جلسه مؤسسان حزب توده ایران در 7 مهر 1320 در تهران تشكیل شد. از مهر 1320 تا مهر 1325، كمیته‌هاى محلى، ولایتى و ایالتى حزب در بیشتر مناطق كشور از جمله سده تشكیل گردید. در پى سوءقصد به جان محمدرضا شاه پهلوى در 15 بهمن 1327 و انتساب آن به حزب توده ایران، حزب منحل و مأموران حكومت نظامى دفاتر آن را در سراسر ایران تصرف کردند. حزب در سالهای بعد تجدید حیات کرده و تا مدتی بعد از انقلاب هم فعال ماند. این حزب در سده درسال 1321 و با حضور تقی فداکار مسوول جنبش کارگری اصفهان دفتر خود را تاسیس کرد و حسن ناصری سدهی1 ریاست آن را بر عهده گرفت. در دهه 20 حزب توده در سده فعال بود و تجمعها و برنامههایی اجرا میکرد و در عین حال برخوردهایی با مخالفین و احزاب رقیب داشت.
عناوین اسناد:
1- اعتراض و تجمع اعضای حزب توده سده در شهرداری بدلیل تاخیر پرداخت سهمیه قند و شکر.
سال ۱۳۲۲ / مرکز اسناد اصفهان.
2- شکایت عدهای از اهالی سده به ف‍رم‍ان‍داری اصفهان در خصوص ای‍ج‍اد م‍زاح‍م‍ت اعضای حزب توده ب‍رای م‍ردم و رد ات‍ه‍ام از س‍وی حزب.
سال ۱۳۲۲ / ۱۸ برگ / آرشيو ملي ايران.
3- اجتماع افراد حزب توده اصفهان در جلوی شهرداری سده.
سال ۱۳۲5 / ۲ برگ./ مرکز اسناد اصفهان.
4- گزارش هنگ ژاندارمری اصفهان به نخست‌وزیری در خصوص نزاع حزب توده و حزب کشاورزان در قریه سده.
سال ۱۳۲5 / ۱ برگ./ آرشيو ملي ايران.
5- شکایت اهالی سده، از تعدیات افراد واب‍س‍ت‍ه به حزب توده و تجمع آن‍ان در ق‍ه‍وه‌خ‍ان‍ه‌ه‍ا.
سال ۱۳۲5 / ۳ برگ / آرشيو ملي ايران.
6- شکایت اهالی سده، از تعدیات اعضای حزب توده.
سال ۱۳۲5 / ۸ برگ / آرشيو ملي ايران.
7- رسیدگی استانداری استان دهم به عریضه علی ایران‌نژاد مبنی بر شکایت از تعدیات حزب توده در سده و درخواست اعزام بازرس جهت رسیدگی به دادخواست اهالی منطقه مزبور.
سال ۱۳۲5ـ۱۳۲۶ / ۲ برگ./ آرشيو ملي ايران.
8- گزارش رئ‍ی‍س پ‍اس‍گ‍اه سده از درگیری اعضای حزب توده و حزب کشاورزی.
سال ۱۳۲5 / ۲ ص / مرکز اسناد اصفهان.
9- گزارش اختلافات بین کشاورزان و حزب توده ایران در اصفهان.
سال ۱۳۲5 / ۲ برگ / آرشيو ملي ايران.
10- گزارش درگیری بین اعضای حزب دمکرات سده با اعضای حزب توده در محله ورنوسفادران.
سال ۱۳۲5 / ۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
11- گزارش رئ‍ی‍س پ‍اس‍گ‍اه سده از درگیری اعضای حزب توده و حزب کشاورزی.
سال ۱۳۲۵ / ۲ ص / آرشيو ملي ايران.
12- اعلام انحلال حزب توده در مطبوعات.
سال ۱۳۲7 / ۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
13- صورتجلسه هیئت وزیران در باره انحلال حزب توده ایران سال ۱۳۲7 / ۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
14- دستور جلب افراد متهم به عضویت در حزب توده در منطقه سده.
سال ۱۳۲۷ / ۲ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
15- فعالیت حزب توده و بعضی از اشخاص در بین رعایای ماربین و سده.
سال ۱۳۲۹ / ۱۳۳۰ / مرکز اسناد اصفهان.
16- گزارشی در خصوص رفتن عدهای از اعضای حزب توده از اصفهان به سده به بهانه عزاداری روز عاشورا.
سال ۱۳۳۰ / ۲ ص./ مرکز اسناد اصفهان.
...................
1- حاج حسن ناصری سدهی متوفی سال 1356 فرزند حاج عبدالغفار سدهی، کارگزار در تشکیلات ظلالسلطان، استاد مقنی و کارشناس املاک و زمینهای کشاورزی، رهبر حزب توده در سده، مدفون در آرامگاه تاریخی ورنوسفادران.
منبع: کتاب زبان اسناد، محمدعلی شاهین، گروه 31