پنج شنبه, 11 بهمن 1403 Thursday 30 January 2025 00:00

محمدعلی شاهین
پژوهشگر تاریخ محلی، نویسنده، روزنامه نگار
پس از مشخص شدن اعضای انجمن بلدیه سده، دومین چالش پیش پای آنها تعیین مکانی برای بلدیه بود. در آن روزگاران سده خیابان و گذرگاه اصلی نداشت و در این میان در‏محکمه تنها مسیری بود که به دلیل پاره‏ای از مشخصات از جمله قرار گرفتن در ابتدای جاده شهر، پهن بودن گذر، استقرار سنتی مراکز دولتی، استقرر اولین مدرسه سبک جدید و حکیمان در آن به طور طبیعی گزینه نخست برای مکان بلدیه بود. بر پایه اظهارات شفاهی آماده بودن همزمان مریضخانه سده و دایر شدن بلدیه سبب شد تا بلدیه دراین ساختمان مستقر شود. ظاهرا پس از این استقرار موقت، شهرداری در سال 1314 مکانی برای اجاره در همان درمحکمه پیدا کرد و آنرا به ماهی ده تومان اجاره نمود. دو سال بعد در سال 1316 سید‏باقر سیادت مالک مکان، در خواست افزایش کرایه از ماهی 10 تومان به ماهی 15 تومان را داد. این درخواست سبب مکاتبات چندی بین بلدیه و حکومت اصفهان و مالیه شد که در نهایت در نیمه همان سال انجمن مجبور به نوشتن لایحه اصلاحیه بودجه شد. در نهایت مالیه با افزایش کرایه از ماهی 10 تومان به ماهی 13 تومان از آبان 1316 موافقت نمود. از سوی دیگر اعضای انجمن دغدغه ساخت مکانی برای شهرداری را داشتند. برپایه اظهارات شفاهی رقابتی بین سه قریه برای ساختن مکان شهرداری در محل خود در جریان بود اما در نهایت میرعنایتی توانست با اختصاص زمین وسیع یکی از قبرستانهای چندگانه محله فروشان برای ساخت شهرداری، بقیه اعضای انجمن و نیز اهالی محل را موافق فکر خود کند. سندی از فروردین 1316 نشان می دهد که شهرداری نامه‏ای با تصویب انجمن خطاب به حکومت اصفهان مبنی بر درخواست اعزام مهندس «نیمسگرن» برای عمارت شهرداری و باغ ملی می‏فرستد. نیمسگرن آلمانی در سال 1309 به استخدام بلدیه اصفهان درآمد و به مهندس بلدیه معروف شد. وی نقشه خیابانهای اصفهان و شهرهای اطراف از جمله سده را ترسیم نمود. به این ترتیب نخستین گامها برای احداث مکان برای شهرداری برداشته شد. با شروع جنگ جهانی درآمد شهرداری کاهش و بسیاری از طرح‏های آن متوقف و یا نیمه کاره ماند به طوری که در سال 1320 شهرداری مجبور به درخواست وام از بانک ملی گردید. از سوی دیگر تکمیل بیمارستان سده به شهرداری واگذار شد که هزینه جدیدی را بردوش آن تحمیل نمود. در چنین شرایطی احداث ساختمان شهرداری موقتا از دستور کار خارج شد و همچنان شهرداری خانه به دوش ماند. در سال 1321 دکتر سید‏محمد باقر سیادت طی نامه‏ای درخواست تخلیه خانه خود را به دلیل نیاز شخصی و به تاخیر افتادن چندین ماهه اجاره تقدیم شهرداری نمود. البته شهرداری نیز از قبل در تکاپوی یافتن مکان موقت دیگری برای خود بود. برپایه سندی از تاریخ 13 دی 1320، جلسه‏ای در شهرداری سده با حضور نمایندگان انجمن سید‏علی میرعنایتی به عنوان رییس و اسداله امینی، نایب رییس در پی دستور استانداری تشکیل گردید. یکی از مصوبات این جلسه انتقال موقت محل شهرداری به بیمارستان بود. از این موضوع که آیا شهرداری به بیمارستان منتقل شد یا نه سندی در بین اسناد در دسترس موجود نیست. اما گزارشی از یک بازرس