دانشنامه شهرستان خمینی شهر

کوچه باغچه احمد

احمد که کدخدای ده بوده و باغی در این کوچه داشته که نسبت به باغ های دیگر کوچک بوده و از آن جا که این باغ محل مراجعات مردمی بوده به این نام معروف شده است. یک قرن پیش زمانی که احمد کدخدای ده بود، اسفریز حمام نداشت و مردم مجبور بودند به حمام دستگرد بروند روزی یکی از دختران کدخدا همراه چند زن دیگر راهی دستگرد می شوند و برایشان مزاحمت ایجاد می شود دختر از همان راه بر می گردد و از پدرش می خواهد که حمامی در اسفریز بنا کند، فصل دروی گندم بوده و کدخدا چنان از شنیدن این ماجرا متاثر می شود که دستور می دهد گندم ها را فورا از ریشه درآوردند و در آن زمین حمامی بنا کنند. این حمام هنوز باقی و به کار است. برادر احمد هم به نام محمود مسجدی در جوار حمام بنا می کند که به مسجد محمود معروف است..

کوچه پا مَختَرِه

زمانی حصاری دور بعضی جوی های آب ایجاد می کرده و اموات را در آب آن شستشو می داده اند. به اینگونه غسالخانه ها مختره می گفته اند. زنان در باقی ایام پشت این حصار لباس می شسته اند. کوچه ای دیگر هم در محله کهندژ، خیابان شرعتی شمالی به نام مختره خوانده می شود. تا حدود 40 سال پیش اموات محله اسفریز را در این غسالخانه شست و شو می داده اند.

کوچه پاچنار

درختان چنار بلند و انبوهی در این کوچه وجود داشته است.

کوچه پاکوره ای ها

فخاری به معنی آجرپزی و آهک پزی است و طایفه فخاری ها عمدتا کوره دار بوده اند. فخاری ها در این کوچه ساکن بوده و کوره هایشان هم در جوار خانه هایشان قرار داشته است. کوچه هایی از این دست که به نام یک شخص یا یک طایفه معروف باشد در اسفریز زیاد است مثل کوچه سلطانی ها، کدخدایی ها و...