به گزارش ایسنا اکبر آذربایجانی از پژوهشگران خمینی‌شهر به تازگی حاصل تحقیقات خود را دربارۀ جنبش کارگری در پالایشگاه نفت آبادان، با عنوان «از جنبش یخ تا حکومت کارگری» توسط انتشارات افسر منتشر کرده است.
نویسنده کتاب «از جنبش یخ تا حکومت کارگری در آبادان» به ایسنا گفت: مطالعۀ منابع گوناگون و انجام پژوهش‌های میدانی‌ای که پیش‌تر مرا به نوشتن کتاب «نبرد قدرت‌های بزرگ و قیام کارگران اصفهان» واداشته بود، این بار و به دلیل اینکه اساتید تاریخ ایران در کتاب‌هایشان تنها به بخشی از حقایق آبادان اشاره‌کرده بودند، مرا به سمت نوشتن کتابی دربارۀ جنبش‌های کارگری آبادان سوق داد.
او که پدرش نیز یکی از کارگران پالایشگاه نفت آبادان بوده، با گریزی به خاطرات دوران نوجوانی، ادامه می‌دهد: سال ۱۳۵۴ برخی اتفاقات کارگری در پالایشگاه آبادان اتفاق افتاد که من هم به‌واسطه شغل پدرم با آن در ارتباط بودم و با حمایت کارگران به ساماندهی و بسیج مبارزات کارگری کمک می‌کردم. به همین خاطر توسط ساواک شناسایی شدم و پدرم که احساس خطر می‌کرد، مرا برای ادامه تحصیل در کلاس ششم به اصفهان فرستاد. تنها راهی اصفهان شدم و در دبیرستان ثبت‌نام کردم و درس خواندم اما ساواک در اصفهان هم مرا پیدا و دستگیر کرد.
این پژوهشگر می‌افزاید: بعد از دستگیری، ۱۰ ماه در سلول انفرادی ساواک بودم و سپس به زندان اصفهان منتقل شدم. در زندان اصفهان اراذل و اوباش به زندانیان سیاسی حمله کردند و من هم در این درگیری‌ها زخمی شدم. بعد که بهبود پیدا کردم از طرف ساواک به زندان تبریز تبعید شدم، تا اینکه بالاخره در حوادث انقلاب از زندان تبریز آزاد شدم.
آذربایجانی که پس انقلاب، مطالعات و تحقیقات خود را در مورد مبارزات کارگری و توده مردم ادامه داده، در مورد ساختار پژوهش‌هایش توضیح می‌دهد: پژوهش‌های من بیشتر بر پایه تحقیقات میدانی بوده است. آن زمان هم در آبادان از کارگران در مورد شکل‌گیری پالایشگاه و فعالیت‌های کارگری می‌پرسیدم و مدام تحقیق می‌کردم.
او یکی از محورهای مورد بررسی این کتاب را معضل راه‌های مواصلاتی معرفی می‌کند و می‌گوید: یکی از معضلاتی که در این کتاب به آن پرداخته‌شده، نبود راه‌های مواصلاتی مناسب در گذشته است. حتی کارخانه نساجی وطن هم که سال ۱۳۰۴ عطاءالملک دهش آن را در اصفهان تأسیس می‌کند با همین معضل مواجه بوده است.
این محقق، در مورد اکتشاف نفت در مسجدسلیمان و تأسیس پالایشگاه نفت آبادان اظهار می‌کند: با کشف نفت در سال ۱۲۸۷ توسط دارسی در مسجدسلیمان، تجهیزات زیادی به منطقه سرازیر و پس‌ازآن چاه‌های آغاجاری، هفتکل، لالی و ... کشف شد. در سال ۱۲۸۸ ساخت پالایشگاه آبادان با توجه به دسترسی و وجود راه‌های مواصلاتی در آبادان شروع شد و از همان ابتدای شروع به کار پالایشگاه نیز مبارزات کارگری وجود داشت.
آذربایجانی در مورد این مبارزات توضیح می‌دهد: انگلیسی‌ها تعدادی کارگر اروپایی، هندی و عرب به این پالایشگاه آورده بودند و کارگران ایرانی پالایشگاه نیز از روستاهای اطراف خوزستان می‌آمدند و جایی برای سکونت نداشتند به همین خاطر اکثر کنار خیابان یا پالایشگاه می‌خوابیدند. این مشکلات باعث شد که سال ۱۲۹۹ اولین اعتصاب کارگری برای مسکن و مواد غذایی شکل بگیرد و سال ۱۳۰۸ هم یک اعتصاب بزرگ کارگری اتفاق می‌افتد که طی آن کارگران هندی، ایرانی و انگلیسی متحد، علیه شرکت نفت انگلیس اعتصاب می‌کنند و این اولین ندای ملی شدن نفت در ایران است که تا سال ۱۳۳۲ طول می‌کشد و در این سال صنعت نفت ملی می‌شود.
او در مورد کتاب اول خود با عنوان «نبرد قدرت‌های بزرگ و قیام کارگران اصفهان» می‌گوید: این کتاب دربارۀ فعالیت‌ها و مبارزات کارگران نساجی در اصفهان است.
این پژوهشگر، در ادامه خاطرنشان می‌کند: یکی از مشکلات نویسندگان در بحث چاپ و نشر این است که در مجوز دادن‌ها سلیقه‌ای عمل می‌شود؛ برای نمونه کتاب «از جنبش یخ تا حکومت کارگری در آبادان» در آبادان مجوز نگرفت اما در اصفهان مجوز گرفت! دو کتاب آماده به چاپ دیگر هم با عنوان‌های «نبرد بزرگ بن اصفهان» و «جنبش اصلاح‌خواهی و تحول‌خواهی مردم ایران» نیز نوشته‌ام که درگیر همین مشکلات اخذ مجوز شده است.