دانشنامه شهرستان خمینی شهر

کوه آتشگاه در جنوب سده در سال 472 ه.ق در زمان حکومت سلجوقی همراه با تصرف قلعه ای در کوه صفه سبب قدرت اسماعیلیان در این منطقه شد که سلجوقیان را به واکنش وادار کرد اما سرانجام محمد بن ملکشاه توانست در سال 485ه.ش اسماعیلیان را از قلعه‌های اطراف اصفهان از جمله قلعه ماربین بیرون براند.
از آتشگاه در متون کهن به نام «دژ ماربین/ مهرین» یاد شده و اشاراتی درباره شهرک باستانی «مهرین» رفته است. یافته شدن سفال‌های گورتان و نام‌های باستانی روستاهای ماربین، گواه بسنده‌ای است بر وجود فرهنگ و تمدنی دیرسال در این بخش.
منابع:
- تاریخ طبرستان/ ابن اسفندیار/ 1389، ص 145
- محاسن اصفهان/ مافروخی