جمعه, 12 بهمن 1403 Friday 31 January 2025 00:00

شهرداری با نام اولیه بلدیه و بهداری با نام اولیه صحیه چند دهه اول قرن 14 مسوولیت بهداشت و درمان مردم را بر عهده داشتند. این دو نهاد برای انجام وظایف خود در چند دهه مذکور، مراکز درمانی چندی با عنوان بهداری و درمانگاه در شهر دایر نمودند که به پیشینه برخی اشاره می‏شود.
درمانگاه بلدیه:
مدت کمی بعد از تاسیس بلدیه در سده بهداری آن دایر شد و یکی از طبیبان مجاز را در سال 1312 به استخدام درآورد. در سندی از سال 1316 دکتر سروش به عنوان دکتر شهرداری نام برده شده است. دکتر حاج ‏آقا هم با بهداری شهرداری همکاری داشته است. در این درمانگاه بیماران معاینه و درمان می‏شدند و حتی تلفیح واکسن هم انجام می‏‏دادند. در گزارشهای عملکرد شهرداری که آن روزها تحت عنوان راپورت منتشر می‏شد. معمولا گزارشی نیز از کارهای بهداری شهرداری وجود دارد، مثلا براساس خبری که از راپورت بلدی سده در مرداد 1314 در روزنامه اخگر شماره 1060 چاپ شده، تلقیح واکسن آبله به 70 نفر توسط بلدیه سده گزارش شده است. همچنین طبق خبری که در روزنامه اخگر شماره 1063 چاپ شده بلدیه سده 567 نفر مریض بی‏بضاعت را به صورت مجانی توسط پزشک بهداری خود معاینه و کارخانجات دباغی را ضد عفونی نموده است. اسناد نشان می‏دهد شهرداری سده هزینه داروی بیماران فقیر را هم تقبل می‏کرده است.
بهداری شهرداری همچنین در جلوگیری از شیوع و معالجه بیماری‌های واگیردار و مقاربتی، آبله‏ کوبی در دهه 1310 و 1320 نه تنها فعال بوده بلکه گاه مدیریت آنرا به عهده داشته است. اسناد نشان می‏دهد. در سال 1317 شهرداری مکانی جهت بهداری خود تهیه کرده و در سال ۱۳22 دارای ساختمان بوده است.
شهرداری همچنان تا زمان ادغام مراکز بهداشتی دارای بهداری بود و همزمان به اداره بهداری کمک می‏کرد. مثلا شهرداری همایون‌شهر در سال 1343 به منظور ایجاد ساختمان درمانگاه روستایی به وزارت بهداری زمین واگذار نموده است.

درمانگاه ‏های اداره بهداری
در سال 1326 اداره بهداری در سده تاسیس و چند اطاق مریضخانه سده را برای ایجاد اداره و بهداری اجاره نمود. براساس اسناد در اوایل دهه 1330 ساخت درمانگاهی در سده شروع شد و به تدریج تعداد آنها افزایش یافت به شکلی که در پایان همین دهه سه درمانگاه در شهر دایر بود. سومین درمانگاه در خیابان ورنوسفادران( امام شمالی فعلی) مقابل بانک خون فعلی در سفر نخست وزیر وقت، دکتر اقبال در سال 1337 افتتاح شد. درمانگاه شماره 4 هم روبروی زایشگاه ساعی بنا گردید. در سال 1352 قرارداد ساخت مرکز بهداشت فروشان بسته شد. علاوه بر سه محله خوزان، ورنوسفادران و فروشان از دهه 1350 به تدریج در محله‏ ها و آبادی‏های اطراف با کمک خیران و شوراهای محلی و فعالان اجتماعی درمانگاه‏ هایی تاسیس شد. مثلا در محله اندان در اواسط دهه 1340 منزل فردی به نام حاج‏براتعلی مجیری برای تاسیس بهداری اجاره شد. در سال 1354 با اختصاص زمین توسط اهالی همین محل مقدمات احداث درمانگاه شروع و در آذر 1356 کلنگ آن به زمین خورد. در محله كرتمان از اوايل پیروزی انقلاب، بهداری در یک مكان اجاره‏ای تاسيس شد و در سال‏های بعد با پيگيری شورای محل، یک خیر محلی زمينی خريداری و تحويل شبكه بهداری خمينی‏ شهر گردید و بهداری محل در آن ساخته شد.
عملیات احداث ساختمان انبار داروئی همایون‏شهر هم از سال ‏‫۱۳۵۷ شروع گردید. در سالهای بعد در روستاهای اطراف و با گسترش شهر درمانگاه‏ ها و خانه ‏های بهداشتی جدیدی با همت خیرین احداث و به مراکز قبلی افزوده شد.‬‬‬‬‬


‏منابع:

سرگذشت پزشکی، محمدعلی شاهین
زبان اسناد، جلد اول، محمدعلی شاهین

موارد بیشتر

اشکال یابی پرتال ترنیان

جلسه

اطلاعات مشخصات

حافظه استفاده شده

پرس و جو پایگاه داده