سه شنبه, 11 ارديبهشت 1403 Tuesday 30 April 2024 00:00

 دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

چهره ماندگار فلسفه

زاد روز: 5 دی 1313/ روستای دینان

تحصیلات:

حوزوی در حد اجتهاد

دکترای فلسفه، دانشگاه تهران

عناوین:

فیلسوف گفتگو

استاد دانشگاه

چهره ماندگار فلسفه

نویسنده

فعالیت‏ها:

تدریس در دانشگاه های مختلف

تالیف ده‏ها جلد کتاب فلسفی

اجرای برنامه تلویزیونی معرفت

مروری بر زندگی وسوابق دکتر غلامحسین ابراهیمی‏ دینانی

غلامحسین در ۵ دی سال ۱۳۱۳ در شهر درچه، روستای دینان از آبادی‏های ماربین که امروزه جزو شهرستان خمینی‏شهر است بدنیا آمد. تحصیلات ابتدائی را در زادگاه خود گذراند و سپس در مدرسه علمیه نیم‏آورد اصفهان به تحصیلات دینی مشغول شد. پس از گذراندن دوره سطح و مقدمات در مدرسه مذکور از سال ۱۳۳۳ وارد حوزه علمیه قم شد. غلامحسین ضمن تحصیل خارج فقه و اصول نزد مراجع بزرگ، همزمان نزد علامه طباطبائی به فرآگیری فلسفه نیز پرداخت. البته پیشتر فلسفه را در اصفهان نزد حکیم ضیاء‏پور شروع کرد و در قم در سطح عالی با علامه طباطبائی به پایان رساند به گونه‏ای که از شاگردان خاص ایشان بود. وی به سبب شاگردی علامه، شاهد مباحث فلسفی هانری کربن فرانسوی و علامه طباطبایی نیز بود. پس از درگذشت آیت‏الله بروجردی به تهران مهاجرت کرد و وارد دوره کارشناسی دانشگاه تهران شد. پس از آن به استخدام وزارت آموزش و پرورش در‏آمد. همزمان به فکر ادامه تحصیل افتاد تا دریافت دکترای ادامه تحصیل داد و سال ۱۳۵۲ از رساله دکتری تخصصی فلسفه خود دفاع کرد. سال ۱۳۵۳ ازدواج کرد و همان سال به عنوان استاد فلسفه در دانشگاه فردوسی مشهد مشغول به تدریس شد. سال ۱۳۶۲ به ‏دانشگاه تهران منتقل شد. وی صاحب تالیفاتی بسیاری در زمینه فلسفه می‌باشد که در آن به نقد آرای فلسفی فلاسفه بزرگ و شرق پرداخته و در ذیل آنها به ارائه نظرات خاص فلسفی خود پرداخته است.

دینانی در سمینارها و همایش‌های متعدد داخلی و خارجی شرکت داشته و مقالات و آثار فراوانی در حوزه فلسفه و دین پژوهی به رشته تحریر در آورده است. برخی از کتابهای ایشان جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی‏ایران را دریافت نموده ‌است. در اولین دوره همایش چهره‏های ماندگار در سال ۱۳۸۰ از وی به عنوان چهره برتر فلسفه تقدیر شد.

چهره ماندگار فلسفه و استاد بازنشسته دانشگاه تهران، چهره نام آشنایی برای عموم و خصوصا علاقه مندان حکمت و فلسفه است. او با برنامه معرفت که هر هفته از شبکه چهار صدا و سیما پخش می‏شود و همین طور با سخنرانی‏ها و کتاب هایش در نزد اهالی فرهنگ، هنر، علم و اندیشه چهره شاخصی محسوب می‏شود. مردم‏داری از جمله صفات بارز دکتر دینانی است. در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، استاد وقت خود را نه فقط با اساتید برجسته فلسفه که با مردم عادی نیز می‏گذراند و همان طور که سقراط در خیابان‏ها با مردم دوست و همنشین بود، دکتر دینانی هم بر سر مسائل فلسفی با مردم عادی هم سخن می‏شود.

استاد بزرگترین افتخار خودش را شاگردی علامه طباطبائی می‏داند: «من اگر علامه را نمی‏دیدم، حیرانی که در من وجود داشت، مرا به ورطه نابودی می‏کشاند» استاد، فلسفه را پاسخ‏گوی مهم‏ترین و عمده ترین پرسش‏های انسان درباره معنای هستی و حیات می‏داند.

ایشان از جمله شخصیت‏های فلسفی معاصر است که شاخصه‏های یک فیلسوف مسلمان را دارد و بدین گونه از بسیاری فیلسوفان معاصر ممتاز می‏شود. درک منحصر حکیمان الهی و برخورداری از ذهن نقاد و آزاداندیش، بیان جذاب و شیوا و رسا و قلمی ‏روان و گیرا، او را به چهره‏ای محبوب در میان آنها که به فلسفه عشق می‏ورزند، تبدیل کرده است.عمده شهرت دینانی به خاطر احیاگری فلسفه اشراق و بازخوانی حکمت ایران باستان است.

