پنج شنبه, 22 آذر 1403 Thursday 12 December 2024 00:00


مراسم مذهبی و عزاداری‏ها در آبادی‏های ماربین و سده به ویژه در ماه‏های محرم و صفر از دیر باز برگزار ‏می‏شده است. این مراسم شامل روضه‏ خوانی، نوحه‏‏ خوانی، راه انداختن دسته‏های عزاداری و شبيه‏ خوانی یا تعزیه بوده است. اسناد موقوفات نشان می‏دهد برای تامین مخارج این برنامه ‏ها علاوه بر تشکیل هیئت ‏ها و پرداخت‏های مردم محل موقوفاتی نیز وجود داشته است. عزاداری‏ها در مقاطعی از تاریخ با مخالفت حکومت‏ها روبرو می‏شده ‏است. علاوه بر برنامه ‏های ذکر شده، هنگام در گذشت مراجع و علما و بزرگان دین و هجمه به اعتقادات مراسم بزرگداشت و برنامه ‏هایی در مساجد و حسینیه‏ ها بر پا می‏گردیده است. اسناد بیانگر گوشه ‏هایی از این‏ مراسم و فراز و نشیب‏ های ‏آن می‏باشد.


عناوین اسناد:
1- وقف یک باب باغ معنب و ملک مجاور به مساحت 4 جریب واقع در نصرآباد ماربین جهت ‏روضه‏ خوانی ‏و تعزیه توسط محمد‏قاسم نصرآبادی.
آبان 1240 (ربیع‌الثانی ۱۲۷۸ ه ق) / اسناد موقوفات اصفهان، دفتر پنجم، حسینی اشکوری.
2- وقف حدود 30 جریب زمین جهت روضه خوانی، اقامه تعزیه و مخارج حرم امیرالمومنین امام علی(ع).
ارديبهشت 1267(شعبان ۱۳۰۵ ه.ق)/ همان، دفترششم.
3- وقف یک قطعه ملک جهت روضه خوانی در مسجد آخوند ملا‏محسن توسط محمد حسن خوزانی.
آبان 1279 (جمادی‌الثانی ۱۳۱۸ ه.ق) / همان، دفتراول.
4- وقف یک قطعه ملک به مساحت 3 جریب و شش قفیز در قریه رنان ماربین جهت برپایی تعزیه توسط محمد حسن رنانی.
26 آبان 1280 (رجب ۱۳۱۹ ه.ق) / همان، دفتر یازدهم.
5- وقف یک قطعه ملک در صحرا اسفریز اندان جهت تعزیه سالانه توسط فاطمه‏ نساء اندانی.
16 مهر 1291 (شوال ۱۳۳۰ ه.ق) / همان، دفتر اول.
6- وقف یک جریب زمین و سهم آب از طاق زاغ آباد،
جهت روضه‏خوانی توسط صدرالشریعه ورنوسفادرانی.
مهر 1300 (محرم ۱۳۴۰ ه.ق) / همان، دفتر هشتم.
7- وقف یک قطعه ملک در پای درخت علاءالدین واقع در املاک محله باولگان و یک قطعه ملک در موضع لَوَرک در املاک محله زاغ‏آباد، جهت روضه‏ خوانی در تکیه کوشکباج و مسجد کوچه یوسف توسط محمد‏جعفر ورنوسفادرانی.
تير 1303 خورشیدی / همان، دفتر اول.
8- ت‍ع‍طی‍ل‌ ع‍م‍وم‍ی‌ و م‍راس‍م‌ س‍وگ‍واری‌ در اص‍ف‍ه‍ان‌ در اع‍ت‍راض‌ ب‍ه‌ اق‍دام‍ات‌ وه‍اب‍ی‍ون‌ در م‍دی‍ن‍ه‌ (در شهرهای سمیرم نجف‌آباد قمشۀ سده (خمینی شهر) اردستان تیران فریدن و عربستان).
‏سال ‏‫۱۳۰۴ / ‏‫۱۵ برگ / آرشيو ملي ايران.‬‬
9- مقاله ‏ای درباره روضه خوانی، شبیه‏ سازی و عزاداری کودکان.
خرداد 1308 / روزنامه اخگر شماره 141.
10- مقاله ‏ای در نقد قمه زنی.
تیر 1308 / روزنامه اخگر شماره 143.
11- جلب سردسته‏های عزاداری به دلیل خارج کردن دسته ‏ها از محلات خود توسط نظمیه در اصفهان.
خرداد 1310 / روزنامه اخگر شماره 585.
12- سیاهه اسامی و مبالغ تعهدی برای گذر شمس ‏آباد خوزان جهت عزاداری عاشورا.