از اوضاع سده به تاریخ 5 آبان 1325 نشان می‏دهد که شهرداری به دلیل قضیه شهریور 1320 و نیز ملغی شدن عوارض شهرداری با بحران مالی روبرو شده و اعتباری برای اتمام بیمارستان نداشته و طرح به حال خود رها می‏شود و از سوی برخی مردم تعرضاتی به ساختمان نیمه تمام بیمارستان صورت می گیرد. به دنبال آن شهرداری که خانه سیادت را تخلیه و در محل دبستان پسرانه مستقر بود به ساختمان نیمه تمام بیمارستان نقل مکان می‏کند و تا زمان تهیه گزارش مذکور در نیمه دوم سال 25 در آن مستقر بود. همزمان تلاش‏ها برای ادامه ساختمان شهرداری در محل قبرستان ادامه یافت. بایستی توجه کرد که بنای شهرداری مرکزی اصفهان هم در سال 1318 پی‏‌ریزی شد. ولی کار ساخت آن به طور جدی در سال 1323 آغاز و در سال 1325 خاتمه یافت. به نظر می رسد ساختمان شهرداری سده هم همین شرایط را طی کرده باشد. بهر‏حال بخشنامه چگونگی استفاده از عمارت شهرداری سده در سال 1326 صادر شد و عملا بهره برداری از ساختمان مذکور پس از سالها انتظار شروع گردید. ساختمانی که در آن مقطع تنها بنای به روز شهر محسوب می‏شد.
تا سال 1370 شهر تنها یک شهرداری و یک ساختمان داشت تا اینکه ناحیه شهرداری یک و دو تاسیس گردید. ساختمان قدیمی شهرداری ناحیه دو شد و ناحیه یک در خیابان شریعتی جنوبی در ساختمان اجاره‏ای مقابل مجتمع الزهرا فعال گردید. سرعت گسترش شهر به شکلی بود که در دهه 1380 نیاز به احداث نواحی جدید مطرح و در 12 آبان 1383 طبق مصوبه شورای اسلامی شهر، تعداد نواحی شهر که تا این تاریخ دو ناحیه بود به چهار ناحیه افزایش یافت.و به دنبال آن در 18 بهمن ساختمان ناحیه 4، در بلوار شهید بهشتی،. در تاریخ 19 بهمن ساختمان جدید شهرداری ناحیه در خیابان مدرس، در روز 20 بهمن شهرداری ناحیه 3 در بلوار شهید اشرفی، منطقه جوی ‏آباد گشایش یافت. شهرداری ناحیه 2 همچنان در ساختمان قدیمی شهرداری در بلوار شهید صدوقی باقی ماند ساختمان شهرداری ناحیه یک در زمینی به مساحت 1930 مترمربع و با زیر بنای 1200 مترمربع شامل 20 اطاق در خیابان مدرس با هزینه 2 میلیارد و 600 میلیون ریال بابت خرید زمین و بازسازی و مرمت به بهره برداری رسید. آخرین تحول در ساختمان اماکن شهرداری بهره برداری از ساختمان شماره 2 شهرداری در خیابان فردوسی است که زیر مجموعه های شهرداری از جمله خدمات شهری را از خانه به دوشی نجات داد.
منابع:
‏در مورد اجاره محل بلدیه سده.
‏‫سال ۱۳۱۴ / ‏‫۱۲ برگ / مرکز اسناد اصفهان.؟‬‬‬‬‬‬‬‬
سند اصلاحیه لایحه بودجه به منظور اضافه شدن کرایه کرایه محل بلدیه از 100 ریال به 130 ریال.
16 فروردین 16
درخواست اعزام نیمسگرن برای عمارت شهرداری و باغ ملی، سال 1316
درخواست تخلیه محل اجاره ای شهرداری توسط سیادت،13 دی 1320
جلسه در شهرداری سده در پی دستور استانداری، 1320
گزارش مشروح بازرس از اوضاع سده به استاندار استان دهم، 5 آبان 1225
صدور بخشنامه مربوط به چگونگی استفاده از عمارت شهرداری سده. سال ۱۳۲۶ / ‏‫۳ برگ /‏ مرکز اسناد اصفهان.‬‬‬‬
شاهین محمدعلی، پیمانی لیلا، راویان ماربین، جلد اول، اصفهان، گفتمان اندیشه 1398.

اشکال یابی پرتال ترنیان

جلسه

اطلاعات مشخصات

حافظه استفاده شده

پرس و جو پایگاه داده