دانشنامه شهرستان خمینی شهر

رسول صرامی

خوشاب در واژه نامه همدانی، آلبالو و گیلاس نیم پخته در شکر معنا می دهد. طول و عرض این قلعه حدود 917 متر و دارای 4 برج است. ارتفاع دیوارهای چینه ای حدود 5 متر و پهنای آن 130 سانت می باشد. خشت های به کار رفته در این بنا 20 × 20 سانتی متر است.
این قلعه که تنها دیواره های آن باقی مانده، به مسافت تقریبی دو هکتار در دوران حکومت احمدشاه بنا شده است. قلعه خوشاب در روزگار خود شامل حمام و دکان و چاه آب و اتاق های زیادی بوده و افراد زیادی در آن زندگی می کردند چهار برجک کوچک برای دیده بانی در این قلعه احداث شده بود در هر برج سوراخ هایی جهت دیده بانی قرار دارد که به وسیله این شکاف ها می توان تمام اطراف قلعه را زیر نظر گرفت تا راهزن ها به قلعه حمله نکنند. با انقراض سلسله قاجاریه، (1304 ه. ش) به تدریج مردم این قلعه را ترک کرده و هر کدام برای خود خانه های بنا می کنند.

برج دیده بانی خوشاب:
این برج از بیرون به شکل دایره و از داخل 8 ضلعی بوده و دارای 3 طبقه است. مصالح این بنا آجر خشتی و چوب است. راه پله های مارپیچ برای ورود به هر طبقه در زیر جرز دیوار به طرز استادانه ای تعبیه شده، هر طبقه دارای شومینه و طاقچه و پنجره مجزا می باشد. قطر بنا 3 متر و 15 سانتی متر و ورود ی آن 180 سانتی متر است. آجرهای به کار رفته در این برج 23 × 23 و گاه 19 × 19 می باشد. در قدیم از کنار این برج جاده ای خاکی در امتداد کوه های پلارت کشیده شده بود.