گرچه قبل از انقلاب مشروطیت برای اداره شهرها تشکیلاتی وجود داشت ولی نمایندگان مجلس مشروطه در سال 1296 قانونی مشتمل بر پنج فصل و یک صد و هشت ماده به عنوان قانون بلدیه به تصویب رساندند و تشکیل بلدیه (شهرداریها) قانون شد. پس از آن بلدیهها یکی پس از دیگری در شهرهای مختلف تاسیس شدند. در منطقه اصفهان بلدیههای اصفهان، شهرضا، دهکرد و نجفآباد قبل از سده فعالیت خود را شروع نمودند.
سند رسمی در خصوص تشکیل بلدیه سده مربوط به شهریور 1310 است. طبق خبر چاپ شده در روزنامه اخگر اصفهان شماره 575، 23 اردیبهشت 1310، «صور»1 حاکم وقت اصفهان به فردی به نام میرزا ابراهیم خان سرتیپ برای تشکیل بلدیه و انجمن بلدی بنابر تقاضای اهالی سده ماموریت داد. این حکم اولین گام عملی در راه تشکیل بلدیه در سده است گرچه پیشتر تلاشهایی در این راستا صورت گرفته بود.
میرزا ابراهیم خان سرتیپ پس از دریافت حکم ماموریت خود باید نخست انتخابات بلدیه را برگزار کند. تلاشهای وی در این خصوص در اواسط سال 1310 به تمر نشست و اولین انتخابات برگزار شد. طبق روال آن سالها اسامی به ترتیب رای اخذ شده به حکومت اصفهان معرفی شدند تا از بین آنها اعضای بلدیه تاید شوند. پس از مشخص شدن ترکیب انجمن بلدیه که شش نفر بودند، «سیدعلی آقا میرعنایتی».2 به عنوان رییس انجمن مشخص گردید. انجمن در گام نخست اولین بودجه بلدیه را در بهمن1310 تصویب کرد. از آن پس دو سال یکبار این انتخابات برگزار شد مثلا در بهمن 1312 دومین انتخابات صورت گرفت و آرای استخراج شده 673 رای بود. در سومین دوره عنوان انجمن بلدی به انجمن شهرداری تغییر یافت.
با روی کار آمدن انجمن گام بعدی مشخص کردن فردی به عنوان شهردار بود. حکومت اصفهان میرزا علیمحمد خان ملک را برای ریاست بلدیه سده در نظر گرفته و به وزارت داخله پیشنهاد داد.
در فروردین 1311 شهردار انتخابی حکومت در محل ماموریت خود در سده حاضر و در ساختمانی که برای مریضخانه ساخته شده بود، شروع به کار نمود. مدتی بعد بر اساس اسنادموجود، اختلاف بین اعضای بلدیه و شهردار شکل گرفت به نحوی که در تیر 1312 بازرسی از طرف مرکز برای حل اختلاف بلدیه سده و انجمن به منطقه اعزام شد. اما توافقی صورت نگرفت و در نهایت در تابستان 1312 حبیباله وفایی برای شهرداری سده انتخاب شد. وی از نوادگان رحیمخان سدهی بود. رحیم خان از مدیران ظلالسلطان و بانی مسجد رحیم خان اصفهان بود وفایی در محله خوزان منزلی نزدیک بلدیه متعلق به حاج مهدی را اجاره و با خانواده در آنجا ساکن شد. وی تا اسفند 1322 شهردار سده بود و پس از آن به بروجن انتقال یافت.
پی نوشت:
میرزا قاسم خان تبریزی (۱۲۹۹ ه.ق–۱۳۲۷ه.خ) معروف به صور اسرافیل در دوره مشروطیت با سرمایه خود روزنامه صور اسرافیل را با سردبیری میرزا جهانگیرخان و همکاری علی‌اکبر دهخدا انتشار داد. با به توپ بستن مجلس در سال ۱۲۸۷ خورشیدی، کلنل لیاخوف مأمور دستگیری این سه تن شد. میرزا جهانگیرخان دستگیر و کشته شد و قاسم خان و دهخدا به استانبول گریختند. قاسم خان بعدا به برلن رفت و چند شماره روزنامه صوراسرافیل را در آنجا انتشار داد. پس از تغییر اوضاع به کشور باز گشت و وزیر شد صور اسرافیل پس از وزارت، به مدت یک سال حاکم گیلان و سپس حاکم اصفهان شد. در دوران حکومت او، شهر اصفهان بسرعت رو به آبادی نهاد تا اینکه در سال ۱۳۱۷ شهردار تهران شد و پس از یک سال که در این سمت بود بر اثر ابتلا به بیماری فلج، کنار رفت و تا پایان عمر در خانه بستری بود.
2- سیدعلی میرعنایت (آسیدعلی آقا) فرزند سید ابوالقاسم متولد 1257 خورشیدی کنشگر اجتماعی و عمرانی، اولین رییس انجمن بلدیه سده و پیگیر احداث ساختمان بلدیه سده در محل فروشان و احداث چند مدرسه، وی سالها به ریاست انجمن بلدیه انتخاب شد. سیدعلی میرعنایت در سال 1352 در گذشت و در تخت فولاد به خاک سپرده شد.
