در دهه های اولیه قرن 14 بی توجهای به آثار تاریخی و میراثی در سراسر کشور و اصفهان همانطور که اسناد بیان میکند اعتراض برخی افراد آگاه جامعه را به دنبال داشت ولی تا به خود آمدن مدیران، بسیاری از آثار در اصفهان و اطراف تخریب و به غارت رفتند. در سده هم شرایط به همین نحو بود و صدای عتیقه خران که در کوچه های محلات به دنبال شکار اجناس بودند حتی تا دهه 1340 هم به گوش می رسید. همزمان برخی خانه های تاریخی تخریب شدند که آثار آنها در گوشه و کنار شهر به چشم میخورد. شاید قدیمی ترین توجه به میراث فرهنگی در منطقه به تعمیر و توسعه مسجد جامع خوزان در سال 1078 خورشیدی برگردد. در خصوص همین بنای با ارزش سندی از سال ۱۳۱۳ نشان می دهد که یک اروپایی در محل حاضر و به تحقیق و مطالعه بر روی مسجد می پردازد. یکی دیگر از بناهای تاریخی ماربین منارجنبان بوده است که سندی از تعمیر آن در سال 1317 موجود است. از همین سال سندی نیز راجع به شناسایی ساختمان اماکن عمومی و آثار تاریخی سده و اقداماتی در جهت بهبود وضعیت آنها در مرکز اسناد اصفهان وجود دارد. سند دیگری از سال مذکور نشان می دهد سنگ‌های مقابر قدیمی سده به عنوان میراث کهن مطرح بوده اند. یدر سال 1318 سر و صدای ک‍ش‍ف دو خ‍م‍ره، توسط اه‍ال‍ی اس‍ف‍ری‍ز سبب می شود تا توسط ماموران ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍اتی پ‍ی‍رام‍ون آن صورت بگیرد. در سال 1322 پ‍روف‍س‍وری آم‍ری‍ک‍ای‍ی، جهت تحقیق در ب‍اره ف‍ره‍ن‍گ و ک‍ش‍اورزی منطقه وارد سده می شود و شهرداری همکاریهای لازم را برای انجام مطالعاتش با وی انجام می دهد.
ظاهرا اولین بنایی که از منطقه در فهرست آثار ملی ایران ثبت می شود ایوان گزیها درمجاورت امامزاده سید محمد(ص) است که در سال 1349 اتفاق می افتد. در آن سالها اقدامات اولیه برای احداث دانشگاه صنعتی در زمین های مجاور امامزاده در حال انجام بوده است و ممکن است این ثبت به شکلی به این موضوع مربوط باشد.
افتتاح دفتر میراث فرهنگی در خمینی شهر
با وجود داشتن بناهای تاریخی متعدد که تعداد آنها را کارشناسان بیش از دویست باب ذکر کرده اند شهر از داشتن حتی یک دفتر نمایندگی محروم بود. در غیاب میراث فرهنگی آثار متعددی از جمله قلعه جوی آباد، خانه آقا علی اکبر، حسینیه گاردر و تعدادی از حمام ها و خانه های قدیمی تخریب شد. دفتر نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان با حضور مسوولان استانی و شهرستانی وقت در محل خانه تاریخی مجیر 28 فروردین سال 1390 افتتاح گرديد. در این مراسم هدف از تاسیس این نمایندگی در دومین شهر پر جمعیت استان و با پیشینه تاریخی کهن و با آثار به ثبت رسیده، حفاظت از ميراث فرهنگی شهرستان و حفظ، صنایع دستی اعلام شد.
