توسعه و پیشرفت هر منطقه ای به تاسیس ادارات مختلف، موسسات علمی و مالی دولتی و خصوصی، شرکتها و حتی سازمان های مردم نهاد در آن منطقه بستگی دارد. روند تاسیس ادارات و نهادها از سده به خمینی شهر عبارتند از:
امنیه و ژاندارمری
در منطقه ماربین ایستگاه و یا پایگاه مستقلی برای ژاندرمری حداقل تا اواسط دهه 1310 وجود نداشت اما گزارشاتی از فعالیت امنیه ها و ژاندارمها در این منطقه از سال 1294 در بین اسناد وجود دارد. پاسگاه ژاندارمری در اماکن مختلفی مانند درب محکمه، خیابان و محله ورنوسفادران مکانهایی را اجاره و مرتب جابجا میشد. ژاندرمری در سال 1353 در روستاهای بخش همایونشهر هم مستقر شد و همزمان با احداث دانشگاه صنعتی ساختمانی مقابل آن برایش ساخته شد.
..........
اداره مالیه
اداره دارایی در سده از اولین اداراتی بود که در حوالی سال 1300 در این منطقه تشکیل شد.
...........
اداره معارف
نمایندگی اداره معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه که عمده کار آن تاسیس و نظارت بر مدارس بود در دهه اول 1300 در درمحکمه دایر شد.
..............
بلدیه سده
در اول سال 1310 حکم تاسیس بلدیه سده توسط حکمران اصفهان صادر شد. در آبان 1310 انتخابات اعضای انجمن بلدیه برگزار شد. در دی 1310 میرزا علیمحمد خان ملک برای ریاست بلدیه سده از طرف حکومت اصفهان به وزارت داخله پیشنهاد داده شد. و در فروردین 1311 وی در محل ماموریت خود در سده حاضر و درب های بلدیه سده بر روی مردم گشوده شد. محل استقرار بلدیه در ساختمانی بود که برای بیمارستان ساخته شده بود.
...............
اداره صحیه
صحیه سده در سال 1311 در درمحکمه گشایش یافت. اداره مدتی بعد از تاسیس به اداره بهداری تغییر نام داد و پس از ساخته شدن بیمارستان سده یکی دو اطاق از بیمارستان مذکور را اجاره و در آن مستقر شد
........
پست
این داره در حدود سال 1313 در درمحکمه شروع به فعالیت کرد.
..........
خط اتوبوس سده
مجوز اتوبوس‌های راه سده به اصفهان.در سال ۱۳۱۸ صادر و برای آنها ایستگاه تعیین گردید. این اتوبوس ها از نوع دماغهدار و دارای صندلی هایی همانند نیمکت بودند از سال 1323 اتومبیل سواری هم وارد چرخه مسافرکشی سده به اصفهان گردید،
...........
ورزش
تا زمان توسعه مدارس در سده و افتتاح ورزشگاه بزرگ شهر رایجترین ورزش در سده در بین مردم ورزش پهلوانی و باستانی بود. در سال 1308 یک زورخانه رسمی در سرپل محله فروشان، وجود داشت که آنرا فردی به نام سید ابراهیم هاشمیان فروشانی اداره میکرد. پس از تاسیس دبستان در سده اولین بار در سال 1314 برای ورزش آنها در خواست مکان شد.
اولین بار در سال در سال 1319 ورزش در سده بودجه دار شد، این بودجه از محل وصول عوارض شهرداری پرداخت میشد. در سال 1323 انجمن تربیت بدنی سده تشکیل شد
.........
مریضخانه:
اولین اقدامات برای ساخت مریضخانه سده در حدود سال 1307 شروع شد و در نهایت در اوایل دهه 1320 شروع به فعالیت کرد.
.........
بخشداری
سندی از سال 1325 نشان میدهد حزب دموکرات ایران در سده در خواست تبدیل شدن، سده به بخش را مطرح کرده است. در 19 بهمن 1326 هیئت وزیران تبدیل دهستان ماربین اصفهان به بخش با مرکزیت قصبه سده و با نام بخش ماربین را تصویب نمود. مدتی بعد بخشداری ماربین در دو اتاق از شهرداری سده کار خود را شروع کرد.
................
برق
در اردیبهشت 1313 در حضور حکمران اصفهان موضوع خرید کارخانه کوچک برق برای سده بررسی شد ولی ظاهرا عملیاتی نگردید و سالها پس از آن همچنان کوچههای شهر با چراغهای مرکبی روشن میگردید تا به همت عدهای از اهالی در شهریور 1326 شرکت سهامی ریسندگی و برق سده با سرمایه دو میلیون ریال در دو هزار سهم صد تومانی تشکیل شد. این شرکت، کارخانه برق سده را در خیابان در حال تکمیل ورنوسفادران(مکان فعلی مخابرات امام شمالی) دایر کرد.
....
انجمنهای خیریه
از سوی حکومت اصفهان تشکیل انجمنهای خیریه ج‍ه‍ت م‍س‍اع‍دت با بینوایان در اصفهان در سال 1321 پیشنهاد و پیگیری شد. رد پای تشکیل کمسیون بینوایان را در همین دهه میتوان یافت که در برخی نواحی از جمله سده تشکیل گردید تا مشکلات معیشتی و شغلی را چاره اندیشی کند. کمسیون مذکور، خیریه ای نیمه دولتی و نیمه مردمی بود
...........
