پنج شنبه, 23 اسفند 1403 Thursday 13 March 2025 00:00

دانشنامه شهرستان خمینی شهر

چوب و ذعال، خاکه ذغال، هیزم، خار و روغن چراغ ابتدایی ترین منابع برای سوخت و تولید روشنایی در حمام‏ ها و خانه ‏های منطقه بود. روغن چراغ از دوره صفوی کم و بیش از عصارخانه‏ های شهر تولید می‏گردید.
چوب از شاخه ‏ها‏ و درختان خشک باغات منطقه به دست می‏ آمد. دسترسی به همین منبع سوخت هم آسان نبود و گاه حتی بر سر چوب خشک بین افراد تنش به وجود می‏آمد. تهیه ذغال و خاکه آن هم در توان تعدای از خانواده‏ ها‏ نبود و به همین دلیل شهرداری و برخی از خیریه ‏ها‏ حتی در دهه 1350 تامین آنرا یک کار خیر به حساب می‏ آوردند. گزارشی از سال 1347 تا ‏‫۱۳۵۲ در مرکز اسناد اصفهان نشان از خرید ذغال برای سوخت ادارات همایون‏شهر دارد.‬
پیشینه مصرف نفت
یکی از قدیمی‏ترین اسناد در باره مصرف نفت در سده استفاده از آن در چراغ‏ های نفت سوز موسوم به چراغ‌های بلدیه از سال ‏‫۱۳۱۲ در معابر شهر است. این چراغ‏ ها کم و بیش تا تامین روشنایی معابر با برق در سه دهه کاربرد داشتند.‬
در این دوران بر مصرف مواد نفتی عوارض بسته شده بود که به صندوق دارائی سده واریز می‏گردید. برای فروش نفت شعبه‏ ها‏ی فروش نفت در محلات مختلف از جمله خوزان، ورنوسفادران و ابتدای خیابان امیرکبیر فعلی وجود داشت. نفت در حلب ‏های کوچک که مردم به آن پیت می‏گفتند در اختیار این شعبه ‏ها‏ قرار می‏گرفت. نفت توسط تعداد کمی ‏از مردم خریداری و برای تولید روشنایی و پخت و پز و در دهه‏ ها‏ی بعد تولید گرما در بخاری ها استفاده می‏شد. در همین ایام تا قبل از تاسیس اولین ‏‏‫پمپ بنزین شهر بنزین توسط شعبه نفت ابتدای بلوار فعلی امیرکبیر در اختیار خودروها قرار می‏گرفت. ‬

پمپ بنزین
اولین پمپ بنزین در خیابان تازه تاسیس طالقانی فعلی که آن زمان خیابان کهندژ نامیده ‏می‏شد در سال 1346 احداث شد. بنزین در آن زمان لیتری شش ریال و کوپنی بود. سالها این مرکز، تنها پمپ بنزین شهر محسوب می‏شد. با افزایش خودروها و توسعه شهر از دهه 1370 به بعد به تدریج چند جایگاه دیگر در گوشه و کنار شهر از جمله ابتدای بلوار سردار سلیمانی، آیت ‏اله اشرفی، حافظ، مقابل کارخانه آرد، باغبان و صفائیه احداث شد. در سال 1384 اولین جایگاه سوخت گاز شهر بهره ‏برداری شد. جایگاه مذکور در بلوار باغبان شمالی در زمینی به مساحت حدود 3 هزار مترمربع بنا شد(شهر و شهروند، سال 4، شماره 3). چند جایگاه دیگر هم در سالهای بعد احداث گردید.

نقل از کتاب تحولات از سده به خمینی شهر

inner