تراش سنگ های قیمتی
سنگ هاي قيمتي و نيمه قيمتي كه به آنها گوهر و جواهر نيز گفته مي شود، به دسته اي از موارد كاني اطلاق مي گردد كه به علت وجود معدني بعضي خواص در آنها از ساير معدني ها و سنگ ها متمايزند. بيشتر گوهرها از مواد متبلور معدني مي باشد. شناخت و استفاده از نگين های زيبا و يا به عبارتي جواهر قدمت هفت هزار ساله دارد و از ميان اولين سنگ هاي جواهر شناخته شده مي توان از عقيق، كوارتز، كهربا، گارنت، يشم سبز ، زمرد و فيروزه نام برد. ارزش گوهرها به علت بعضي خواص از جمله رنگ، استحكام و زيبايي و درخشندگي است كه در آنها وجود دارد. گذشته از اينها كميابي نيز در مطلوب بودن و بالا بردن بهاي آنها بي اثر نيست. سنگ هاي قيمتي علاوه بر ارزش مادي جنبه سحر و جادو نيز داشته اند هم چنين اعتقاد بر اين بوده كه برخي سنگ ها به عنوان شفا دهنده بيماري ها و ناراحتي های جسمي موثر است.
برش و پرداخت
قديميترين روش تزيين كردن و زيباتر جلوه دادن سنگ هاي گرانبها حكاكي اشكال و حروف بر روي آنها بوده است. تصور مي شود براي اولين بار بلورهاي جواهر را در هند تراش داده اند. تا حدود اوايل قرن پانزدهم ميلادي برش و پرداخت نگين هاي با ارزش فقط محدود به جلاي صفحات طبيعي مي شد كه حتما بايستي شفاف و درخشان باشد مانند سنگ عقيق كه تنها برش داده شده و با سنگ سمباده براي جلوه بهتر جلا داده مي شود. باور عمومي بر اين است كه تراش سنگ هاي جواهر در قرن 15 م آغاز و تا حدودي تكميل و متداول شده است. در ايران نيز اين حرفه تحت عنوان گوهر تراشي يا حكاكي وجود داشته كه بيشتر براي برش سنگ هاي نيمه قيمتي كاربرد داشته است. در گذشته ميان مردم ايران تقاضاهاي زيادي براي فيروزه، عقيق و لعل و بسيار چيزهاي قيمتي ديگر وجود داشته و به عنوان زيورآلات و يا به عنوان حرز و دعاي چشم زخم استفاده مي شده است. ابزار اصل گوهر تراش چرخ حكاكي بوده كه با داشتن يك محور گرد آن با كمانه مي چرخيده است. امروزه با پيشرفت صنايع و بهبود سطح كيفي توليدات از دستگاه هاي تراش مجهز استفاده مي شود. گوهر تراشي با اسلوب جديد در ايران مسير تازه اي را در پيش گرفته است و به دو صورت كلي تراش سنگ هاي قيمتي چند وجهي و حكاكي كه شامل ساخت مجسمه هاي كوچك و نقش اندازي روي سنگ است ديده مي شود.
