دانشنامه شهرستان خمینی شهر

پس از مشخص شدن اعضای انجمن بلدیه سده، اولین چالش پیش پای آنها تعیین بودجه این نهاد نوپا بود. منتخبین باید بودجه سال اول فعالیت بلدیه و منابع آنرا مشخص کنند. براین اساس پس از جلسات مختلف، اولین بودجه در جلسه اعضای انجمن بلدیه سده در دی 1310 برای سال 1311 تصویب شد. منابع درآمدی اخذ عوارض از کسبه بود. عوارضی که پیش از این در منطقه سابقه نداشت. مصوبه بلدیه برای حکومت اصفهان جهت تصویب ارسال گردید. در سال 1312 بلدیه 400 کاسب شامل بقال، قصاب، عطار، میوه فروش، حلاج، مسگر و سبزی فروش را برای دریافت عوارض شناسایی کرده و به حکومت اصفهان منعکس نمود.
مقاومت در مقابل پرداخت عوارض
به دلیل عادت نداشتن کسبه به پرداخت عوارض، موج اعتراضات و نامه‏نگاری ها برای شانه خالی کردن از پرداخت عوارض از سوی اصناف شکل گرفت. اسناد نشان می‎دهد ده‏ها شکایت در این خصوص تهیه و به مقامات مربوط ارسال شد. اعضای هر صنف و حرفه‏ای سعی داشتند خود را از پرداخت عوارض معاف کنند. شکوایه‏ها به عنوان بلدیه و حکومت اصفهان و اداره مالیه فرستاده می‏شد. بلدیه شکایات واصله را به حکومت اصفهان منعکس می‏کرد. حکومت اصفهان نامه‏ها را به اداره مالیه ارجاع می داد و اداره مذکور هم وضع عوارض را تصمیم انجمن بلدیه ذکر می‏نمود. شکایاتی که به اداره مالیه اصفهان ارسال می‏شد به حکومت اصفهان فرستاده می‏شد. مثلا یکی از این شکایات در تاریخ 5 شهریور 1312، با عنوان شکواییه اهالی سده به حکومت اصفهان ارسال شده است. ادامه این شرایط در مهر 1312 به مقاومت کسبه بازار ورنوسفادران در مقابل پرداخت عوارض و اعتصاب بازاریان منجر شد. فشار اصناف باعث شد تا انجمن بلدیه اخذ عوارض را متوقف کند تا چاره جدیدی بیندیشد. تغییر عوارض بلدیه در اواخر شهریور 1312 به اداره مالیه اصفهان ارسال شد اما اداره مذکور یک ماه بعد اجرای انرا به بعد موکول نمود. در همین شرایط عده‏ای از اهالی سده تقاضای انحلال بلدیه سده را دادند که به وزارت داخله با عنوان اوضاع آشفته سده منعکس شد. آن وزارت‏خانه هم نظر حکومت اصفهان را برای تصمیم‏گیری خواستار شد. البته مقامات وجود بلدیه را برای سده مفید و لازم دانستند.
استعفای انجمن
بحران مالی به وجود آمده به دلیل پرداخت نکردن عوارض از سوی اصناف و درگیریها و نامه پراکنی‏های متعدد سبب شد تا در بین اعضای انجمن بلدیه هم اختلافاتی حاصل و کارها متوقف شود. در نهایت انجمن در پی مذاکرات انجام شده، صورت جلسه‏ای تنظیم و به دلیل مشکلات پیش‏آمده و نبود درآمد درخواست انحلال انجمن را داد. موضوع به وزارت داخله منعکس شد و وزراتخانه هم نظر حکمران استان را خواستار شد. در نهایت با انحلال انجمن که باید از طریق هیئت وزیران صورت می‏گرفت، موافقت نشد. با این وجود و ادامه مشکلات در دی ماه همان سال استعفای اعضای بلدیه در بین اعضا مطرح‏ شد. با این تصمیم سه نفر موافق و سه نفر مخالف بودند. موضوع توسط شهردار وفایی به حکومت اصفهان منعکس شد ولی ظاهرا به دلیل پایان دوره دو ساله انجمن اول، حکمران اصفهان دستور برگزاری انتخابات جدید را خطاب به شهردار صادر کرد. این انتخابات طبق برنامه انجام گرفت
میزان و نحوه دریافت عوارض
در سر برگ اوراق صادره برای پرداخت عوارض عبارات وزارت مالیه- اداره مالیه اصفهان- سرویس عایدی بلدی وجود دارد. به این ترتیب عوارض به آن اداره واریز و سپس به حساب بلدیه واریز می‏شد. در سندی جمع عوارض مصوب انجمن بلدیه برای کسبه خوزان 240 و نیم ریال ذکر شده است.
سند دیگری از سال 1313 نشان می‏دهد، برای عوارض یک مغازه مبلغ9( نه ) ریال برای سه ماهه چهارم سال 1313 قبض صادر شده است. بنا بر این عوارض سه ماه یکبار دریافت می گردید. پس از اولین سال بودجه نویسی هرساله در زمان مقرر بودجه سال بعد مشخص می‏شد. از باب نمونه در بهمن 1315 ششمین بودجه شهرداری سده برای سال 1316 توسط انجمن بلدیه به مبلغ 270 هزار ریال تعیین و تصویب گردید.
پس از مشخص کردن راههای کسب در‏آمد در سالهای اولیه تشکیل بلدیه، بلدیه‏ها از جمله در سده پیوسته با هدایت مرکز به دنبال یافتن منابع درآمدی جدید بودند. به تدریج راه های جدید کسب درآمد به روشهای پیشین اضافه گردید. اسناد نشان می‏دهد
دریافت عوارض دروازه‏ای یا نواقلی، از محل کشتارگاه، مستغلات قبل از ثبت آن،‏‏ گذرنامه‌ها، پروانه کسب و خودرو از جمله این راه‏ها بودند.
با ظهور دوچرخه و خودرو، گرفتن عوارض از این وسایل رایج شد.گاه این دریافت‏ها محل اختلاف بین شهرداری سده و اصفهان می‏شد چنانچه از دوچرخه‏ها که در دهه 1320وسیله نقلیه سدهی‏ها برای رفتن به اصفهان بود هم سده و هم اصفهان درخواست عوارض از آنها می‏کردند وکار به اختلاف بین دو بلدیه کشید.