پیشینه حمام های عمومی
تا دهه 1340 خانه ها حمام نداشت و تنها تعداد اندکی از پولداران درخانه خود حمام داشتند. به این سبب اکثر مردم از حمام های عمومی موجود در بافت محله استفاده میکردند. بیشتر آبادیهای ماربین حمام داشتند. در مناطقی حمامها دوقلو بودند، یعنی حمام زنانه و حمام مردانه در كنار يكديگر بود و يك تون داشت. محلاتی هم یک حمام داشتند و زنها و مردها طبق برنامه تنظیمی از آن استفاده میکردند. اکثر حمام ها وقف عموم بوده و مردم محل آنرا اداره میکردند و برخی از آنها دارای موقوفات بودند.
حمام های منطقه در دورهه ای صفویه، زندیه و قاجار ساخته شده و در دورانهای بعد بارها باز سازی شدهاند. از جمله حمام های آبادیهای ماربین که تغییر کاربری داده شده حمام رهنان است که توسط حاجآقا محمد رنانی حاکم اصفهان در دوره زندیه بنا شده و اکنون به موزه هنرهای آیینی تبدیل شده است. در دهه 1390 بیشتر از ده حمام در خمینی شهر موجود بود که از مجموع آنها در زمان تهیه اطلاعات در اواسط دهه 1390، از شش حمام هنوز استفاده میشد اما بقيه متروكه بود. به جز حمام احمدآباد جوی آباد كه سقف های آن تخريب گرديده است بقيه بدنه سالمی داشتند. حمامهای سرپل، درب سيد، شمسآباد، كوورز، اسفريز، گاردر، اندوان و دستگرد از جمله حمام های عمومی خمینی شهر هستند. سازمان ميراث فرهنگی استان اصفهان اقدام به شناسايی و ثبت 8 باب از اين حمام ها در فهرست آثار ملی نموده است.
تعدادی از این حمام ها جداگانه معرفی شده اند.
نقل از کتاب جاذبه های خمینی شهر محمدعلی شاهین
