریخ منطقه از ماربین به خمینی شهر.
3- چهل پسینه: چهل روایت و ناداستان از پیشینه منطقه.
4- راویان ماربین جلد1: 23 گفتگو با مطلعین و شاهدان از تاریخ شفاهی منطقه
5- نامها و نشانهها: پژوهشی در ریشه نامها و پیشینه آبادیهای ماربین و مناطق و محلات و شهرهای شهرستان خمینیشهر.
6- راویان ماربین جلد2: 28 گفتگو در مشاغل، فرهنگ و تحولات سده از دهستان ماربین تا تشکیل بخش در سال 1326.
7- راویان ماربین جلد 3: گفتگوهایی در خصوص تحولات سده از تشکیل بخش تا تغییر نام به همایونشهر (1338-1326).
8- زبان اسناد، جلد اول، از مهربین تا تشکیل شهرستان خمینیشهر.
9- مروری بر تاریخ سده و همایونشهر، از مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی
10- سرزمین مهر در خصوص پیشینه نیکوکاری و وقف در منطقه.