کش بافی سنتی

سابقه کش بافی در سده
کش بافی توسط شخصی به نام استاد محمد یزدی حدود سال 1320 از یزد وارد شهر ما شد. وی ساکن سده شد و همین جا هم ازدواج کرد. چند کارگاه راه انداخت و خیلی از جوان ها در کارگاه هایش مشغول به کار شدند. این کارگاه ها اول فقط در شمس آباد خوزان بود و بعد به مرور توسعه پیدا کرد و به محله های دیگر هم رسید و زمانی سده از نظر کش بافی سرآمد بقیه شهرها بود و جزو اولین شهرهایی بود که کارگاه نساجی داشت.

دستگاه ها چگونه نصب می شد؟
از آنجایی که دستگاه ها چوبی بود باید در جایی محکم قرار می گرفت بنابراین گودالی به عمق تقریبا یک متر و به عرض و طول دستگاه کنده می شد. دستگاه را توی گودال گذاشته با دو چوب دو طرفش را مهار کرده و به دیوار می بستند. کارگر لبه گودال می نشست و کار می کرد.

مواد اولیه
کلوزه پنبه (قوزک پنبه)

روش کار
کلوزه ها را پاک کرده و سپس پنبه ها را حلاجی می کردند و در مرحله بعد خانم ها با چرخ های نخریسی (چخلو) که در خانه داشتند پنبه ها را به نخ تبدیل می کردند. بافنده پشت دستگاه می نشست و با پا پدال چوبی بزرگی را که زیر دستگاه قرار گرفته و به آن طرف متصل بود را فشار می داد. همزمان با دست، ماکوی حامل نخ را از زیر نخ های تار که روی دستگاه بسته شده بود به آن طرف هل داده و با دست دیگر دفتین (شانه) را به آن می زد تا تار و پود روی هم سوار شده و پارچه بافته شود. روزانه دو کیلو نخ به 12 متر پارچه تبدیل می شد و دستمزد کارگر برای هر متر یک ریال و 30 شاهی بود.

حدود سال 1335 بود که کارخانه های نخریسی و پارچه بافی در اصفهان زیاد شد و دستگاه های چدنی از آلمان و انگلستان وارد شد. بیشتر کارگران جذب آن کارخانه ها شدند . با راه اندازی کارخانه های نخریسی اصفهان نخ از آنها تامین میشد. اما چند سال بعد حدود سال 1345 دستگاه های جدید در همایون شهر جایگزین د ستگاه ای چوبی شد .

گفتگو ی زهرا داورپناه با حاج میرزا قانعی/ متولد1312، کش باف