دینانی میزان سنجش و درک هر چیزی را حتی درک انسان از خدا را عقل می‌داند. دینانی را می‏توان فیلسوفی عقل‏گرا دانست که به اشراق معتقد است و در عین حال فیلسوفی است متاله و اهل حکمت متعالیه و آشنا به تمامی‏جوانب عرفان. وی آثار فراوانی در حوزه فلسفه و تاریخ فلسفه تالیف و سالها تدریس منابع مهم فلسفی در حوزه و دانشگاه را در کارنامه خود ثبت کرده است.

یکی از ویژگی های استاد این است که آثارش را به زبان فارسی نوشته و در این باره می‏گوید: «چون کار فلسفی با زبان فارسی کم انجام شده است و بیشتر فیلسوفان به زبان عربی می‏نوشتند، آن ورزیدگی لازم در زبان فارسی پیدا نشد. بنده کتابهایم را به زبان فارسی می‏نویسم و مقید هم هستم به زبان فارسی بنویسم، هیچ وقت هم به زبان عربی نمی‏نویسم و می‏دانم که زبان فارسی توان بسیاری دارد.»

و...

تقویم زندگی و تحصیلات:

تحصیلات ابتدایی در دینان

مقدمات در مدرسه علمیه نیمارود اصفهان.

اساتید ادبیات عرب: شیخ محمدعلی حبیب آبادی و حاج شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی.

استاد بخشی از شرح لمعه: محمدحسن نجف آبادی.

سال۱۳۳۳: تحصیل خارج و فقه اصول در حوزه علمیه قم.

اساتید دروس فقه و اصول سطح: مرحوم مجاهدی، سلطانی طباطبایی، فکور یزدی و شیخ عبدالجواد سدهی.

اساتید درس خارج فقه و خارج اصول: آیت‏الله بروجردی، آیت‏الله اراکی، آیت‏الله سیدمحمد محقق داماد و آیت‏الله روح‏الله موسوی خمینی.

اساتید فلسفه: حکیم ضیاپور (اصفهان)، شیخ عباسعلی ایزدی نجف‏آبادی و سطح عالی علامه طباطبایی (قم)

دیگر اساتید ایشان عبارتند از: آیت الله سلطانی طباطبایی، آیت‏الله منتظری، آیت‏الله مجاهدی تبریزی، آیت‏الله محمد فکور یزدی، شیخ جواد تبریزی و دکتر غلامحسین صدیقی.

تا سال ۱۳۴۵: مدرس علوم حوزوی در حوزه علمیه قم.

سال ۱۳۴۵: ترک حوزه پس از وفات آیت‏الله بروجردی و سفر به تهران جهت تحصیل فلسفه.

از سال ۱۳۴۵ الی ۱۳۵۲: تحصیل کارشناسی، کارشناس ارشد و دکترای تخصصی فلسفه از دانشگاه تهران.

از سال ۱۳۵۱: استخدام در آموزش و پرورش به عنوان دبیر دبیرستانهای تهران.

سال ۱۳۵۳: ازدواج.

تا سال ۱۳۶۱: استاد دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد.

سال ۱۳۶۲: عضویت در هیت علمی ‏دانشگاه تهران

سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹: مدیر گروه فلسفه و کلام اسلامی‏ دانشگاه علوم اسلامی ‏رضوی.

سال ۱۳۸۷: بازنشستگی از دانشگاه تهران.

سال۱۳۸۰: تقدیر در اولین دوره چهره‌های ماندگار با عنوان چهره برتر رشته فلسفه.

مراکز تدریس:

استاد دانشگاه تربیت مدرس.

استاد دانشگاه مذاهب اسلامی.

استاد دانشگاه امام صادق (ع)

استاد دانشگاه آزاد اسلامی‏تهران و کرج.

عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی‏ایران.

عضو ثابت انجمن حکمت و فلسفه ایران.

عضو موسس، هیئت امناء و مدیر بخش فلسفه اسلامی‏موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.

عضو شورای عالی علمی‏ مرکز دائره‏المعارف بزرگ اسلامی.

عضو هیئت داوران نشریه فلسفه متعالی.

عضو هیئت داوران سمپوزیوم بین‌المللی مجسمه‌سازی تهران.

صاحب بیش از بیست عنوان کتاب در حوزهِ فلسفه.

نویسنده چندین مقاله برگزیده فلسفی.

سخنران مدعو در همایش‌های فلسفیِ داخلی و خارجی.