پنج شنبه, 11 بهمن 1403 Thursday 30 January 2025 00:00

نویسنده :رسول صرامی
دولت عثمانی اندکی پس ازپیروزی مشروطیت با سوء استفاده از سردرگمی دولت های ایران و توجه به مسائل داخلی به وسیله تحریک قبایل مرزی شروع به دست اندازی به مرزهای غربی کشور نمود. قبایل کُرد به اطراف ارومیه ریخته و مشغول غارت شدند. دولت محمدعلی شاه که بازار را هر چه آشفته تر می خواست واکنشی نشان نمی داد تا آن که در مجلس گفته شد اگر دولت نمی تواند، خود ملت اقدام نمایند. در پی آن مردم اصفهان و سده وارد صحنه شدند و این حضور موثر ضربِ شستی به دولت مستبد محمدعلی شاه و عثمانی بود.


متن روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان
در خصوص افتخار و سرافرازی سده بر قُرّای دیگر در حمایت از مشروطه ... واقعه جانسوز ارومیه گوشزد اعضای انجمن گردیده چه ناله ها و فریادها برآوردند! حضرتین حجت الاسلام وثقه الاسلام چه نطق های جگر شکاف نمودند. به نحوی که مهیج فدایی ها و ملت شده، یک مرتبه جنبش ملی نمودند. روز جمعه از شهر و بلوکات به تخت فولاد رهسپار گشتند ... سراپرده های گردون احتشام زدند. در حقیقت خیمه های روضه خوانی هایشان بود. به ترتیب هر چه بیشتر صرف شربت و چایی و قلیان بر عابرین سبیل، سبیل بوده. تعداد خیام تقریبا به هفتاد رسیده و از شب جمعه علمای اعلام فقط برای دعا و درخواست نصرت اسلام از جنود الهیه حرکت نمودند. صبح گاه که بامداد جمعه بود از قرا و شهر فداییان با طبل و علم و شیپور از سواره و پیاده به ترتیب نظام آمدند. مسیحیان همه یک دل و یک زبان مشروطه خواه، طایفه یهود همه تورات خوانان و مشروطه را فداییم گویان، زردشتیان آتش غیرت شان افروخته و در زبانه و متفق با اسلامین روانه ...
فداییان نجف آباد اول آفتاب در میدان نقش جهان مشق نموده ... دسته دوم فداییان جز .... دسته سیم فداییان ایزدخواست محله احمدآباد و یزد آباد ... چهارم فداییان طایفه صدریه ... پنجم فداییان چهارسوق شیرازی ها ... ششم دسته پاقلعه ... دسته درویش ها و قلندرهای عجم تخمینا یک صد و پنجاه نفر چند نفر از روسای آن ها سواره و سایرین به اقسام مختلفه قلندروش، سرها برهنه، موی های پریشان، حربه های مختلفه در دست، پوست های عجیب بر پشت برخی مارها دور دست و انگشت، طبرزین بر دست بوده به شکل کله گاو و بعضی سرشیر و اقسام آن ها که توصیفی و تحریری نیست همه یا علی مدد و نادعلی خوانان در راه اتفاق ملی پویان همه وارسته و به تجرد آراسته ...
سپس دسته نصرآبادی و لنبانی ها ... دسته خراسگان و ابروبوزان ... دسته فداییان کرارج ... دسته فداییان باب الدشت و دستجرد و لادان و آزادان و رنان ...
دسته فداییان سده
الحق و الانصاف باعث افتخار و سرافرازی همه قراء شده اول دسته فروشان در کمال نظم و ترتیب ... تقریبا دو سه هزار نفر از عقب با زدن طبل و علم و شیپور که فداییان خوزان در کمال ترتیب آمدند تخمینا دو سه هزار نفر بعد فوج ورنوسفادران به همین ترتیب سه چهار هزار نفر تقریبا تماما در میدان نقش جهان مشق نموده آن گاه به بیابان آمدند...
از اطراف عکاس ها به عکس اندازی مشغول، اگر چه ممکن نبود عکس کلیه جمعیت را بردارند


در روز 17 جمادی الثانی 1325 ه.ق نیز حاج آقا نور ا... به محله چشمه منظر (محل فعلی پادگان شهید موذنی) در نزدیکی سده رفته و از افراد مسلّحی که به نام سربازان ملی مشغول رژه رفتن بودند بازدید نمودند در آن روز از قریه فروشان افرادی مشق کنان به طریق نظام و سرباز با طبل و علم های فراز وارد شدند ... تقریبا پانصد نفر از آن ها تفنگ ها بر دوش اشتغال به مشق داشتند با افزودن تعداد دیگری از قریه خوزان و سایر نقاط تعداد این افراد مسلح به حدود دو هزار نفر بالغ گردید و حاج آقا نور ا... دستور داد اسامی این افراد را در کتابچه ای ثبت کرده برای اطلاع به مجلس شورای ملی ارسال دارند.
متن تلگرافی که به تهران در این باب مخابره شد:
به توسط انجمن محترم اصفهان حضور امنای مجلس مقدس دامت برکاتهم.
انتشار تجاوزات عثمانی و بشارت اتحاد دولت و ملت به قسمی اسباب هیجان عمومی شده که روز جمعه متجاوز از یکصد و پنجاه هزار نفر از شهر و توابع با تیغ و کفن در صحرای جنب کوه صفه حاضر شده عقد اتحاد با قرآن مجید بستند که تا جان و مال دارند در حفظ ملت و دولت اسلام و حمایت مجلس مقدس کوتاهی ننمایند ارامنه و مجوس و یهود هم در این عقد اتحاد شرکت داشتند و تماما جان و سر بر کف منتظر امر مبارک می باشند ( شیخ محمد تقی النجفی - شیخ نوراله)
///
در درگیری‌های محمدعلی‌شاه با مجلس، در سال‌های 1324تا1327ق/1906تا1909م، انجمن ملی اصفهان بارها حمایت قاطع خود را از مجلس اعلام کرد. انجمن با این هشدار که در صورت حمله به مجلس با اعزام پنجاه‌هزار نفر فدایی از مجلس دفاع می‌کند، شاه را تهدید کرد؛ اما وقتی در 23جمادی‌الاول1326/23ژوئن1908، به فرمان محمدعلی‌شاه مجلس به توپ بسته شد، انجمن اصفهان در مرﺣﻠﮥ عمل هیچ نیرویی برای نجات مجلس اعزام نکرد و نقش تاریخی خود را در هم‌سویی با مشروطه‌خواهی ایفا نکرد. این مسئله باعث شد که در منابع تاریخی مشروطیت، به انجمن ملی اصفهان و مشروطه‌طلبان اصفهان بدبینی‌هایی ایجاد شود. این مقاله به‌منظور واکاوی موضوع براساس منابع اصلی مشروطیت، به‌ویژه روزناﻣﮥ انجمن مقدس ملی اصفهان، به چگونگی ساماندهی نیروهای فدایی مجلس توسط انجمن و علل ناکارآمدی آن در دفاع از مجلس به‌صورت تحلیلی پرداخته است

موارد بیشتر

اشکال یابی پرتال ترنیان

جلسه

اطلاعات مشخصات

حافظه استفاده شده

پرس و جو پایگاه داده