بانک ها و موسسات مالی
کسبه سده در سال 1320 درخواست تاسیس شعبه بانک ملی را به مسوولان استانی تقدیم کردند ولی شعبه بانک ملی در این شهر در سال 1338 در مغازه ای استیجاری در خیابان ورنوسفادران دایر شد. سالها بعد بانک ملی مقابل دبیرستان عماد ساخته شد. بانک سپه در سال 1346 در دوشنبه بازار، طبقه فوقانی مغازه های حاج رمضان صرامی مقابل مسجد جامع فروشان دایر گردید.
.........
دادگاه و شهربانی در اواخر دهه 1330 در همایونشهر دایر شدند.
ا........
نماینده مستقل
اولین انتخابات مستقل حوزه ماربین در تابستان سال 1339 انجام گرفت و حسن اوحدی به عنوان نماینده ماربین انتخاب شد ولی چند ماهی بعد مجلس به دستور محمدرضا شاه منحل گردید.
.........
جمعیت شیر و خورشید سرخ، زایشگاه ساعی
این جمعیت در همایونشهر با حمایت معتمدین وقت با مدیر عاملی دکتر حاج آقا در اوایل دهه 1340 در منزلی واقع در خیابان ورنوسفادران(امام شمالی) مقابل مخابرات فعلی دایر شد. این نهاد در همایونشهر پس از شکل گیری، تاسیس زایشگاه را پیگیری کرد تا فردی به نام محمدحسین ساعی وارد عمل شد و آنرا در همین دهه بنا کرد
............
کتابخانه عمومی
در ۲۹ دیماه ۱۳۴۴ قانون تأسیس كتابخانه های عمومی در سطح شهرهای كشور به تصویب مجلس وقت رسید. بر اساس ماده یك قانون مزبور شهرداریها مكلف گردیدند سالیانه به میزان یک و نیم درصد از درآمد خود را به تأسیس و اداره كتابخانه های عمومی و خرید كتاب اختصاص دهند. همزمان با تصویب قانون مذکور، کتابخانه عمومی همایونشهر در زمینی در سمت شرقی شهرداری منطقه 2 فعلی ساخته شد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همایونشهر در سال 1346 در سمت غربی همین شهرداری بود.
.........
آب و فاضلاب
پیش از لوله کشی آب و سپس فاضلاب، مردم همایونشهر و آبادیهای اطراف با سختی ها و مشکلات متعددی در دسترسی به آب و دفع فاضلاب روبرو بودند، تا اینکه در دهه 1340 آب لوله کشی به شهر رسید.
....
مخابرات
اولین سر نخها از احتمال نواخته شدن زنگ تلفن در سده به سال 1313 بر میگردد. در سال 1351 دو خط تلفن به همایونشهر وارد و در یک مکان استیجاری در خیابان امام شمالی فعلی نزدیک میدان مرکزی شروع به کار کرد. اولین مرکز مخابرات در سال 1355 با 1500 خط تلفن چهار شماره ای شروع به کار کرد.
.....
دانشگاه صنعتی
از سال 1346 آماده سازی و يکپارچه سازی اراضی برای تاسيس اين دانشگاه، آغاز و از سال 1348 طرح درختکاری محوطه های دانشگاه توسط واحد فضای سبز آن شروع گرديد. کلنگ شروع این مرحله از کار در سال 1348 بر زمین زده شد.
فعاليت های ساختمانی و عمرانی در اردیبهشت 1352 آغاز شد. سال 1356 اولین بار دانشگاه اقدام به پذیرش دانشجو کرد.
.........
صندوقهای قرض الحسنه
در محلات مختلف همایونشهر و بعضی روستاهای اطراف این صندوقها از اوایل دهه 1350 تشکیل و شروع به فعالیت کردند.
قرض الحسنه های علی بن الحسین (ع) خوزان، حضرت مهدی(عج) فروشان در دوشنبه بازار، حضرت حجت(عج) اندان، سیدالشهدای ورنوسفادران در چهارشنبه بازار، حضرت سجاد(ع) گاردر و مهدی موعود(عج) آدریان از اولین قرضالحسنه های شهر بودند.
........
نهادهای انقلابی
کمیته انقلاب اسلامی در 24 بهمن 1357 در پاساژ قائم واقع در ابتدای خیابان امام شمالی تشکیل شد.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و جهادسازندگی در سال 1358 و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روز 29 مرداد 1358 در حضور نمایندگان سپاه اصفهان شکل گرفت
.....
ادارات جدید
اداره گاز در سال 1360 در خیابان شهید بهشتی در یک اطاقک پیش ساخته دایر شد.
اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي در خرداد 1373 و اداره محیط زیست شهرستان خمینی شهر فعالیت خود را در تاریخ 25 دی 1389 شروع کرد.
دفتر نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان با حضور مسوولان استانی و شهرستانی وقت در محل خانه تاریخی مجیر 28 فروردین سال 1390 افتتاح گرديد.
اطلاعات تکمیلی در خصوص تاریخچه ادارات و نهادهای شهرستان در بخش ادارات در دسترس است.
