پبشینه
در تاریخ 21 بهمن 1306 قانون ثبت عمومی املاک در 9 ماده تصویب شد که در آن ثبت کلیه اموال غیرمنقول را الزامی نمود. اداره ثبت اضفهان در اردیبهشت 1307 شروع به کار کرد. از اول آبان 1309 ثبت عمومی املاک و اسناد اصفهان در ناحیه یک شروع شد. سابقه تقاضای اهالی سده برای دایر کردن شعبه اداره ثبت در شهر خود به سال ۱۳۲۷ می رسد که اسناد نشان از رد تقاضای آنها دارد. نهایتا اداره ثبت اسناد و املاک در همایونشهر در سال 1344 در محله لادره افتتاح گردید. آقایان نجمی و نیلفروشان از کارکنان و روسای اولیه این اداره در همایونشهر بودند. پیش از افتتاح اداره در شهر، سید علیاکبر نوربخش و مرحوم اشرفی امور ثبتی اهالی را در اداره ثبت اسناد اصفهان که در دروازه دولت واقع بود، انجام میدادند.
م:
آرشيو ملي ايران، شناسه سند: ۳۱۰/۲۸۸۶۸
پایگاه اطلاع رسانی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
دفاتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق
محضرها نهادهایی حقوقی و دینی بودند که پیش از مشروطیت و تا اندکی پس از آن به تنظیم روابط حقوقی عامه مردم می‌پرداختند. در سالهای 1302 و 1306 قوانینی به تصویب مجلس شورای ملی رسید که به سبب آنها دفاتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق در نقاط مختلف کشور دایر شدند. در آبادیهای ماربین در پی تقاضاهای اهالی در سال 1312 دفتر ازدواج و طلاق در قریه رنان ماربین. توسط میرزا ابراهیم فیض از اهالی اندان دایر شد. در سال 1313 چندین دفتر در فروشان، ورنوسفادران، درچه، کارلادان،رزان هم چندین دفتر دایر گردید
کانون سردفتران کشور در سال 1317 رسمیت یافت.
عناوین اسناد ثبت و دفاتر اسناد
1- شروع به کار ثبت اصفهان در اردیبهشت 1307.
فروردین 1308 / روزنامه اخگر شماره .98.
2- اعلان ثبت عمومی املاک و اسناد اصفهان ناحیه یک از اول آبان 1309.
مرداد 1309 / روزنامه اخگر شماره .405.
3- افتتاح رسمی دفاتر اسناد رسمی 1 و 2 اصفهان. نمره یک توسط علمالهدی حاکم شرع اصفهان در خیابان سرلت و نمره دو توسط آقای ملاذالاسلام جنب چهارسوق علیقلیآقا.
اردیبهشت 1310 / روزنامه اخگر / شماره 570.
4- شروع نقشه برداری از املاک خارج اصفهان توسط اداره ثبت از قریه رهنان.
مرداد 1310 / روزنامه اخگر / شماره 625.
5- عرایض مختلف از شهرهای اصفهان، برخوار، ماربین، خراسان، همدان و شهرکرد مبنی‌بر صدور مجوز افتتاح دفاتر اسناد و ازدواج و طلاق در آن شهرها.
سال ۱۳۱۱ / ۱۳ برگ / آرشيو ملي ايران
6- اجبار به ثبت ازدواج و طلاق در دفاتر رسمی از 15 شهریور
مرداد 1311 / روزنامه اخگر / شماره 785.
7- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق در قریه رنان ماربین. توسط میرزا ابراهیم فیض.
بهمن 1312 / روزنامه اخگر شماره 915.
8- عریضه سیدمحمد برکات دیباجی(صاحب دفتر ازدواج شماره ۳۹ و دفتر طلاق شماره ۳۲ ماربین) به دربار پهلوی و درخواست صدور مجوز دفتر اسناد رسمی در ماربین اصفهان.
سال ۱۳۱3 / ۳ برگ / آرشيو ملي ايران.
9- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق بلوک ماربین در قریه ورنوسفادران توسط میرزا علیمحمد میردامادیان معروف به صدرالشریعه و آقا صدر.
فروردین 1313 / روزنامه اخگر شماره 933.
10- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق درچه توسط سید ابوالمعالی درچهزاده.
فروردین 1313 / روزنامه اخگر شماره 932.
11- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق بلوک ماربین در قریه فروشان توسط سید محمد برکات دیباجی.
اردیبهشت 1313 / روزنامه اخگر شماره 942.
12- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق بلوک ماربین در قریه کارلادان توسط سید جمال عالم کارلادانی.
مرداد 1313 / روزنامه اخگر شماره 961.
13- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق بلوک ماربین در قریه زران توسط میرزا محمد روضاتی.
شهریور 1313 / روزنامه اخگر شماره 972.
14- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق بلوک ماربین در قریه رنان توسط محمد صادق عاملی رنانی.
مهر 1313 / روزنامه اخگر شماره 977.
15- تاسیسس دفتر ازدواج و طلاق قریه ورنوسفادران توسط سید حسن قریشی ورنوسفادرانی.
خرداد 1314 / روزنامه اخگر شماره 1047.
16- تاسیسس دفتر اسناد رسمی در خیابان شاهپور اصفهان با شماره 15 نوسط حاج آقا سدهی.
خرداد 1314 / روزنامه اخگر شماره 1042.
17- تاسیسس دفتر اسناد رسمی در فروشان به سردفتری میرسید محمد برکات دیباجی.
تیر 1314/ روزنامه اخگر شماره1052.
18- کفالت دفتر ازدواج و طلاق و معاملات محدوده سده قریه ورنوسفادران توسط میرزا ابراهیم فیض(دفتر 13).
بهمن 1315 / روزنامه اخگر شماره 1212.
19- تاسیسس دفتر اسناد توسط ابوالحسن سیادت( دفتر 36)
خرداد 1317 / سابقه اسناد معاملات
20- جوابیه به درخواست اهالی خوزان سده در خصوص تاسیس دفتر اسناد رسمی.
سال ۱۳۲۲ / ۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
21- ابلاغ رسمیت دفتر ثبت ازدواج آقای جلال علوی سدهی در دهکده‌های زمان و اندوان ماربین توسط وزیر دادگستری.
22- پذیرش استعفای ابراهیم فیض سر دفتر اسناد رسمی شماره ۴۶ سده توسط وزیر دادگستری.
21 بهمن 1326.
23- حکم سردفتری حیدر شریفیان برای دفتر اسناد
رسمی شماره ۴۶ سده توسط وزیر دادگستری.
21 بهمن 1326.
24- دایر شدن اداره ثبت اسناد در همایونشهر.
سال 1344 / کتاب هزارسال خمینیشهر / ص 59.
25- پاسخ استعلام دفتر اسناد رسمی توسط اداره اصلاحات ارضی.
فرودین 1349.
م:
شاهین، محمدعلی، زبان اسناد، جلد اول، گفتمان اندیشه 1400
