در شمال و غرب و جنوب خمینی شهر رشته کوهها و ارتفاعات و عارضه های طبیعی، چندی واقع شده است. کوه های شمالی و رشته کوه های قامیشلو از سلسله کوه زاگرس مرکزی است که پیوسته و یا منفرد هستند.
کوه سیدمحمد، صلا، سارسفید، لادر، دو شاخ و کوه کوچک از جمله آنهاست. در این رشته کوه ها قله هایی وجود دارد که ارتفاع آنها متفاوت است..جنس این کوه ها از آهک کرتاسه به صورت طبقات نسبتا منظم است. این رشته کوه ها عبارتند از:
کوه پلارت(سید محمد)
کوه پلارت رشته کوه منفردی در شمال شرقی شهر است که از کنار جاده اصفهان به تهران از میدان استقلال شروع شروع میشود و حدود شش کیلومتر طول دارد. بخشی از این کوه که نسبت به نواحی مجاور مرتفعتر است، 2103 متر از سطح دریا و 350 متر از پایه اش ارتفاع دارد. سنگ عشق علی( سنگشعلی) تخت سنگی در دامنه این ارتفاع است که داستانهای از آن در اذهان مردم وجود دارد. این منطقه در زمان حمله محمود افعان محل مقاومت چند ساله مردم در مقابل آنها بوده است. امامزاده سيدمحمد(ص)، دانشگاه صنعتی و گلزار شهدا در دامنه این کوه و قبرستان پلارت، منطقه خوشاب و جاده قدیمی آن در جنوب کوه واقع میباشند.
پوشش گیاهی کوه کم پشت و بیشتر به صورت بوته های خار می باشد.جنس کوه عمدتا صخره ای می باشد که به دلیل فرسایش و ریزشی بودن آن به عنوان یک کوه نسبتا سخت شناخته می شود. بعضی مواقع در ارتفاعات نزدیک قله در زمستان شاهد لایه های یخی تشکیل می شود.در مسیر قله سید محمد هیچ چشمه ای وجود. حیواناتی چون شغال ؛گرگ ؛روباه ؛کبک ؛ بزمجه ؛شاهین و کبوترگاه در این منطقه دیده می شوند.
در سال 1396 در جریان احداث میدان استقلال جادهای از میدان به داخل دانشگاه احداث شد که از شمال کوه گذشته و به دانشگاه میرسد.
پلارت به نظر میرسد قدیمیترین نامیاست که برای کوه های شمال منطقه به دلیل اشراف بر منطقه پلارت استفاده میشده است، بعدها به دلیل اینکه امامزاده سیدمحمد در دامنه آن قرار گرفت به تدریج توسط مردم کوه سیدمحمد نام گرفته است.
کوه صلا(سلا)
کوه صلا در امتداد کوه سیدمحمد قرار دارد، از شرق به غرب و بیش از شش کیلومتر. طول دارد و به جاده مجاور دانشگاه آزاد ختم میشود. عده ای نام درست آنرا به دلیل ساختارش (سهلا) میدانند. دو قله در این رشته کوه واقع است. قله شاخک در شرق رشته کوه و قله سلا در غرب آن واقع است. قله سلا به خوبی از داخل شهر قابل مشاهده است. جاده کمربندی خمینی شهر- جهادآباد، پایانه باربریهای و ارتفاعات سار سفید در شمال آن قرار دارد. در دامنه جنوبی این کوه بخشی از دانشگاه صنعتی و چشمه های حسن و حسین غمبر و چوجی قرار گرفته است.
ارتفاع اين قله بيش از 2000 متر از سطح دريا در سمت شمال اين شهرستان و روبروي خيابان امام و بلوار شهيد بهشتي قرار گرفته و زيبائي خاصي دارد. ازروي ارتفاعات قله مركز استان و شهرستان قابل رؤيت مي باشد.
