اصطلاح نهضت ملی‌شدن نفت در دوره اوج‌گیری مبارزات مردم برای ملی کردن صنعت نفت ایران به رهبری دکتر مصدق و آیت ‏الله کاشانی به کار می‏رفت. گرچه سابقه این مبارزات به مجلس شانزده و حتی زودتر می‏رسید ولی دوره تاریخی ملی‌شدن صنعت نفت ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ با تصویب قانون ملی شدن نفت به اوج رسید و با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ پایان گرفت. اما همچنان طرفداران این نهضت تحت عناوین مختلف مثل جبهه ملی و نهضت آزادی به حیات سیاسی خود ادامه دادند. در آبادی های ماربین و سده نیز طرفداران این نهضت فعال بودند. مطالب آورده شده بر روشن شدن نسبی اوضاع آن دوران در سده با استفاده از اسناد و برخی نقل قول‏ ها متمرکز می‏باشد.