تاریخچه سینما و تاتر در منطقه
در سال ۱۲۷۹ ه.ش سينما به ايران و دربار قاجار آمد . قدیمی ترین سخنی که از سینما در سده مطرح شده در نوشته های نامی است که چنین نوشته( در قهوه خانه درمحکمه نشسته ام . همه چشمشان به غریبه ایست که برای ساختن مدرسه و سینما و هتل به سده آمده است) که ظاهرابه اوایل قرن جاری مربوط می شود که قرار بوده سینمایی در شهر ساخته شود .
بر اساس یکی از اسناد موجود، کنسولگری انگلیس در سال 1322 اقدام به نمایش فیلمی در سده کرد. به طور کلی در دهه های 1320و 1330 در سده نمایش فیلم در مدارس توسط خودروهای جیپ که دستگاه پخش فیلم داشتند بر روی پرده سفیدی که روی دیوار نصب میکردند و در مدارس صورت می گرفت. این فیلم ها بیشتر جنبه آموزش بهداشت و کشاورزی داشت.
شهر فرنگی ها از دهه 20 در سده در کوچه ها می چرخیدند تا با وسایل ابتدایی تصاویری را به مشتریان خود نمایش بدهند. نمایش های رو حوضی غیر حرفه ای گاه در مراسم عروسی ها توسط افراد محلی اجرا می شد. پس از پیروزی انقلاب، نمایش فیلم های انقلابی توسط واحد تبلیغات سپاه در مساجد، حسینیه ها و کانونها رواج یافت. کلنگ سینما فرهنگ خمینی شهر در سال 1368 به زمین زده شد و در سال 1384 افتتاح و از سال 1385 آغاز به کار رسمی نمود. در همین سالها انجمن سینمای جوان در شهر به همت تعدادی راه اندازی شد و ناصر صفار از کارگردانان فعلی حدود سه سال مدیریت آنرا به عهده گرفت. در دهه های اخیر سینماگران متعددی از شهرستان درعرصه هنرکشور و جهان ظاهر شده اند. اصغر فرهادی ، محسن امیریوسفی ،برادران صفار، اسماعیلی و اسماعیل حاج حیدری از جمله آنها می باشد. امیریوسفی و فرهادی توانسته اند جوایز متعدد جهانی را از آن خود کنند و فرهادی به اسکار دست یافت.
تاریخچه موسیقی در منطقه
در تذكره نصرآبادی اسامی تعدادی از اهالی موسیقی دوران صفوی از جمله مولانا عبدالحق ورنوسفادرانی (متوفي 1063 ه.ق) نام برد ه شده است. از آن زمان تا عصر معاصر اطلاع چندانی از موسیقی خمینی شهر در دست نیست .
محمد تقی سعیدی شاگرد خميني شهری استادان موسيقی تاج و كسايی ومتولد 1331شمسی در محله ولاشان درچه که از تعزیه خوانی شروع کرد و استاد آواز سبک اصفهان می باشد نام آشنای هنر موسیقی شهر در این دوران است.
در دهه 70 افرادی از خميني شهر با فراگرفتن اين هنر نزد اساتيد به عر صه موسیقی وارد شدند. كساني مثل حسنعلی شيرازی كه شاگرد استادان رجبی و فرهنگ فر در تنبك بود، فرامرز كلانتری كه نزد استاد كيوان ساكت، نواختن تار را آموخت، حيدر كاظم پور كه شاگرد استاد كسايی بود و در محضر اين استاد پرآوازه، نی نوازی را به كمال رساند .
احمد رضاخواه فوق ليسانس نوازندگي موسيقي ايراني از دانشگاه هنر تهران و شاگرد كامگار و از اعضا ی ثابت گروه بين المللی موسيقی "سپهر" از جمله آنها هستند. از دهه 70 به بعد افرادی چون قنبری در سنتور، برادران دباغی در كمانچه، تنبك و دف و تار، عباس اعتصامی با تحصيلات آكادميك در خوانندگي، سروانی در شيپور، عموتقی در نی وارد عرصه موسیقی شهر شدند. در دهه 80 هم صفار در ويولون و همتيان در عرصه تدریس موسیقی مطرح گردیدند.
تاریخچه عکاسی از سده تا رواج عکاسی در همایونشهر
از شخصی به نام حیدر امینی علو یجه به عنوان اولین عکاسی حرفه ای در سده نام برده شده است. وی در اوایل دهه 30 به صورت سیار با دوربین بسیار بزرگ قدیمی که عملیات ظهور و چاپ در داخل دوربین انجام می شد،در نزدیکی مراکز اداری و انتظامی شهر در کنار پیاده رو ها پرده ای به دیوار می آویخت و از مشتریان خود عکس می گرفت.
امینی پس از مدتی مغازه ای اجاره نمود تا دستگاه عکاسی خود را در آنجا نگهداری کند. از انجا که در آن دوران برق در سده هنوز توسعه نیافته بود از نور خورشید و فضای باز برای عکاسی بهره برده می شد.
حسینعلی کریمیان از پیشکسوتان عکاسی شهر بوده و از اولین کسانی است که عکاسی را به عنوان شغل انتخاب نموده و برای یادگیری و آموزش و کسب تجربه چند سالی را نزد اساتید این هنر سپری نمود. آقایان نورالله کریمیان و غلامحسین لطفی از دیگر پیشکسوتان این حرفه بودند
در سالهای بعد چند نفر از اهالی این شهر دوربین به دست گرفته و بعنوان عکاسان سیار در اماکن تاریخی اصفهان مانند میدان نقش جهان ، چهلستون ، سی و سه پل ، منارجنبان از گردشگران و جهانگردان عکس فوری می گرفتند. آقایان احمد حاجی هاشمی ، غلامرضا زمانی و مرحوم حسین نعمتی از جمله آنها هستند. اولين زن عكاس حرفه ای در همایون شهر همسر یکی از عکاسان شهر خانم محترم مجيدی است. وی به دلیل اینکه قبل از انقلاب برای کارهای اداری نیاز به گرفتن عکس بی حجاب بود پا به این عرصه گذاشت.
اولین عکاسخانه شهر در سال 1337 به نام عکاسخانه زیبا در خیابان امام جنوبی، شترگلوبه توسط نورالله کریمیان دایر شد. در سال 1340 عکاسی جهان توسط غلامحسین لطفی تاسیس گردید .
پس از تعطیل شدن عکاسی زیبا درسال 1340 عکاسی همایون توسط نورالله کریمیان و حسینعلی کریمیان در ابتدای خیابان ولی عصر فعلی جنب حمام دیباجی افتتاح شد. مدتی بعد عکاسخانه همایون نیز تعطیل گردید. در همان سالها یک عکاسی نیز مقابل دبیرستان عماد برای مدتی دایر شد.
در سال 1347 عکاسخانه نوربخش توسط نورالله کریمیان تاسیس شد . در سالهای بعد در گوشه و کنار شهر عکاسی های دیگری تاسیس گردید.
البته بایستی توجه کرد از ساکنان سده عکس هایی وجود دارد که حتی تاریخ آن به اواخر دوران قاجار می رسد.
منبع:
پایگاه مجازی اتحاديه عكاسان و فيلمبرداران خميني شهر، eafkh.pardis-cms.ir
