دانشنامه شهرستان خمینی شهر

نام:             عصارخانه

دوره  :           صفویه

نشانی:          خمینی شهر، اواسط خیابان امام شمالی، ورودی غربی بازار

عصارخانه  براساس اسناد بدست آمده که بر روی سنگی حک شده توسط یک زن به نام جواهر خاتون  حدودسال 910خورشیدی در دوران صفوی ساخته شده است وتا اواسط قرن چهاردهم خورشیدی فعال بوده است.این بنا پس از بازسازی درسال1395 به عنوان یک جاذبه گردشگری بازگشایی شد.

 عصارخانه از عناصر تولیدی  بازار ورنوسفادران بوده که در آن عصاری (روغن کشی) می شده است و روغن های تولیدی به شهرستان های دیگر فروخته می شده است. شترهایی که برای حمل دانه های گیاهی و روغن های تولید شده به بازار رفت و آمد می کرده اند در کاروان سرای نزدیک حسینیه گاردر نگهداری می شده اند.

بر پایه گفتگوهای که با تعدادی از شاهدان انجام گرفته است در زمان رونق کار عصارخانه کاروانی از شترهای برای رساندن دانه‏های گیاهی به عضار‏خانه و خمل محصولات تولیدی برای مشترین به بازار رفت و آمد می‏کردند. کاروانسرایی در نزدیک حسینیه گاردر وجود داشت که محل سکونت کاروان‏ها بود. عصارخانه تا حدود دهه 1350 فعال بود ولی به تدریج از رونق افتاد و به بنایی متروکه و بدون استفاده تبدل شد. بارندگی شدید در این دوران و جاری شدن آب به داخل عصارخانه موجبات نم کشیدن و تخریب دیوارها را فراهم آورد و به محل تجمع زباله و مزاحم کسبه و نامناسب تبدیل و حتی پر شد. در دهه 1380 بارندگی آثار این بنا را نمایان کرد و توجه علاقه‏مندان به میراث شهر را به خود جلب نمود و در نهایت شهرداری خمینی‌شهر با خاک برداری بنای عصارخانه را از زیر خاک خارج و مرمت آن را در دور چهارم شورا آغاز نمود. در اول فروردین 1395 رسما این میراث گرانبها بازگشایی و در معرض دید همگان قرار گرفت. در دور پنجم شورای اسلامی با احداث میدان عصارخانه این یادگار کهن به عنوان یک نماد در وسط این میدان حفظ گردید.

منابع:

مصاحبه با کسبه بازار

ترکان ،راضیه ، تحقیق دانشجویی،خمینی شهر-محله ورنوسفادران