چاپ

به نقل ازفرصت آنلاین، 

نویسنده : زهرا داورپناه
معرفی مشاغل سنتی خمینی شهر
گفتگو با حاج حسین و حاج احمد طاهران ؛ صابون پز
- کارگاه صابون پزی شما کجاست؟
صابون سازی که دیگر نه. کارگاه "پی آب کنی" در منطقه صنعتی مورچه خورت واقع است.
- یعنی دیگر صابون پزی نداریم؟
خیر. با این صابون های رنگ و وارنگ داخلی و خارجی که در بازار فراوان است دیگر کسی سراغ صابون پیچ را نمی گیرد.
- قبلا چه تعداد کارگاه صابون پزی داشتیم؟
تعدادی کارگاه بود ولی اکثرا صابون توی خانه ها درست می شد.
- و این کارگاه ها کجا واقع بود؟
طرف های کوه دوشاخ، یکی دو جا توی خیابان شریعتی مثل درب یخچال، چند جا توی خیابان امام مثل کوچه فرهنگ و محل کنونی مسجد حجت و چند جای دیگر.
- چرا به این شغل رو آوردید؟
شغل موروثی و آبا اجدادی ما بوده و ما نیز از بچگی پیش پدربزرگ و پدرمان آن را آموختیم و ادامه دادیم.
- از لحاظ درآمدزایی چطور شغلی بود؟
در حد اصلاح امورات بود.
- چطور؟
همانطور که گفتم قبلا توی خانه ها، بشکه ها و دیگ هایی بود که در زیر آن با بوته، بعد با چوب و بعد با گازوییل آتش درست می کردند تا پی و چربی ها را آب کنند.
- این پی و چربی از کجا تهیه می شد؟
قبلا که کشتارگاه ها به صورت مدرن و امروزی نبود. پی و چربی گاو و گوسفند از قصاب ها، دباغ ها و حتی از شهرهای دیگر مثل نجف آباد خریداری شده و با حرارت تبدیل به روغن و بعد صابون می شد.
- مرحله بعد از آب کردن پی چه بود؟
به چربی، کحلا و سودا (سود سوزآور) که از پتروشیمی شیراز می آمد می زدیم. مثلا به 200 کیلو چربی 30 کیلو سودا اضافه می کردیم. وقتی پخته می شد 2 تا 3 بار آبش را عوض می کردیم تا ناخالصی هایش گرفته شود بعد که سفت می شد قالب زده توی آفتاب خشک می شد و به صابون پیچ تبدیل می شد.
- علت این نامگذاری-صابون پیچ- چیست؟
وقتی قالب های صابون توی آفتاب خشک می شد، تاب برمی داشت و پیچ می خورد به همین دلیل به آن صابون پیچ می گفتند.
- بعد از درست شدن صابون با آن چه می کردید؟
قدیم ترها روی شانه افراد و یا پشت الاغ می گذاشتند و به در خانه ها می رفتند و می فروختند. بعضا هم برای نمدمال ها می بردند تا در بافت نمد برای نرم شدن و شکل گرفتنش استفاده شود.

- امروزه که دیگر صابون نمی پزید با چربی های آب شده کارگاهتان چه می کنید؟
قبلا که مواد شیمیایی کمتر بود، چرم سازی ها برای نرم کردن چرم می خریدند ولی امروزه به کارخانه صابون سازی کشور می فرستیم.
- این کارخانه ها کجا هستند؟
در اصفهان، طرف های راه آهن. البته به کارخانجات شهرهای دیگر مثل مراغه، مشهد، تبریز، بروجن و...هم فرستاده می شود.
- تاریخچه صابون پزی در شهر ما به چه زمانی برمی گردد؟
اطلاع دقیقی ندارم. ولی تا آنجا که مطلعم به بیش از 150 سال می رسد.