دانشنامه شهرستان خمینی شهر

ورنوسفادران یکی از سه محل اصلی سده است در مورد قدمت و ریشه نام آن نظرات متعددی آورده شده است
1- ورنوسفادران را عده ای در محاورت عمومی همان بن اصفهان می دانند.بن به معنی بنیاد,اساس و اصل است و شاید اشاره به مردمی باشد که در اقلیم جدید سکنی گزیده اند. با توجه به واقع شدن این قریه در آخرین حد توسعه اصفهان در گذشته,کلمه بن اصفهان به معنی آخر اصفهان می تواند تسمیه صحیح برای این مکان باشد که به مرور زمان به ورنوسفادران تغییر یافته است.شاید نظریه هر تسفلد در خصوص مهاجرت کلنی های یهود به اصفهان(و باولگان)در اوایل قرن چهارم میلادی با توجه به شباهت ولاتی با زبان کلیمیان,قابل تامل باشد.
2- قوم ورنوس از شجاع ترین سپاهیان ملکشاه(سومین پادشاه سلجوقی ۴۶۵هجری شمسی)بودند.همچنین این قوم گارد مسلح پادشاه را تشکیل می داده اند.پس از پیروزی های ملکشاه و آرام شدن اوضاع ایران وی مجلس جشنی ترتیب داد و به علت شجاعت و شهامت آنها را بهادران که به معنی دلیران است نامید و به عنوان قدردانی از آنها زمین های گاردژ را به آنها اهدا کرد و محل اسکان آنها نیز ورنوس بهادران نامیده شد که به مرور زمان به ورنوسفادران تبدیل شده بود.البته این مطلب مستند نیست .
3- شاید نظریه هر تسفلد در خصوص مهاجرت کلنی های یهود به اصفهان(و باولگان)در اوایل قرن چهارم میلادی با توجه به شباهت ولاتی با زبان کلیمیان,قابل تامل باشد.که «بني آسوران » بوده است.
4- ورنوسفادران(قلعه بزرگان وآزادگان وارنا):
از آنجایی که واژه«س» آوایی به معنی تند رفتن است واسب در اوستا و فارسی هخامنشی اسپ و ماده آن اسنا در سانسکریت «اسو» خوانده شده و در اوستا فرشته نگهبان چارپایان«درواسپا» نامیده می شود لذا کلمه مذکور شاید به نوعی اشاره به تیره آریایی «وارنا» دارد.
«ور»به معنی قلعه، بیرون وخارج وکنار و بر وآزمایش ایزدی وباور کردن است و«نو»به معنی جدید است.این کلمه تغییر شکل کلمه پهلوی قلعه پر شکوه نو ساخته است.
5- استاد مهريار معتقد است با توجه به اين كه در زبان فارسي حرف س به ش تبديل مي شود اين كلمه در اصل ورنوش آذران يا آتشكده آذرنوش است.
نقل از کتاب نام‏ها و نشانه ها محمدعلی شاهین