شنبه, 15 ارديبهشت 1403 Saturday 4 May 2024 00:00


به دلیل ساختار آهکی کوه‏ های خمینی‏ شهر طی سالیان طولانی شکافها یا چاهک‏ هایی در آنها ایجاد شده که آب باران در آنها جمع شده و از طریق مجاری باریکی به خارج راه پیدا‏ می‏کند. این شرایط سبب شده تا بیش از بیست چشمه در دامنه ‏های ارتفاعات مختلف وجود داشته باشد. چشمه‏ ها از پرطرفدارترین جاذبه‏های منطقه به حساب می‏آید و از قدیم تفرجگاه اهالی و در فصولی از سال توقفگاه چوپانان بوده است. میزان آب آنها به میزان بارندگی بستگی دارد. علاقه مندان طبیعت در تمامی فصول به این مناطق رفت و آمد دارند. به غیر از چشمه ‏های معروف، برخی از این چشمه‏ ها دارای چند نام بوده چون گروه‏های مختلف کوهنوردی هرکدام را به سلیقه خود نام گذاشته‎اند. پر آب ترین این چشمه ‏ها به ترتیب منجر، غم بر، لادوزخ و هورموده هستند. دو چشمه لادر و منظر معروفترین چشمه ‏های منطقه بوده که به لحاظ نزدیکی با مناطق مسکونی به ویژه ورنوسفادران و جاذبه ‏های متنوع از دیر باز محل توجه مردم منطقه بوده و در حافظه تاریخی آنها تفرجگاه تاریخی اجدادی حساب می‏شود.
در سالهای اخیر به دلیل خشکسالی چند سال اخیر و پاره‏ای از دخالت‏ های انسانی اکثر چشمه‏ ها خشک شده و حتی بعضی از درختان کهنسال اطراف آنها در حال خشک شدن هستند.


اسامی این چشمه ‏ها عبارتند از:


در دامنه صلا یا سلا: چشمه‏ های غم‏ بر، حسن و حسین، مروارید، مراد، جوجی، برافتاب و بادام.
در منطقه لادر: منظر، گردو، لادر،عقاب، لادر غربی و آهو‌.


در دامنه ارتفاعات سا سفید( سار سفید): بژن، لادوزخ، لاوه، دره پلنگ، خرم و کرکسان.


چشمه منظر
یکی از معروفترین و پر آب‏ترین چشمه‏ های منطقه چشمه منظر می‏باشد. در روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان آنجا که خبر از تجمع مشروطه خواهان سدهی در 5 مرداد 1286 شمسی می‏دهد، محل تجمع را چشمه منجر آورده که به نظر می‏رسد درست آن منظر است. این روزنامه می‏نویسد:« چشمه منجر پهلوی کوهی است یک فرسخی(حدود شش کیلومتر) سده».
در محل چشمه منظر خرابه‏های یک قلعه وجود دارد که قدمت آنرا تا دوره قاجار ذکر کرده‏اند. این چشمه تفرجگاه اهالی به خصوص افراد با نفوذ بوده است. در دهه 1330 و 1340 آموزش و پرورش شهر و نیز اصفهان از آن به عنوان ارودگاه پیش‏‏ آهنگی استفاده می‏کردند. پس از انقلاب و با شروع جنگ این چشمه برای آموزش‏های نظامی ‏در نظر گرفته شد و کم‏کم پادگان شهید موذنی در اراضی اطراف آن احداث گردید. چشمه در دامنه ارتفاعات شمال غربی شهر و هم جوار با چشمه لادر واقع است.


چشمه‏ های دامنه کوه صلا و سید‏محمد
در دامنه کوه پلارت و صلا، چندین چشمه وجود دارد که روزگاری در زمانهای مناسب گله‏های گوسفند برای چرا از دشت‏های مقابل آن استفاده می‏کردند. در دهه 1360 در بخشی از دشت‏های پایین دست این چشمه‏ها پارک جنگلی احداث شد. با تغییر مسیر جاده کمربندی و توسعه دانشگاه صنعتی این چشمه ‏ها در محوطه دانشگاه قرار گرفت ولی همچنان مردم از آنها استفاده می‏کنند. در زمان نگارش کتاب طبیعت دوستان برای رسیدن به این چشمه‏ها از انتهای خیابان شهید بهشتی با وجود دیوار وارد مسیر چشمه‏ها می‏شوند. چشمه‏ ها از پایین به بالا به ترتیب از غرب به شرق، چشمه چوجی، چشمه حسن و حسین و چشمه غم ‏بر می‏باشند. در شرق آنها مسیر باریک خاکی است که به چشمه مروارید می‏رسد.


چشمه لاوه
در شمال جاده کمربندی خمینی‏ شهر-جهاد‏آباد، در حدود کیلومتر 7 جاده مذکور در سمت راست مسیری خاکی وجود دارد که به دو منطقه لادوزخ در سمت راست و لاوه در سمت چپ می‏رسد. در دور اول شورای اسلامی‏ شهر با تسطیع جاده تابلویی با عنوان تفرجگاه لاوه برای آن نصب گردید.
در منطقه لاوه دره‏ای طولانی از پایین دست تا ارتفاعات وجود دارد که در مسیر آن چشمه و آبشار واقع است. آبشار ابتدایی از پایین کوه، آبشاری بلند است که در مواقع پر آبی منظره زیبایی ایجاد می‏کند. در بالا دست این آبشار و در مسیر دره، چشمه و آبشار دیگری وجود دارد و پس از عبور از چشمه لاوه دره به دو بخش راست و چپ تقسیم می‏شود. دره سمت راست آن به لادوزخ می‏رسد. لاوه، به معنی آب واقع در «لا»‏می‏باشد. لا هم به معنی دره است و می‏توان لاوه را به آب‏دره یا دره‏ آب معنی کرد.


چشمه لادوزخ
درجاده خاکی که پیشتر گفته شد، قبل از رسیدن به تفرجگاه لاوه مسیری در سمت راست وجود دارد که به یک دره و آبشار و چشمه منتهی می‏شود. مسیر آن شیبدار و ارتفاعات آن بلند است.


چشمه هورموده
هورموده یا اورموده دو دره در سمت راست در ابتدای منطقه قمیشلو از سوی خمینی ‏شهر است. چندین آبشار کوتاه و بلند، چند چشمه، دشت سرسبز در بالادست، گیاهان وحشی، درختان انجیر، پرندگان، جوندگان و نیز شیب ملایم مسیرها، جاذبه ‏هایی را در این منطقه به وجود آورده که دوستداران طبیعت را به خود جذب می‏کند. هورموده یا اورموده را به معنی آب آماده و یا در دسترس می باشد.


چشمه آهو
در غرب لادر و در دره بی نظیر و یا گذر آهو چشمه ‏ای به نام آهو. وجود دارد که اکنون در منطقه نظامی واقع می باشد.


نقل از کتاب جاذبه های خمینی شهر نگارش محمدعلی شاهین

نوشتن دیدگاه