صنایع دستی نوعی کار است که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته میشود. معمولاً این کلمه به روشهای سنتی ساختن کالاها اطلاق میگردد.
آنچه مقولهٔ صنایع دستی را از هنر کاردستی متمایز میسازد، هدف از ساخته آنهاست. صنایع دستی لوازمی هستند که قرار است مورد استفاده قرار گرفته و کهنه، پوسیده و... می شوند و استفاده آنها بیش از یک تزئین سادهاست. در حالی که هنر و کاردستی بیشتر یک فعالیت سرگرمی گونه است.
در ایران سازمان میراث فرهنگی متولی این بخش میباشد.
انواع صنایع دستی
نساجی سنتی
¢ ابریشمبافی
¢ احرامیبافی
¢ ارمکبافی
¢ بافت انواع پارچههای سنتی باشلق، کرباسبافی، قناویز، فرتبافی، شمدبافی، گزیبافی، متقالبافی، چفیه بافی، جیمبافی
¢ برکبافی
¢ پتوبافی
¢ ترمه بافی
¢ جاجیم بافی موجبافی، ماشته بافی، ساچیمبافی
¢ چادرشب بافی
¢ حوله بافی
¢ داراییبافی(ایکات)
¢ زریبافی (زربفت)
¢ سجادهبافی
¢ سیاهچادربافی
¢ شالبافی
¢ شعربافی
¢ شک بافی
¢ عبابافی
¢ گلیچ
¢ متکازین (گلیمچه)
¢ مخملبافی
¢ نوار بافی (پنبافی، مداخلهبافی، کارتبافی، خوسبافی / خوسدوزی، وریسبافی، نواربافی علیآباد کتول)
¢ پرده بافی
¢ حمام سری
¢ چپری
¢ عریضبافی
بافتههای داری و زیراندازها
¢ پلاسبافی
¢ زیلوبافی
¢ قالی بافی / قالی (گل برجسته، خرسک، قالی دورویه، نمکدان بافی، چنته)
¢ گلیم (گل برجسته، ورنی، شیریکیپیچ، سفره کردی، مفرش، مسند، گلیم دورو، ساده، سوزنی، رند)
¢ جل اسب
¢ اجاق قراقی
¢ خورجینبافی
¢ نمدمالی / نمد
¢ سراندازبافی
پوشاک سنتی
¢ لباسهای محلی
¢ بافتنیهای سنتی(کلاه، جوراب و ...)
¢ برقع
¢ پایپوشهای سنتی (گیوه، گیوهچینی، آجیدهدوزی یا تخت کشی، گیوهدوزی، گیوهبافی، چاروقدوزی، چموش دوزی)
¢ عروسکبافی
¢ قلاببافی
¢ مجمسه های محلی (مومی)
رودوزیهای سنتی
¢ آجیده دوزی (لایه دوزی)
¢ آیینهدوزی
¢ اشرفیدوزی(سکه دوزی)
¢ بلیش دوزی(قزاق دوزی)
¢ پته دوزی(سلسله دوزی)
¢ پولکدوزی
¢ پیله دوزی
¢ تسمهدوزی
¢ تفرشی دوزی
¢ چهلتکه دوزی (خاتمی دوزی، لندرهدوزی)
¢ خوسدوزی
¢ دانهدوزی
¢ دهیکدوزی (برجستهدوزی)
¢ رودوزی بمپور
¢ زرتشتیدوزی
¢ زرکدوزی
¢ زغرهدوزی
¢ ستارهدوزی
¢ سرافیدوزی
¢ سرمهدوزی
¢ سکهدوزی (چشمهدوزی، دوریشدوزی، ژوردوزی)
¢ سوزندوزی
¢ سوزندوزی اصفهان (گلدوزی و گندمیدوزی)
¢ سوزندوزی بلوچ (خامهدوزی، سیاهدوزی سیستان و ابریشمدوزی نقش زرک)
¢ سوزندوزی ترکمن(سیاهدوزی ترکمن)
¢ شرابهدوزی (منگولهدوزی، آویزهدوزی)
¢ شمسه دوزی
¢ صدفدوزی
¢ قلابدوزی
¢ قلابدوزی اصفهان
¢ قلابدوزی رشت
¢ قیطاندوزی (فتیلهدوزی، مغزیدوزی، یراقدوزی)
¢ کتیبهدوزی
¢ کردیدوزی
¢ کمدوزی(کماندوزی، کمهدوزی)
¢ گلابتوندوزی (بادلهدوزی)
¢ لانهزنبوردوزی
¢ مخملدوزی
¢ مرصعدوزی (سنگدوزی)
¢ مرواریددوزی
¢ مضاعفدوزی
¢ ملیلهدوزی
¢ ممقاندوزی
¢ منجوقدوزی
¢ نقدهدوزی
¢ نقشدوزی
¢ نواردوزی
چاپهای سنتی
قلمکار (چاپ مهری و نقاشی)
¢ کلاقهای یا باتیک(چاپ مهری یا نقاشی و دندانی)
سفال، سرامیک و کاشی سنتی
¢ خرمهره سازی
¢ سفال و سرامیک
¢ کاشی مشبک
¢ کاشی زرین فام
¢ کاشی معرق
¢ کاشی معقلی
¢ کاشی مینایی
¢ کاشی هفت رنگ
¢ نقاشی روی سفال (نقاشی روی لعاب، نقاشی زیر لعاب)
صنایع دستی مستظرفه
¢ پاپیه ماشه
¢ تذهیب
¢ تشعیر
¢ جلدسازی
¢ صحافی سنتی
¢ طراحی سنتی(طراحی فرش و...)
