تاریخ: ۲۰ آذر ۱۳۹۵
فیلم کوتاه «شکستنی است» هفتمین اثر مهدی آقاجانی‌ست. او دانش‌آموخته کارگردانی انیمیشن‌ست و تاکنون در مسیر فیلمسازی‌اش ساخت فیلم کوتاه وانیمیشن را توامان با هم پیش برده و ساخت چهار انیمیشن، سه فیلم کوتاه و یک سریال نتیجه یک دهه فعالیت‌اش در عرصه فیلمسازی‌ست. «شکستنی است» که جایزه بهترین کارگردانی فیلم تجربه‌گرا را در سی‌ویکمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران از آن خود کرد، یکی از چهار فیلم هجدهمین پاتوق فیلم کوتاه است که دوشنبه ۲۲ آذر در سالن شماره ۳ پردیس سینمایی چارسو به نمایش در آمد. گفت‌وگوی زیر به بهانه فاز جدید سینما آینده با مهدی آقاجانی صورت گرفت و او به نکات مهمی چون فیلم ساختن به مثابه لذت بردن از زندگی، عرضه فیلم‌های پاتوق در فروشگاههای فرهنگی، فیلم کوتاه به عنوان یک هویت مستقل از فیلم بلند و اختصاص روزهای بیشتر به پاتوق سخن گفت.
چه مشکلاتی برای فیلمساز کوتاه وجود دارد و شما این مسیر را چگونه طی کردید و سختی‌ها را پشت سر گذاشتید؟
کار زیاد، سختی‌ها و مشکلات مالی، فراز و نشیب‌های فراوان و مهمتر از همه بی‌توجهی‌هایی که در ابتدای کار می‌شود. همه این‌ها نه به این امید که می‌خواهی فیلمساز شوی، بلکه به هدف لذت بردن از زندگیت به بهترین روشی که توانایی آن را داری، که بعد از گذشت زمان چیزی جز لذت و شیرینی از آن در ذهن باقی نمی‌ماند.
با توجه به اینکه ممکن است شهره شدن فیلمساز کوتاه زمان‌بر باشد، بهترین روش انگیزهسازی در افرادی که در این حوزه کار می‌کنند را چه می‌دانید؟ لزوما به این اعتقاد دارید هر کسی که در عرصه سینما کار می‌کند باید شناخته شود؟ به طور کل شما در فیلمسازی چه مسیری را برای خود انتخاب کرده‌اید؟
این مسئله به عدم جدیت فیلم کوتاه نزد مسئولان و به تبع آن مخاطبان برمی‌گردد. وگرنه فیلمساز نیازی برای ورود به سینمای بلند نمی‌بیند. برای فیلمساز دیده شدن فیلمی که ساخته و احساس می‌کند با آن دریچه و نگاهی جدید را به هزاران نگاه دیگر اضافه کرده، تنها خواسته‌ای‌ست که دنبال می‌کند. برای من هم تنها دیده شدن اثرم اهمیت دارد. من قانون و برنامه خاصی را برای خود تعریف نکرده‌ام. اگر ایده و داستانی که ملکه ذهنم شد در قالب فیلم کوتاه امکان‌پذیر بود آن را کوتاه می‌سازم ولی اگر برای تعریف آن به زمان بیشتری نیاز داشتم قالب فیلم بلند را برای بیان دغدغه‌ام انتخاب می‌کنم.
از آن‌جا که بخش عمده‌ای از هنر ذاتی است برای قوام بخشیدن به این استعداد چه کردید؟
خود را با کسی مقایسه نمی‌کنم. سعی‌ام حفظ دنیای ذهنی و روایتی خودم است. اصلاح مسیری که در گذشته رفته‌ام و نهایتا ارائه اثری بهتر و جذاب‌تر برای من از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راه باید بهترین ابزار را برای کار خود انتخاب کنی و خودت باشی.
راه‌اندازی پاتوق «سینما آینده» را برای انگیزهسازی در فیلمسازان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با استقبالی که طی این مدت از این اتفاق شده است می‌توان به پاتوق فیلم کوتاه به عنوان پایگاهی محکم برای نمایش و گردهم آمدن فیلمسازان امیدوار بود. البته نباید تنها در حد برگزاری دو ساعت در هفته خلاصه شود. بدون تقویت و گسترش، این اتفاق تنها در حد جرقه‌ای باقی می‌ماند. برای نتیجه گرفتن درست از این اتفاق باید به دنبال هدفی مانند در نظر گرفتن سالنی تمام وقت، مخصوص نمایش فیلم کوتاه بود.
فراهم آمدن چه بسترهایی را در روند پاتوق برای رشد و شناخته شدن فیلم کوتاه نه به عنوان یک اثر هنری صرف بلکه به عنوان یک مدیا موثر می‌دانید؟
مطمئنا تبلیغات و آشنایی مخاطبان بسیار موثر خواهد بود. به اعتقاد من انجمن سینمای جوانان ایران، می‌تواند در ادامه راه‌اندازی پاتوق فیلم کوتاه فیلم‌های پاتوق را به صورت دی‌وی‌دی جمع‌آوری و پکیج‌ها را در فروشگاههای فرهنگی عرضه کند. مطمئنا وجود مجموعه فیلم کوتاه در فروشگاههای محصولات فرهنگی اتفاقی جالب و هیجان‌انگیز است.
اساسا برگزاری پاتوق را تا به امروز چگونه ارزیابی می‌کنید و پیشنهاد و انتقادتان در بهبود روند این محفل چیست؟
به اعتقاد من زمان این پاتوق و تعداد روزهای آن باید افزایش پیدا کند. همچنین ادامه این جلسات با نقد و بررسی فیلم‌ها تکمیل‌تر خواهد شد.
به نظر شما صرفا مطرح کردن یک دغدغه و موضوع و یا رسیدن به یک فرم جدید برای ساخت فیلم کوتاه کفایت می‌کند؟ در ساخت فیلم چه قدر به مسائل زیبایی‌شناختی، قاب بستن، دکوپاژ، میزانسن، موسیقی، تدوین توجه می‌کنید؟ و کدام یک از این مقوله‌ها تاثیر جدی‌تری در جذاب شدن فیلم کوتاه دارند؟
هر کدام از این موارد می‌تواند بهانه‌ای برای ساخت فیلم کوتاه باشد. اما قطعا فیلمی بهتر و تاثیر گذارتر است که از لحاظ ایده و موضوع با فرم هماهنگ باشد اما جسارت و نوع نگاه جدید اصلی‌ترین نکته‌ای‌ست که باید در فیلم کوتاه وجود داشته باشد. من اعتقاد دارم فیلم کوتاهی که فاقد خلاقیت یا جسارت در ارائه تجربه نو باشد، هنوز فیلم کوتاه کاملی نیست. حفظ استقلال فیلم کوتاه و عدم شباهتش به فیلم بلند نیز از نکات بسیار مهمی‌ست که در ساخت فیلم کوتاه باید مدنظر داشت.
چگونه می‌توان در عوام برای دیدن فیلم کوتاه یا مستند انگیزهسازی کرد؟ و موفقیت و دیده شدن فیلم کوتاه را چه می‌دانید؟
ارائه فیلم کوتاه و مستند به مخاطب هر چقدر به شکل گسترده‌تر صورت بگیرد قطعا تاثیرگذاری و انگیزهسازی بیشتری ایجاد می‌کند. منظورم از گسترده‌تر شدن این بستر همان نمایش از تلویزیون و به صورت محصول فرهنگی قابل ارائه در تمامی نقاط کشور است.
