مقدمه :هنر ساخت ظروف مسي از طريق چكش كاري شمش و ورقه مس را مس گري می گویند . آغاز مس گری در تاريخ هم زمان با اولين كشفيات بشر در زمينه آهن و مس و دستيابي به شيوه هاي عمل آوري آن مي باشد. نبودن آثار كوره هاي ذوب فلز در دوره پيش از تاريخ نمايانگر اين معني است كه بشر براي اولين ابزار خود مس طبيعي را با چكش زدن به شكلهاي مورد نظر در مي آورده است. بنابر نمونه هاي بدست آمده و در اوايل هزاره چهارم پيش از ميلاد مس مصرف عمومي يافت و براي ساختن پيكان، درفش، سنجاق و .... آن را چكش كاري ميكردند. وجود معادن مس در كرمان، انارك اصفهان از پيش از باستان تا كنون موجب شده كه امروزه نيز مس گري در اين شهرها رواج داشته باشد. محصول عمده مسگر ظروفي با شكلها و اندازه هاي گوناگون است. در پیشینه شهرستان خمینی شهر روزگاری مسگری درب محکمه رواج داشت .
مراحل کار
ظروف كوچك را از يك تكه مس، چكش كاري مي كنند و اغلب توگود هستند . در اين مورد ابتدا مس را با چكش كاري باز مي كنند و پس از هر دور باز كردن يك تاب به آن مي دهند. اشيا بزرگتر را نيز به همين طريق از ورقه هاي گرد به دست مي آورند، اين كار نيز به مهارت و استادي فراوان نياز دارد . گاهي اوقات ظروف متناسب با اندازه و يا شکل آن از دو قسمت ساخته مي شوند ابتدا صفحه را خم كرده به شكل استوانه اي در مي آورند . و سپس يك صفحه گرد را به دست گرفته لبه آن را با چكش زدن به سمت بالا آورده و آن را به آرامي گود مي كنند. اينكار با چكش چهار سو انجام ميشود . محل اتصال آنها درز دندانه اي است كه نوعي مفصل زبانه وكام است به اين كار در اصطلاح سنتي هم كردن مي گويند . پس از چكش كاري و ايجاد شکل اوليه استادكار به وسيله يك چكش بدون دسته كه در واقع يك قطعه فولاد آبداده تخت است و به قالب تنه معروف مي باشد رويه كار را صاف كاري كرده تا اثرات چكش كاري را تا حد ممكن از بين ببرد. مسگر اعم از اينكه روي ورق مس كار كند و يا مس را از گدازنده تهيه كرده باشد، هميشه كار خود را با ورقه هايي كه داراي ضخامت بيشتري هستند شروع مي كند و محصول نهايي نازكتر از مس مصرفی خواهد بود. محصولات معمولي مس گرها ديگ، ديگچه ، سر ديگ و همچنين آبكش هاي بزرگ، تنگ و سينی هاي مختلف است. آن قسم از محصولات مس گري كه بيشتر جنبه مصرفي دارد طي عملي با نام سفيدگري قلع اندود شده و سفید می گردد. بدنه مسي ساخته شده به وسيله حرارت داغ شده و سپس با لايه اي از قلع پوشانده مي شود. سفيدگر لزوما مسگر نيست و بیشتر در سفيدگري تجربه دارد.
