پیشینه

در كتاب محاسن اصفهان از مفضل بن سعد بن حسين مافروخی که خود اصالتی هرستانی دارد، ديه هرستان را از رستای ماربين ذکر کرده و افزوده است: «جی خراب بود به نوبت دولت فيروز بن يزدجرد و صورت آن بود كه فيروز ساسانی ( فوت 472 م) فرمان فرستاده بود به آذر شاپوران، پسر آذرمانان پهلوان از ديه هرستان از روستای ماربين جد مافروخ بن بختيار كه جد صاحب رساله محاسن بوده است به اتمام باروی مدينه جی و اين حال پيش از اسلام بود به صد و هفتاد سال». مافروخی اصفهانی، مفضل بن سعد، محاسن اصفهان، ترجمه حسین بن محمد آوی، اصفهان، مرکز اصفهان شناسی، 1385، ص39.
با این سند می توان گفت این منطقه از آبادی های کهن ماربین بوده و نقش مهمی در تاریخ منطقه داشته است. نام هرستان در طومار شیخ بهایی آمده و دارای قنات و مادی خاص خود بوده است.
رزم آرا در دهه 1320در مورد هرستان می نویسد:«دهی است از دهستان ماربین اصفهان که در 3 هزار گزی باختر سده و در کنار راه شوسه قرار دارد. جایی است جلگه و معتدل و دارای 1431 تن سکنه. از زاینده رود مشروب میشود و محصول عمده اش غله، پنبه، صیفی، میوه، تنباکو و کار مردم زراعت است. زنان کرباس بافی می کنند. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10)
پیش از احداث مسیر سده به آتشگاه و اصفهان مسیر دسترسی آبادی های کرتمان، قلعه امیریه و آدریان به اصفهان از هرستان به گورتان بوده است. پس از تشکیل شهرستان خمینی شهر و توسعه مرکز آن هرستان در دهه 1370 به خمینی شهر پیوست و یکی از محلات آن محسوب شد.

موقعیت جغرافیایی
هرستان در شرق جاده امیر کبیر حدودا مقابل آدریان واقع است و در حوزه شهرداری ناحیه یک قرار گرفته است. هرستان ازشمال به محلات اندوان و از شرق به گورتان و جنوب شرقی به قلعه فروشان و جنوب به درچه و از غرب به بلوار امیرکبیر و آدریان و کرتمان محدود می شود.

ریشه نام هرستان
در مورد وجه تسمیه نام هرستان چند نظر وجود دارد :
1-چون (اَ) در پهلوی با (ه) يك علامت دارد بنابراين (هر) تغيير يافته (اُر) به معنای آب است و هرستان مجموعاً به معنی مكان و جايگاه آب است.
2- با توجه به وجود معبدی برای مهر بر فراز كوه آتشگاه، وجه تسميه اين ناحيه با آيين مهرپرستی ارتباط دارد و از هور به معنی خورشيد گرفته شده و به معنی جایگاه هور و سرزمین خورشید است. 

نقل از کتاب نام ها و نشانه ها، محمدعلی شاهین