تاريخچه ثبت احوال استان اصفهان
پس از تصويب قانون اساسی در سال 1285 و متمم آن وجود اداره و سازمانهایی همچون ثبت احوال مخصوصاً در مواقع رأی گيری احساس شد
روز پنج شنبه 20 شهريور 1297 خورشيدی برابر با 5 ذي الحجه 1336 قمری به رياست حسن وثوق الدوله رئيس الوزرا تشکيل جلسه داد و بنا به پيشنهاد رئيس دولت، نظام نامه احصائيه و سجل احوال مملکتی را در 41 ماده تصويب نمود. در ماده يک مصوبه آمده پس از نشر و اعلام قانونی اين حکم و با رعايت ماده 39 همين قانون تمام اتباع ايرانی بايد دارای سجل احوال رسمی باشند
مشکالات متعدد نظير استقبال نکردن مردم، به تصويب نرسيدن قانون در مجلس و ساير موانع کار را متوقف کرد. در مجلس پنجم شورای ملی اولين قانون رسمی راجع به سجل احوال کشور در ارديبهشت ماه 1304 خورشيدی و سالهای بعد آن به تصویب مجلس شورای ملی رسيد. به دنبال آن در شهرهای بزرگ از جمله در شهر اصفهان اداره احصائيه و سجل احوال داير شد. بر اساس آن قوانین انتخاب شهرت (نام خانوادگی) برای کلیه اتباع ایران اجباری گردید. پس از آن احصاییه در هر آبادی یک مامور انتخاب کرد تا پیگیر سجلدار شدن مردم شود. آنها با همکاری کدخدایان، بزرگ هر خانواده را برای انتخاب نام خانوادگی فرا میخواندند. انتخاب شهرتها بر پایه نام پدر یا پدر بزرگ، شخص نامی در خاندان، شغل و یا یک صفت برجسته در خاندان بود.
ثبت احوال يا سجل احوال شهرستان اصفهان در سال 1304 خورشيدی در عمارت رکيب خانه واقع در خيابان صوراسرافيل ( استانداری فعلی ) تأسيس شد. اداره احصائيه و سجل احوال، آمار و ثبت احوال و بعدها اداره کل ثبت احوال استان اصفهان از بدو تأسيس در سال 1304 لغايت اسفند ماه 1353 در اين عمارت دائر بود. کاشی سردرب آن تا اواخر دهه 1360 سالم و نام اداره آمار و ثبت احوال برآن نقش بسته بود. اولين سند سجلی در تاريخ 23/11/1304 در حوزه 2 تنظيم شد.
تشکيلات و سازماندهی ثبت احوال در شهر اصفهان از بدو تأسيس علاوه بر دايره امور دفتری دايره ضبط ( بايگانی اسناد – تمرکز اسناد سجلی فعلی ) از 5 حوزه شهری و تعدادی حوزه روستائی تشکيل شد. حوزه 19 و 20 و 21 مربوط به دهستان ماربين بود. اكنون اداره ثبت احوال شهرستان خميني شهر بخشی از این حوزه ها را شامل می شود.
اطلاعات جامع در کتاب نام ها و نشانه ها فصل هفتم تالیف محمدعلی شاهین.