آذر 1311 / موزه اسناد شهرستان خمینی ‏شهر.
13- جلوگیری از تعزیه و نواختن ساز و دهل در عزاداری‏های اصفهان.
اردیبهشت 1312 / روزنامه اخگر شماره 841.
14- داش‎های قرن بیستم، مقاله‏ای اجتماعی در خصوص عزاداری در اصفهان.
اردیبهشت 1312 محرم 1352 / روزنامه اخگر شماره.843.
15- اختلاف اهالی درب سید فروشان سده در مورد امامت جماعت دو روحانی / ‏‫سال ۱۳۱۳ / ‏‫۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
‏16- جلوگیری از برپایی مراسم عزاداری در ماه محرم و صفر در سده و تعیین موضوع خطابه محدثین.
‏‫سال ۱۳۱۵ / ‏‫۱۷ برگ.‬‬‬‬‬‬/ مرکز اسناد اصفهان‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
17- ملزم نمودن اهالی سده به رعایت دستورات و قوانین در مراسم عزاداری ایام عاشورا.
‏‫سال ۱۳۱۵ / 25 برگ / مرکز اسناد اصفهان.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
18- جلوگیری از روضه خوانی در قریه کوشک سده.
سال ۱۳۱6 / ‏‫۱ برگ.‬‬‬‬‬‬/ مرکز اسناد اصفهان‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
‏19- تلگرافی درخصوص جلوگیری از روضه‌خوانی.
سال ۱۳20 / ‏‫8 برگ ‬‬‬‬‬‬/ مرکز اسناد اصفهان‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
‏‏20- بخشنامه مقابله با دسته‌جات سینه‌زنی در ماه‌های‌ محرم‌ و صفر با توسل به قوای نظامی‌ و انتظامی.
سال ۱۳21 / ‏‫26 برگ.‬‬‬‬‬‬/ مرکز اسناد اصفهان‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
21- نمونه ‏ای از نسخ تعزیه در سده.
دهه 1320 تا 1340 / موزه اسناد شهرستان خمینی‏ شهر.
22- برگزاری مراسم در گذشت ‏‏آیت‏الله سید ابوالحسن موسوی مدیسه‌ای و در‏گیری طرفداران دو حزب توده و دمکرات در پایان مراسم چهلم وی.
سال 1325 / کتاب راویان ماربین جلدچهارم.
23- برگ سهام منزلگاه زوار اصفهان در کربلا خریداری شده توسط یک شهروند سدهی.
فروردین 1326 / موزه اسناد شهرستان خمینی‏ شهر.
24- دستور نظارت بر اجرای مراسم عزاداری تاسوعا و عاشورا در سده.
‏‫سال ۱۳۳۲ ‬‬‬‬‬‬/ برگ.‬‬‬‬‬‬/ مرکز اسناد اصفهان‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
25- برپایی مراسم به مناسبت در گذشت آیت‏ الله بروجردی.
10 فروردین 1340 / کتاب هزارسال‏ خمینی‏ شهر / ص 109.
26- تشکیل هیئت حضرت حجت(عج) اندان.
سال 1344 / محمدی، محمدعلی، عهد ماندگار، جلد1، اصفهان، 1391.
27- تشکیل هیئت حضرت حجت شمس‏ آباد خوزان.
سال 1344 / خاطرات یدالله آقابابایی.
28- انعکاس در گذشت آیت ‏الله سید جمال‏الدین صهری.
تیر 1347 / موزه اسناد شهرستان .
29- برگزاری مراسم‏ چهلم آیت‏ الله حکیم1 در محله گاردر.
تیر 1349 / موزه اسناد شهرستان
30- تشکیل هیئت قمر بنی‏هاشم ابوالفضل عباس بخش 3 باولگان.
سال 1351.
31- اعلامیه در گذشت امام جمعه همایون‏شهر.
سال 1356 / موزه اسناد شهرستان

منبع: زبان اسناد ، گروه 9