¢ قطاعی (کاغذ و پارچه)
¢ کاغذسازی دستی
¢ نقاشی سنتی دیواری
¢ نقاشی روی استخوان
¢ نقاشی قهوهخانهای
¢ نقاشی گل و مرغ
¢ نقاشی لاکی
¢ نگارگری ایرانی (نقاشی ایرانی / مینیاتور)
¢ تزیین ساز و جامه دان ساز
صنایع دستی چرمی
¢ جلدسازی چرمی سنتی
¢ سراجی سنتی
¢ سوخت روی چرم
¢ معرق چرم
¢ نقاشی روی چرم
¢ نقش اندازی ضربی روی چرم
¢ زینسازی
¢ ساخت و تزیین ساز و کیف ساز
هنرهای دستی وابسته به معماری
¢ آهکبری (ساروجبری)
¢ گچ بری
¢ مقرنسکاری / مقرنس سازی
صنایع دستی فلزی
¢ حجمهای فلزی سنتی
¢ افزار فلزی (اسلحه سازی و ...)
¢ جُنده کاری
¢ چاقو سازی
¢ چلنگری
¢ حکاکی روی فلز
¢ دواتگری
¢ زمودگری
¢ ساخت زیورآلات سنتی
¢ ضریح سازی
¢ علامتسازی
¢ قفل سازی
¢ قلمزنی
¢ کوفتهگری (طلاکوبی روی فولاد و غیره)
¢ گرگوربافی
¢ مسگری
¢ مشبک فلز
¢ ملیلهکاری: شامل سینی زینتی، سرویس بشقاب، کاسه و وسایل مصرفی
¢ میناکاری
¢ مینای خانهبندی (پنجرهای / مشبک)
¢ مینای مرصع
¢ مینای نقاشی
¢ ورشوسازی
ابزارهای دقیق
¢ قطبنما سازی
¢ اسطرلاب سازی
صنایع دستی چوبی
¢ حجمهای چوبی سنتی (پیکرتراشی)
¢ ارسی سازی
¢ بامبوبافی
¢ ترکهبافی (ارغوانبافی، مرواربافی، چمبافی)
¢ چیقبافی
¢ حصیربافی (بوریابافی)
¢ خاتمکاری
¢ خراطی
¢ ساخت سازهای چوبی سنتی
¢ سوخت روی چوب
¢ قوارهبری
¢ کپوبافی
¢ کندهکاری روی چوب
¢ گرهچینی
¢ محرق چوب
¢ مشبککاری
¢ معرق چوب
¢ معرق منبت
¢ منبت چوب
¢ نازککاری
¢ نقاشی روی چوب
صنایع دستی دریایی
¢ صنایع دستی دریایی
¢ نقاشی روی صدف
صنایع دستی سنگی
¢ حجمهای سنگی
¢ تراش سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی
¢ سنگ تراشی سنتی (حجاری)
¢ حکاکی روی سنگ
¢ خراطی سنگ
¢ فیروزه کوبی
¢ مرصع کاری
¢ مشبک سنگ
¢ معرق سنگ
¢ موزائیک سنگ
آبگینه
¢ آئینهکاری
¢ تراش شیشه
¢ شیشه حرارت مستقیم
¢ شیشهگری فوتی
¢ معرق شیشه / شیشه خانهبندی
¢ نقاشی پشت شیشه
¢ نقاشی روی شیشه
¢ هم جوشی شیشه
در شهرستان خمینی شهر هنرمندان متعددی در رشته های مختلف هنرهای دستی مشغول فعالیت می باشند که در این قسمت معرفی می شوند
