نویسنده : محمد علی شاهین
روحیه عدالت خواهی و ظلم ستیزی اهالی ماربین و سده سبب شده که از دیرباز هر کجا مردم ایران علیه ظلم و ستم به پا خواسته اند و یا مقابل متجاوزان خارجی صف کشیده اند، مردم این دیار هم حضور داشته باشند.
مقاومت مقابل حمله افاغنه، مبارزات دوران مشروطیت، مبارزه علیه رژیم ستم شاهی و دفاع مقدس شاهد این مدعا می باشد.
در زمان استکبار و دیکتاتوری ناصرالدین شاه و شکل گیری تدریجی مبارزات علیه حکومت خودکامه که در نهایت به مشروطه انجامید نیز حضور مردم سده در تاریخ مبارزات مشروطیت ثبت شده است که به نمونه هایی از آن اشاره می شود.
مبارزات و فعالیت های عبدالخالق سده ای
عبد الخالق از معترضان حکام ناصرالدین شاه در اصفهان و ستم دیده از آن ها بود. وی در تهران به جلسات مبارزان پیوست و همراه مبارزانی چون ملک المتکلمین، سید جمال واعظ اصفهانی، علی اکبر دهخدا، ذکاء الملک، میرزا یحیی دولت آبادی، سردار اسعد بختیاری، مجمع آزادیخواهان وکمیته انقلاب را تشکیل دادند که از گروه های موثر و اصلی در مبارزات مشروطه خواهی به شمار می آیند.
اعلام حمایت از مشروطیت
گروهی از مردم سده در تاریخ 23 جمادی الاول 1325 ه. ق در خیابانهای اصفهان راهپیمایی و به سوی میدان نقش جهان اصفهان رفته و حمایت خود را از مشروطه خواهان اعلام کردند.
فوج سدهی به کمک عبدالخالق می رود
سده ای ها "فوج (لشکر) سدهی" را تشکیل داده و به باغ شاه در تهران می روند و همراه دیگر مبارزان از سراسر کشور از نهضت مشروطه خواهی حمایت می کنند و علیه محمد علی شاه و قزاق های روسی به مبارزه می پردازند و عبدالخالق را که در بند آن هاست، آزاد می کنند.
در تاریخ آمده است که فوج سده ای ها تفنگ به دوش، فشنگ حمایل کرده، شش لول به کمر بسته با شمشیرهای کشیده و کفن به گردن و صداهای بلند شعار میدادند :
ما بنده خداییم/ مشروطه را می خواهیم
منابع:
کتاب "قیام کلنل محمد تقی خان پسیان در خراسان"/علی آذری
مقاله "نقش سده در انقلاب مشروطه"/اکبر آذربایجانی/ دوهفته نامه صبح سده شماره دهم
کتاب "سده در گذر زمان"/ رسول صرامی
