مراسم مذهبی و عزاداریها در آبادیهای ماربین و سده به ویژه در ماه‌های محرم و صفر از دیر باز برگزار میشده است. این مراسم شامل روضه خوانی، نوحه خوانی، راه انداختن دستههای عزاداری و شبيه خوانی یا تعزیه بوده است. اسناد موقوفات نشان میدهد برای تامین مخارج این برنامه ها علاوه بر تشکیل هیئت ها و پرداختهای مردم محل موقوفاتی نیز وجود داشته است. عزاداریها در مقاطعی از تاریخ با مخالفت حکومتها روبرو میشده است. علاوه بر برنامه های ذکر شده، هنگام در گذشت مراجع و علما و بزرگان دین و هجمه به اعتقادات مراسم بزرگداشت و برنامه هایی در مساجد و حسینیه ها بر پا میگردیده است. اسناد بیانگر گوشه هایی از این مراسم و فراز و نشیب های آن میباشد.
عناوین اسناد:
1- وقف یک باب باغ معنب و ملک مجاور به مساحت 4 جریب واقع در نصرآباد ماربین جهت روضه خوانی و تعزیه توسط محمدقاسم نصرآبادی.
آبان 1240 (ربیع‌الثانی ۱۲۷۸ ه ق) / اسناد موقوفات اصفهان، دفتر پنجم، حسینی اشکوری.
2- وقف حدود 30 جریب زمین جهت روضه خوانی، اقامه تعزیه و مخارج حرم امیرالمومنین امام علی(ع).
ارديبهشت 1267(شعبان ۱۳۰۵ ه.ق)/ همان، دفترششم.
3- وقف یک قطعه ملک جهت روضه خوانی در مسجد آخوند ملامحسن توسط محمد حسن خوزانی.
آبان 1279 (جمادی‌الثانی ۱۳۱۸ ه.ق) / همان، دفتراول.
4- وقف یک قطعه ملک به مساحت 3 جریب و شش قفیز در قریه رنان ماربین جهت برپایی تعزیه توسط محمد حسن رنانی.
26 آبان 1280 (رجب ۱۳۱۹ ه.ق) / همان، دفتر یازدهم.
5- وقف یک قطعه ملک در صحرا اسفریز اندان جهت تعزیه سالانه توسط فاطمه نساء اندانی.
16 مهر 1291 (شوال ۱۳۳۰ ه.ق) / همان، دفتر اول.
6- وقف یک جریب زمین و سهم آب از طاق زاغ آباد،
جهت روضه‌خوانی توسط صدرالشریعه ورنوسفادرانی.
مهر 1300 (محرم ۱۳۴۰ ه.ق) / همان، دفتر هشتم.
7- وقف یک قطعه ملک در پای درخت علاءالدین واقع در املاک محله باولگان و یک قطعه ملک در موضع لَوَرک در املاک محله زاغآباد، جهت روضه خوانی در تکیه کوشکباج و مسجد کوچه یوسف توسط محمدجعفر ورنوسفادرانی.
تير 1303 خورشیدی / همان، دفتر اول.
8- ت‍ع‍طی‍ل ع‍م‍وم‍ی و مراسم س‍وگ‍واری در اصفهان در اع‍ت‍راض به اق‍دام‍ات وه‍اب‍ی‍ون در م‍دی‍ن‍ه (در شهرهای سمیرم نجف‌آباد قمشۀ سده (خمینی شهر) اردستان تیران فریدن و عربستان).
سال ۱۳۰۴ / ۱۵ برگ / آرشيو ملي ايران.
9- مقاله ای درباره روضه خوانی، شبیه سازی و عزاداری کودکان.
خرداد 1308 / روزنامه اخگر شماره 141.
10- مقاله ای در نقد قمه زنی.
تیر 1308 / روزنامه اخگر شماره 143.
11- جلب سردستههای عزاداری به دلیل خارج کردن دسته ها از محلات خود توسط نظمیه در اصفهان.
خرداد 1310 / روزنامه اخگر شماره 585.
12- سیاهه اسامی و مبالغ تعهدی برای گذر شمس آباد خوزان جهت عزاداری عاشورا.
آذر 1311 / موزه اسناد شهرستان خمینی شهر.
13- جلوگیری از تعزیه و نواختن ساز و دهل در عزاداریهای اصفهان.
اردیبهشت 1312 / روزنامه اخگر شماره 841.
14- داشهای قرن بیستم، مقالهای اجتماعی در خصوص عزاداری در اصفهان.
اردیبهشت 1312 محرم 1352 / روزنامه اخگر شماره.843.
15- اختلاف اهالی درب سید فروشان سده در مورد امامت جماعت دو روحانی / سال ۱۳۱۳ / ۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
16- جلوگیری از برپایی مراسم عزاداری در ماه محرم و صفر در سده و تعیین موضوع خطابه محدثین.
سال ۱۳۱۵ / ۱۷ برگ./ مرکز اسناد اصفهان.
17- ملزم نمودن اهالی سده به رعایت دستورات و قوانین در مراسم عزاداری ایام عاشورا.
سال ۱۳۱۵ / 25 برگ / مرکز اسناد اصفهان.
18- جلوگیری از روضه خوانی در قریه کوشک سده.
سال ۱۳۱6 / ۱ برگ./ مرکز اسناد اصفهان.
19- تلگرافی درخصوص جلوگیری از روضه‌خوانی.
سال ۱۳20 / 8 برگ / مرکز اسناد اصفهان.
20- بخشنامه مقابله با دسته‌جات سینه‌زنی در ماه‌های محرم و صفر با توسل به قوای نظامی و انتظامی.
سال ۱۳21 / 26 برگ./ مرکز اسناد اصفهان.
21- نمونه ای از نسخ تعزیه در سده.
دهه 1320 تا 1340 / موزه اسناد شهرستان خمینی شهر.
22- برگزاری مراسم در گذشت آیتالله سید ابوالحسن موسوی مدیسه‌ای و درگیری طرفداران دو حزب توده و دمکرات در پایان مراسم چهلم وی.
سال 1325 / کتاب راویان ماربین جلدچهارم.
23- برگ سهام منزلگاه زوار اصفهان در کربلا خریداری شده توسط یک شهروند سدهی.
فروردین 1326 / موزه اسناد شهرستان خمینی شهر.
24- دستور نظارت بر اجرای مراسم عزاداری تاسوعا و عاشورا در سده.
سال ۱۳۳۲ / برگ./ مرکز اسناد اصفهان.
25- برپایی مراسم به مناسبت در گذشت آیت الله بروجردی.
10 فروردین 1340 / کتاب هزارسال خمینی شهر / ص 109.
26- تشکیل هیئت حضرت حجت(عج) اندان.
سال 1344 / محمدی، محمدعلی، عهد ماندگار، جلد1، اصفهان، 1391.
27- تشکیل هیئت حضرت حجت شمس آباد خوزان.
سال 1344 / خاطرات یدالله آقابابایی.
28- انعکاس در گذشت آیت الله سید جمالالدین صهری.
تیر 1347 / موزه اسناد شهرستان .
29- برگزاری مراسم چهلم آیت الله حکیم1 در محله گاردر.
تیر 1349 / موزه اسناد شهرستان
30- تشکیل هیئت قمر بنیهاشم ابوالفضل عباس بخش 3 باولگان.
سال 1351.
31- اعلامیه در گذشت امام جمعه همایونشهر.
سال 1356 / موزه اسناد شهرستان
منبع: زبان اسناد ، گروه 9
