بخشی از گفتگوی صبح اندیشه با علیرضا اشرفی
*. شما علاوه بر کار پژوهشی، به صورت عملی هم در مرمت آثار فرهنگی مشغول هستید، دربارۀ فعالیت های مرمت و دشواریهای آن توضیح دهید.
کار مرمت بناهای تاریخی به نظر بنده یکی از کارهای بسیار مهم برای حفظ و نگهداری فرهنگ غنی ایران زمین است که متأسفانه بهائی چندان بدان داده نمیشود. ادارات مربوطه آنچنان که باید از این امر حمایت نکرده و بسیاری از مالکین این بناها به ناچار برای امرار معاش، دست به تخریبه ای پنهانی و یا رها کردن بنا به دلیل هزینه های بالای مرمت میشوند و ما شاهد از بین رفتن یکی یکی از این بناها و بالاتر از آن بافتهای محلات و شهرها میشویم. مشکلات در این زمینه بسیار است ولی در حوصلۀ این مقال نمیگنجد.
*. حال که برای دومین بار کتابهای شما برگزیدۀ دو سالانۀ کتاب اصفهان شده است، چه احساسی دارید و آیا نهادهای شهر و استان هم در زمینۀ حمایت از آثار شما و هم استفاده از این آثار اغلب کاربردی اقدامی کرده ‏اند؟

بسیار خرسند و شادمان هستم که توانسته ام کاری هر چند ناچیز برای ارتقاء و پیشرفت علم در کشور عزیزم ایران کرده باشم. به غیر از ادارۀ محترم ارشاد شهرستان که قبول زحمت کرده و بیمۀ نویسندگان شده ام، هیچگونه حمایتی از آثار بنده نشده و البته از هیچ کسی نیز توقعی نداشته و ندارم.
ز نا گفتنی هر که باشد خموش
دلش از شنیدن نیاید به جوش
ز گفتار بیهوده جز رنج نیست
چو خاموشی اندر جهان گنج نیست
*. با توجه به اینکه اغلب کتابهای شما مرتبط با رشته های دانشگاهی است که اتفاقاً در این شهر این نوع دانشگاه ها بسیار هستند، انتظار شما از مراکز فرهنگی و دانشگاهی برای استفاده از دانش شما و آثارتان چیست؟
در درجۀ اول، بنده هنوز یک دانش آموز هستم و هرچه بیشتر میخوانم کمتر مییابم. خوشحال میشوم بتوانم کمکی هرچند ناچیز به دوستداران علم و آگاهی در این زمینه داشته باشم و هرآنچه تاکنون آموخته یا تجربه کرده ام را به صورت رایگان و با کمال میل در اختیارشان قرار دهم.
*. کتاب دیگری از شما برای دومین بار در دو سالانۀ کتاب اصفهان برگزیده میشود، لطفاً بفرمایید که موضوع کتاب چیست و چگونه به سمت این موضوع کشیده شدید؟
موضوع کتاب دربارۀ عوامل آسیب رسان به بناهای تاریخی است که البته این عوامل در مرحلۀ اول به چشم نمی ‏آیند، اما همانند عوامل آسیب رسان (باد، یخ زدگی، فساد و تخریب بیولوژیکی) بسیار مخرب هستند. میکرواقلیم ترکیب شرایط فیزیکی محیط است که به دلیل متغیرهای جوی یا مبادله با اجسام دیگر در طی یک دورۀ زمانی که نشان دهندۀ تمام شرایط تعیین شده توسط عوامل طبیعی و مصنوعی میباشد، شکل میگیرد.
*. همانطور که اشاره کردید این کتاب ترجمه است، دلیل گزینش این نویسنده و این موضوع چه بود؟
دَریوکموفو نویسندۀ اهل کشور ایتالیا میباشد که در سال 1966 موفق به اخذ درجۀ دکترای فیزیک از دانشگاه پادوا گردیده و در زمینۀ فیزیک محیطی مشغول به کار بوده است. فعالیت وی عمدتاً در زمینۀ آلاینده های جوی و آب و هوا میباشد. ایشان بیش از 300 مقالۀ علمی و چندین کتاب تألیف کرده که اینجانب چندین مقالۀ ایشان را قبل از آنکه این کتاب را بخوانم و ترجمه کنم مطالعه نمودم، لذا موضوعات مقالات ایشان و سطح علمییشان برایم جذاب بود و به همین خاطر دست به کار ترجمۀ یکی از آثارشان شدم.
*. جمعاً از زمانی که کتاب و موضوع را انتخاب کردید تا انتشار آن چه مدت زمان سپری شد و با چه چالش هائی روبرو بودید؟
از زمانی که ترجمۀ کتاب را شروع کردم تا زمان انتشار آن حدود 30 ماه به طول انجامید. یکی از چالش هائی که برای ترجمۀ این کتاب روبروی من قرار داشت، نوع نگارش کتاب به دلیل آن بود که نویسنده خود از کشور ایتالیا بوده و این کتاب را به زبان انگلیسی نگارش کرده است، لذا ترجمۀ آن من را به چالش بزرگی روبرو کرده بود و البته وجود لغات و جملات بسیار تخصصی که تا به حال به گوش من نرسیده بود. البته موقع ترجمه برایم بسیار جذاب بود. و دیگر آنکه بنده خود نیز از این کتاب بسیار آموختم و معنای تحقیق در مورد یک موضوع را کاملاً درک کردم.
*. کتاب دیگری نیز از شما در دو سالانۀ جایزة کتاب اصفهان چند سال پیش برگزیده شد، اگر ممکن است دربارۀ آن کتاب و موضوع و دلیل انتخابش توضیح دهید.
کتاب «از گور دخمه تا آرامستان» که در سال 1397 به چاپ رسید و موضوع آن دربارۀ سیر تحولات فرهنگی و اجتماعی ایرانیان و نیز تأثیر آن بر معماری آرامگاه ها (از آغاز تاکنون) بوده است. احترام به درگذشتگان از دیرباز تاکنون نزد ایرانیان که دارای فرهنگی بسیار غنی هستند موجب شد تا بنده دربارۀ این نوع موضوع تحقیق کرده و در نهایت نگارش این کتاب را شروع کنم.
*. شما علاوه بر این دو کتاب، کتابهای دیگری هم منتشر کرده اید که برخی از آنها حتی در دانشگاهها هم معرفی و گاهی به عنوان منبع استفاده میشود، دربارۀ سایر آثار خود توضیح بفرمائید.
اولین کتاب، «فرنگیسازی در معماری ایرانی» بود که دربارۀ ورود معماری غرب به ایران و برهم زدن ساختار اصلی معماری اصیل ایرانی بوده است.
کتاب دیگر- دیوان‏خانۀ سرتیپ سدهی که یکی از خانه های فاخر و ارزشمند ایران است که در دوران قاجار ساخته شده و مالک آن فرماندۀ قشون ظل السلطان بوده است. نوع مرمت و بازسازی این خانه در کتاب کاملاً شرح داده شده است.