دانشنامه شهرستان خمینی شهر

اهالی ماربین  به اتفاق غزلباش‏ها در منطقه ورنوسفادران کانون مقاومت تشکیل داده و مدتها در مقابل محمود افغان مقاومت کردند. 

حوادث این دوران را «تادوز یودا کروسینسکی» که مدت هیجده سال در ایران زندگی کرد و خود شاهد دورۀ افول دولت عظیم صفوی و سالهای سقوط آن بود.نقل مستقیم کرده است.

وی شاهد یورش افغان‌ها و محاصره اصفهان بود و این وقایع را با علاقه زیاد پیگیری می‏نمود، بنابراین گزارش‌های وی یکی از دقیق‌ترین گزارش‌ها از این رویداد است. او نه ‌تنها شاهد وقایع اصفهان در دوران محاصره بود، بلکه در ماه‌های پایانی محاصره به اردوگاه افغان‌ها رفت و از نزدیک وقایع آنجا را نیز ثبت کرد.

کروسینسکی پس از سقوط اصفهان با افغان‌ها وارد شهر شد و تا دومین سال حکومت اشرف در آنجا بود. وی دیده‏های خود را نگارش وتحت عنوان «سفرنامه کروسینسکی»چاپ شده است. کتاب مذکور را عبدالرزاق دنبلی به فارسی ترجمه و در سال 1363 چاپ شده است. متن بخشی از حوادث مرتبط با مقاومت اهالی روستاهای ماربین و اطراف آن از کتاب مذکور نقل ‏‏می‏‏‏شود.

آمدن سپاه قزلباش به امداد

«چون خبر محاصره اصفهان به این شدت به گوش اهالی اطراف و اکناف رسید.... افاغنه را با سپاه قزلباش (که) به امداد اصفهان می‏آمدند دوازده دفعه جنگ افتاد.... در میانه از همه بیشتر برادر علی مردان‏خان می‏خواست آذوقه به اصفهان برساند با پنج هزار قزلباش متوجه اصفهان شدند    افاغنه خبردار شده به جنگ پرداختند و علی مردان‏خان را منهزم کردند.... وقتی که افاغنه اموال را ضبط کرده و به مقام خود ‏‏می‏‏‏بردند، جمعی را بر سر آذوقه گذاشته بودند که به اردوی خود برسانند و در دو فرسخی اصفهان، جایی که او را بنی اصفهان گویند، خوش آب وهوا و دهات اطراف آنجا خود را به بنی اصفهان کشیده، خلقی در آن جمع و اطراف او خندقی عمیق داشت. قزلباشیه که در آن قصبه جمع بودند، بیرون آمده، سر راه بر افاغنه گرفته آذوقه را از دست ایشان باز پس گرفتند، و از افاغنه قتل بسیار نمودند. محمود از شنیدن ابن خبر عظیم اندوهناک و خلقی کثیر از افغان برگزیده، خود متوجه بنی اصفهان شد. قزلباشیه بیرون آمدند و با افاغنه محاربه کرده شکست به محمود دادند و از افاغنه بیشمار کشته شد و جمعی اسیر کردند. محمود از این قضیه بسیار دلتنگ شد. چه اسرای افغان اکثر از خویشان محمود بودند. محمود عجالتا به اصفهان نزد شاه ایلچی پیغام داد که شاه به قزلباشیه بن اصفهان پیغام فرستاده، رقم فرستد و تاکید کند که اسرای افاغنه را نکشند وایشان را خوب نگه دارند تا افاغنه همان معامله با قزلباشیه مرعی دارند. حسب استدعای او شاه عمل نمود و میرزا رزاق نام، کس خود را با رقم به بنی اصفهان فرستاد. در حین وصول به آنجا همه اسرای افاغنه را به قتل رسانده بودند و بر احدی ابقا نکرده بودند و در میان مقتولین برادر کوچک محمود و پسر عمو و پسر خاله و چند نفر از بزرگان و معارف و سرشناس ایشان بودند. رافع به اردوی افاغنه برگشته و از کیفیت احوال آنها تقریر نمود. افاغنه را دریای انتقام به جوش آمد با یکدیگر نشسته و قرآن در میان آورده، به اتفاق یکدیگر قسم خوردند و هرچه اسیر قزلباشیه بود به قتل آوردند.».