اطراف اين قله داراي 7 چشمه است كه از سمت پایین به بالا اولين چشمه آن بنام گنجشكي است و كمي بالاتر چشمه حسن و حسين است. كمي بالاتر از آن چشمه غم بر و سپس چشمه اي است بنام غلام ساربان كه از درختان كهن و آثار آن مشخص است قدمت زيادي دارد.
پس از عبور ازاين مسير، مايل به سمت دانشگاه صنعتي پشت جنگل ها چشمه مرواريد قرار دارد و در سمت شرق اين قله چشمه مراد قرار گرفته كه آثار ساخت و ساز در آن مكان وجود دارد و کمی بالاترچشمه اي بنام نبي قرار گرفته كه مشرف به نيروگاه مي باشد.اگراز پایین قله به سمت دانشگاه آزاد خمینی شهر طی مسیر شود به چشمه اي بنام چشمه زردي می رسیم كه مشرف به دانشگاه آزاد اسلامي خميني شهر است.
ارتفاعات ساسفید( سار سفید)
در شمال غربی شهر و در شمال کوه صلا و شرق و شمال شرقی کمربندی خمینی شهر جهادآباد این رشته کوه قرار دارد که به منطقه قمشلو و جهادآباد منتهی میشود. رشته کوه ساسفید دارای چندین قله به نام های رخ، بژن، لاوه یا سورهنگ، هورموده و ساسفید است. ارتفاع قله آخری 2525 متر میباشد. چشمه های لاوه، لادوزخ، هورموده و سارسفید از جمله چشمه های آن است.
ارتفاعات لادر
این ارتفاعات از شمال به شهرک الکترو نیک و ابتدای قمشلو، از طرف غرب به دره بی نظیر، از شرق به پادگان شهید موذنی امتداد دارد. ارتفاعات لادر از جنوب و غرب به عارضه طبیعی دو شاخ خاتمه مییابد. لادر دارای دوقله سرچاه و لادر است. قله سرچاه در شمال و روبروی شهرک برق و الکترونیک و قله لادر در جنوب مشرف بر منطقه گردشگری لادر است. جاده کمربندی خمینی شهر، نجف آباد از جنوب این ارتفاعات عبور میکند.
چشمه های منظر، لادر، آهو و دره های لادر و بی نظیر یا گذر آهو از جاذبه های طبیعی معروف و پر طرفدار این ارتفاعات میباشند. منطقه گردشگری لادر، پادگان شهید موذنی، شهرک برق و الکترونیک، کارخانه آسفالت در دامنه های این کوه از جهات مختلف قرار دارند.
عارضه های طبیعی
به غیر از رشته کوههای ذکر شده در نقاط مختلف شهر، چند عارضه طبیعی و تپه های کم ارتفاع وجود دارد، دوشاخ، کوه کوچک و بام سبز از جمله آنها میباشند.
دوشاخ از مجتمع مسکونی پردیس و شرق بلوار شهید موذنی تا روبروی جاده سلامت چشمه لادر گسترش دارد. گردنه دوشاخ بخشی ازآن است.. در شمال آن سنگتراشیها، در غرب آن مناطق مسکونی تعاونی شهرداری و در شرق آن کارخانه های سنگبری واقع است. آثاری از یک قبرستان در مرتفعترین بخش این کوه وجود دارد، که گفته میشود قبرستان زرتشتیها بوده است. غار آقا صدر در دامنه آن واقع است.
کوه کوچک عارضه طبیعی کم ارتفاعی دیگری است که از انتهای بلوار شهید صدوقی تا میدان کارگر وسعت داشته و اطراف آنرا میدان دام، باغات صحرا کوشک و جاده دوشاخ فرا گرفته است.
عارضه طبیعی بام سبز در دل باغات شهر و در غرب کانال آب نکوآباد واقع می باشد. منطقه گردشگری بام سبز در این منطقه طراحی شده است.
نقل از کتاب جاذبه های شهرستان خمینی شهر
