چاپ


تا اواخر دوره قاجار چهارشنبه بازار به عنوان بازار روز دایر بوده و روزهای جمعه در منطقه در‏محکمه تا اطراف مسجد جامع فروشان دست فروشها از آبادی‏های مختلف به خرید و فروش انواع محصولات، و کالاها و نیز تولیدات باغی خود به شکل نامرتب می‏پرداختند. مثلا اهالی نصرآباد انگور مرغوب خود را دراین بازار عرضه می کردند. نقل است در آن روزگار آقاسیدعلی نجف‏آبادی (۱۲۴۷-۱۳۲۱ش)، از علمای نامدار معمولا از طریق جاده شهر به سده برای سخنرانی در مسجد جامع فروشان به سده می‏آمد و این مناظر را بارها شاهد بود تا اینکه یک بار در سخنرانی خود می‏گوید همه چیز سده خوب است ولی این وضع خرید و فروش جمعه‏ها خوب نیست. پس از آن کدخداها جلسه می‏گیرند و قرار می‏شود روزهای دوشنبه در محله فروشان و روزهای پنچشنبه در محله خوزان، بازار دایر شود و به این ترتیب دوشنبه و پنجشنبه بازار شکل می‏گیرد.
براساس نظریه وجود شهر باستانی خوزان، در دوران شکوفایی این شهر خندقی در آن وجود داشت. در شرایط کنونی اثری از آن خندق نیست. پنجشتنبه بازار فعلی در واقع در شمال آن خندق واقع است پیش از احداث خیابان کورش در دهه 1350 این محور تاریخی دنباله محور در‏محکمه بود. در مسیر تاریخی مذکور قدیمی ترین مسجد شهر یعنی مسجد جامع خوزان، حوزه علمیه و مسجد آیت‏اله مشکات، حمام شمس‏آباد و کووزر و به عقیده بعضی ورودی‏های راهروی زیر زمینی کهندژ واقع است.
در زمان نگارش کتاب دستفروشی در روزهای پنجشنبه از اواسط خیابان شریعتی جنوبی تا چهار راه شریعتی و کوچه منتهی به مدرسه مشکات و مسجد جامع رونق دارد.